Muhammet İspirli - Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, kaçakçılıkla mücadelenin etkin bir şekilde devam edeceğini belirterek, sınır kapıları ve limanlarda yeni sistemler oluşturulmaya devam edildiğini söyledi. Anadolu Ajansı'na özel röportaj veren Yazıcı, kaçakçılıkla mücadele, ihtisas gümrüğü uygulaması, sınır ticaret hacmi ve yeni çıkarılacak kanunlar hakkında değerlendirmelerde bulundu. SORU: ''Sınır kapılarıyla ilgili önemli bir başka konu ise kaçakçılıkla mücadele. Bu konuda yapılan ve yapmayı planladığınız çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?'' CEVAP: ''Bakanlığımız her türlü ticari eşya, silah, nükleer ve uyuşturucu madde ve yasadışı insan ticaretiyle mücadele etmektedir. Özellikle son yıllarda personel sayısının artırılması, teknik cihaz temini ve altyapı çalışmaları neticesinde kaçakçılıkla mücadelede önemli adımlar atılmıştır. Şöyle ki sınır kapılarımızda ve limanlarımızda, araç ve konteyner tarama sistemleri, bagaj x-ray sistemleri kurulmuştur. Ülkemiz üzerinden yapılan transit sevkiyatlarının uydu vasıtasıyla anlık olarak izlenmesini sağlamak üzere bin 250 ünitelik Araç Takip Sistemi kurulmuştur. Suiistimallere anında müdahale edebilmek amacıyla ayrıca 19 mobil müdahale aracı da çeşitli bölgelerde konuşlandırılmıştır. Türkiye'de ilk defa Kapıköy/Van sınır kapısına tren x-ray cihazı kurulumuna ilişkin çalışmalar başlatılmış ve 2012 yılında faaliyete geçirilecektir. Denizlerde kaçakçılıkla mücadelede etkinliği arttırmak için kullanılan yüksek hızlı motorbot sayısı arttırılmış ve aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı, kapalı devre televizyon sistemi, plaka okuma sistemi ve radyasyon güvenliği sistemi gibi sistemler de kurulmuş ve sürekli geliştirme çalışmaları yürütülmektedir. Uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadelede sınır kapılarımızda etkin olarak kullanılan dedektör köpekler ile güvenlik amaçlı kullanılan bomba ve patlayıcı dedektör köpeklerden yararlanılmaktadır. Çay ve tütün kaçakçılığı ile mücadelede Türkiye'de ilk defa Çay ve Tütün Dedektör Köpekleri yetiştirilerek limanlarımız ve sınır kapılarımızda kullanılmaya başlanmıştır. Halen 23 narkotik dedektör köpeği, 4 bomba ve patlayıcı dedektör köpeği ile 6 adet çay ve tütün dedektör köpeği kara sınır kapıları ile hava ve deniz limanlarında görev yapmaktadır.'' SORU: ''Yapılan kaçakçılıkla mücadeleyle ilgili elinizdeki verileri sunabilir miyiz?'' CEVAP ''2005-2010 yılları arasında 11 bin 861 kaçakçılık olayı tespit edilmiştir. Yapılan operasyonlarda 884 milyon TL değerinde uyuşturucu madde ve 1 milyar 860 milyon TL değerinde ticari eşya ele geçirilmiştir. Tüm bu yakalamalarda ele geçirilen maddelerin toplam değeri ise 2 milyar 744 milyon TL'dir. 2011 yılı ilk sekiz ayında gerçekleştirilen operasyonlarda ise 95 olayda, 46 milyon TL değerinde uyuşturucu madde, bin 863 olayda 344 milyon TL değerinde ticari eşya yakalaması olmak üzere toplam 390 milyon TL değerinde yakalama gerçekleştirilmiştir. Akaryakıt, çay, sigara, et, şeker ve internet yoluyla yapılan kaçakçılıkla mücadele için özel çalışmalar yapılmaktadır. Koordinasyonu tarafımca yürütülen akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele çalışmaları kapsamında ilgili kurumların da görüşleri alınarak hazırlanan (Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı) uygulamaya konulmuştur.'' -İhtisas Gümrüğü uygulaması- SORU: ''Taşra teşkilatlarının yeniden yapılandırılması çerçevesinde bölge müdürlüklerinin re-organizasyonu çalışmaları öncelikli olarak gündemimizde yer aldığını söylüyorsunuz. Bu konudaki çalışmalarınız nedir?'' CEVAP: ''Titizlikle yapılan çalışmalar neticesinde, bölge müdürlüklerinin veya gümrük idarelerinin kurulması gereken yerlere karar verilmektedir. Bu çerçevede belirli eşyanın gümrük işlemlerinin yapılması yönünde gümrük idarelerinin uzmanlaşması ve gümrük işlemlerinin daha etkin bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla ihtisas gümrüğü uygulamasına gidilmektedir. İhtisas gümrüğü uygulaması, ülke ihtiyaçları dikkate alınıp ekonomiye yön verilmesi amacıyla, kamu kurumları arasında ortak çalışma sonucu oluşmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görev alanı dışındaki konularda ihtisas gümrüğü uygulaması Bakanlığımca belirlenmektedir. Günün ihtiyacına göre bu konuyu da masaya yatırmış bulunmaktayız.'' -Gümrük ve Ticaret Konseyi- SORU: ''Gümrük ve Ticaret Konseyi ne iş yapacak, ne zaman faaliyete geçecek?'' CEVAP: ''Bakanlığımızın gümrük ve ticaret politikalarının oluşturulması ve uygulanması ile ilgili olarak görüş bildirmek ve bu konularda araştırma ve çalışmalar yapmak üzere danışma organı niteliğinde görev yapacak 'Gümrük ve Ticaret Konseyi' yakın bir zamanda hayata geçirilecektir. Konseyin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve esasları için yönetmelik taslağı hazırlanmıştır. Konseyin; tarafsız bir yaklaşımla ve objektif esaslara göre görüş ve önerilerini oluşturan, uluslararası gelişmeleri ve ülke koşullarını gözeten, katılımcılığa ve ortak akla dayanan, uzlaşmayı esas alan, esnek ve hızlı karar alabilen, değişimi ve yenilikleri önceden fark ederek, sonuç odaklı çalışma kültürünü benimseyen, tüm paydaşlarının güvendiği saygın bir kurum ve danışma organı olmasını hedefliyoruz. Konseyin kamu kurumları ile sivil toplum kuruluşlarının birikim ve deneyim sahibi temsilcilerinden oluşturulmasına önem veriyoruz. Bu arada, Yüce Meclisimizde mutabakatla kabul edilerek yasalaşan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Getirdiği yenilikler ve düzenlemeler çerçevesinde devrim niteliğinde sayılacak Yeni Türk Ticaret Kanunu ülkemizde; yatırım ve iş yapma ortamının iyileştirilmesi şirketlerimizde kurumsal yönetim ilkelerinin benimsenmesi kayıt dışılığın önlenmesi şeffaflığın ve hesap verilebilirliğin sağlanması bilgi toplumuna uygun hizmetlerin ön plana çıkması gibi birçok hususa önemli katkı ve imkan sağlayacaktır. Böylece; ticari hayatta güven ortamı tesis edilecek, ulusal ve uluslararası yatırımcılar için uygun yatırım ortamı oluşturulacak, girişimciliğin önü açılacaktır.'' -Yeni kanun ve eylem planları yolda- Hukuki alanda yaptığımız bir başka çalışma ise 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunu yasalaştırmak olmuştur. Bu Kanun ise 1 Ocak 2012'de yürürlüğe girecektir.'' SORU: ''Bu kanun ne gibi yenilikler getirecek?'' CEVAP: ''Kanunun getirdiği en önemli yenilik; malların toptancı haline bildirim esasıdır. Malların toptancı haline bildirilmesi kaydıyla toptancı hal dışında da alım-satımının yapılabilmesinin de önü açılmıştır. Bu kanunun öngördüğü önemli bir düzenleme ise Bakanlığımız bünyesinde oluşturulacak (Hal Kayıt Sistemi) dir. Bu sistemle ülkemizde alım ve satıma konu sebze ve meyvelerin miktar ve fiyatlarına 24 saat Türkiye'nin her yerinden ulaşılır. Bu alandaki meslek mensupları kayıt altına alınır. Üreticiler mallarını satacakları tacirlerin irtibat bilgilerine ulaşır ve onlar hakkında doğru bilgi sahibi olur. Böylece ürünlerini daha çok kar edebileceği pazarlara yönlendirecek, geleceğe yönelik planlama yapabilecek ve tacirler karşısında daha güçlü bir pozisyon kazanır. Kamunun sebze ve meyve ticaretine yönelik olarak daha sağlıklı değerlendirmeler yapması ve düzenlemeler oluşturması temin edilir. Sektörde hesap verilebilirlik ve saydamlık sağlanacak, sebze ve meyve fiyatlarının enflasyon üzerindeki etkisi de azalacaktır. Öte yandan, depolanabilir tarım ürünleri ticaretinin geleceği olarak gördüğümüz Lisanslı Depoculuk Sistemini ülkemizde uygulanması için hukuki altyapısını oluşturduk. Lisanslı depoculuk sistemiyle birlikte, üreticilerimiz mahsullerini depolayabilecekleri sağlıklı, güvenli ve sigortalı depo imkanı elde edeceklerdir. Lisanslı depo işletmelerince bu ürünlerin mülkiyetini temsil eden ürün senetleri çıkarılacaktır. Bu senetler kıymetli evrak hükmündedir. Böylece bu ürünlerin ticareti ürün senetleri vasıtasıyla Ürün İhtisas Borsası'nda gerçekleştirilecektir. Üreticilerimiz isterlerse fiyatların düşük olduğu hasat döneminde ürünlerini elden çıkarmak yerine lisanslı depolara koyarak, ürün senetlerini teminat olarak gösterip uygun koşullarda kredi kullanabileceklerdir. Böylece ülkemiz bölgemizdeki tarım ürünleri ticaretinin merkezi durumuna gelecektir.'' Ürün İhtisas Borsası'nın kurulması konusunda da önemli bir mesafe kat etmiş durumdayız. İnşallah, çok kısa bir süre içinde bu borsanın kuruluşunu da gerçekleştirmiş olacağız. Bu kapsamda; İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören hisse senetlerine ilişkin işlemleri elektronik ortamda yürüten Merkezi Kayıt Kuruluşu ile işbirliği içinde hareket ediyoruz. Bu borsa kuruluncaya kadar, Polatlı Ticaret Borsası, ürün senetlerinin alım ve satımı konusunda yetkilendirilmiştir.'' -Perakende sektörü- SORU: ''Bununla birlikte, perakende sektörüyle de ne gibi hedefleriniz söz konusu?'' CEVAP: ''Bu sahada faaliyette bulunan ulusal marka sahibi firma temsilcileriyle yürüttüğümüz çalışmalarda sektörün karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümü için (Perakende Sektörü Eylem Planı)nı hazırladık. Ayrıca ithal eşyasının koruma önlemleri ve ek mali yükümlülüklere tabi olmaksızın yerli eşya ile birleştirilmesi ve ihracatçılarımızın maliyetlerinde oluşacak artışın önüne geçebilmek için Gümrük Yönetmeliği'nde gerekli düzenlemeleri yaptık. Getirdiğimiz yeni düzenleme ile ihracatçılarımızın, ithal eşyası ile yerli eşyayı pazara sunuma hazır hale getirmek için gerekli olan paketlenme ve birleştirme işlemlerini doğrudan kendi fabrika sahası veya paketleme ünitesinde yapmasına imkan sağladık. Böylelikle, herhangi bir mali yükümlülükle karşılaşmaksızın ihracatçı için önem arz eden zaman ve maliyet unsurlarında büyük kolaylık sağlandı. Yeni düzenleme ile bu tarz işlemler için Gümrük İdaresine başvuru ve izin alma zorunluluğunu kaldırarak sadece gümrük idaresine bildirimde bulunarak, işlemlerin süratle gerçekleştirilmesini mümkün hale getirdik. Ayrıca ihracat ve ithalatla uğraşan işadamlarımız için önemli bir başka gelişme de Ortak Transit Yönetmeliği'nin, 24 Ağustos 2011 tarihinde yürürlüğe girmesidir. Günümüzde taşımacılarımız Avrupa Birliği ülkelerine yönelik taşımalarda TIR Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde TIR karnesi kullanmaktadır. TIR karnesi ile yapılan transit taşımacılıkta karne, gümrük vergilerinin ödenmesini sınırlı düzeyde güvence altına almakta, geçilen ülke sayısına göre karne maliyetleri artmaktadır. Ülkemizin Ortak Transit Sözleşmesi'ne taraf olmasıyla birlikte taşımacılarımız; AB'ye yönelik taşımalarda, belge maliyeti olmaksızın ve alternatiflerine göre daha düşük maliyetle teminat kullanarak transit işlemi gerçekleştirebileceklerdir. Ortak transit rejiminde nakliyecimiz, gerek Türk gümrük idarelerinde gerekse AB gümrük geçişlerinde daha az bürokrasi ile karşılaşılacak. Taşımacı elektronik beyanı her aşamasında izleyip taşımanın gerçekleşip gerçekleşmediğini takip edebilecektir. Bu bağlamda, Türkiye'den bir AB ülkesine yapılacak karayolu taşımasında Gaziantep'ten açılacak bir T1 beyannamesi ile Hamburg ya da Londra'ya kadar eşyanın tek bir beyan ile taşınması mümkün olacaktır.'' -Bölgenin kalkındırılması- SORU: ''Erzurum'da öğrencilik yıllarınız da var. Erzurum'u ve bölgeyi nasıl değerlendiriyorsunuz?'' CEVAP: ''Son yıllarda bölgede yaptığımız yatırımlar bölgenin sosyal ve ekonomik görünümünü oldukça değiştirmiştir. Sadece 2011 Universiade Kış Oyunları kapsamında Erzurum'a yaptığımız yatırım 547 milyon liradır. Oyunlar köyünde yapılan 3 bin kişilik modern öğrenci yurdu binası ile havaalanı yatırımları da bu toplama eklendiğinde sadece Kış Oyunları için Erzurum'a yapılan yatırım 654 milyon liraya ulaşmaktadır. Bundan daha da önemlisi bu program kapsamında Erzurum'a 58 farklı ülkeden 2 bin 700 sporcu gelmiş, Universiade ile sadece Erzurum değil, Doğu Anadolu Bölgesi ve ülkemizdeki kış turizmi de dünya gündemine taşınmıştır. Bu arada, Erzurum'un 18 Milyon Dolar civarında olan dış ticaret hacmini mutlaka arttırmalıyız.'' (MİS-TNÇ)02.10.2011 12:16:49