Hakan Şükür dokuz yıl önce ülkesi Türkiye'yi terk etmek zorunda kaldı. Türkiye'nin en önemli ve başarılı futbolcusu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hükümetini "diktatörlük rejimi" olarak nitelendiriyor. ARD'ye verdiği özel röportajda 52 yaşındaki futbolcu yıllar sonra ilk kez ABD'deki yeni hayatını ve Türkiye'deki siyaset hakkındaki görüşlerini anlattı.
Hakan Şükür, çarşamba akşamı Hamburg'da oynanacak Avrupa Şampiyonası son on altı maçında Türkiye'yi sadece uzaktan destekleyebilecek. Şükür'ün şu anki yaşam merkezi Kaliforniya, daha doğrusu San Francisco'nun bir banliyösü olan Palo Alto. Ve aslında kendi tercihi değil.
Uzun süren temasların ve yıllarca süren tereddütlerin ardından 52 yaşındaki oyuncu ARD ile röportaj yapmayı ve yeni evinde çekim yapmayı kabul etti. Türk çayı ve baklava eşliğinde birbirimizi tanımak için yaptığımız ilk kahvaltının ardından, Şükür'ün artık en formda kişi olmadığı anlaşılıyor. Eski ceza sahası forvetleri gibi koşuyor. Ve: kibar, arkadaş canlısı ama aynı zamanda üzgün ve bazen öfkeli bir adam.
"Medya tarafından sistematik olarak beyni yıkanan toplum, artık sadece endişe ve gözlem altında hareket ediyor - devletin tüm kurumlarını ele geçirmiş mafyavari bir sistem tarafından."
Hakan Şükür
UEFA Kupası galibi, Dünya Kupası bronz madalya sahibi, Türkiye gol rekortmeniŞükür, Türkiye'nin en önde gelen ve başarılı futbolcusudur. Çoğu Türk taraftar, eski milli takım kaptanını Türk futbolunun en iyi dönemiyle özdeşleştirmektedir. Sükür, 2000 yılında Galatasaray ile UEFA Kupası'nı kazanmış ve Türk milli takımıyla 2002 Dünya Kupası'nda sansasyonel bir şekilde üçüncü olmuştur. Güney Kore ve Japonya'da düzenlenen Dünya Kupası'nda Sükür, üçüncülük maçında sadece on iki saniye sonra Dünya Kupası tarihinin en hızlı golünü attı.
489 maçta 249 gol atan Şükür, Süper Lig'in en golcü futbolcusudur ve 51 golle halen Türk milli takımının en başarılı golcüsüdür.
Türkiye'de istenmeyen kişiAncak kendi ülkesinde istenmeyen adam ilan edilmiş durumda. Şükür, Türkiye'de pek çok kişinin hakkında konuşmaktan korktuğu bir konu. Katar'daki Dünya Kupası'nda bir grup maçı sırasında bir spor muhabiri Şükür'ün adını zikretti - yorumcu devre arasında değiştirildi. En sevdiği kulüp Galatasaray İstanbul, iddiaya göre aidatlarını ödemediği gerekçesiyle Şükür'ün üyeliğini geri çekti.
Kulübün internet sitesinde Hakan Şükür'ü hatırlatan herhangi bir ibare bulunmuyor. Türk futbolunun en ünlü ismi artık kendi ülkesinde yok. Almanya'da bu durum muhtemelen Lothar Matthäus'un adının artık anılmaması ya da Uwe Seeler'in artık HSV kulüp müzesinde yer almaması ile kıyaslanabilir.
"Sahip olduğum her şey Türkiye'de""Bu benim dokuzuncu yılım. Çocuklarımla, ailemle. Güzel bir yerde. Ama yaşadıklarıma ve yargılarıma bakınca bu güzelliklerden çok da faydalandığımı söyleyemem" diyen Şükür, ABD'deki duygu dünyasını anlatıyor. "Farklı bir hayatın içindeyim. Sahip olduğum her şey Türkiye'de."
Şükür Gülen Hareketi'ne sempati duyuyorŞükür 2015 yılında ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Hizmet Hareketi'ne çok yakın olmakla ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a karşı devlet karşıtı açıklamalar yapmakla suçlandı. 2016 yılında Türkiye'de başarısız bir darbe girişimi oldu ve Erdoğan bu olaydan hala Hizmet Hareketi'ni ve ruhani lideri Fethullah Gülen Hocaefendi'yi sorumlu tutuyor. Kendisi aynı zamanda ABD'de yaşıyor. Şükür, Gülen'e sempati duyuyordu. Bu da ulusal tutuklama emri çıkarılmasının ve Şükür'ün ABD'ye kaçmasının bir başka nedeniydi. Şükür'ün babası da tutuklandı ve Şükür'ün mal varlığı donduruldu.
"Darbe girişiminden önce ve partiden ayrıldıktan sonra bile Türkiye'deki hayat benim için çok zehirliydi," diye açıklıyor Şükür. "Eşimin el nakışları yaptığı ve kendi sanatsal çabalarını sürdürdüğü bir dükkânı vardı. Dükkana taşlar atılıyordu. Çocuklarım ve ben sürekli taciz edildik. Medyanın sürekli baskısı altındaydık. Tanınmış ve ünlü biri olarak bir yere kaçmak mümkün değil."
2016 yılından bu yana, sistemi eleştiren pek çok Türk vatanlarını terk etmek zorunda kaldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından çıkarılan bir kararname çok sayıda kamu görevlisinin görevden alınmasına ve tutuklanmasına yol açtı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi daha sonra Hizmet Hareketi'nin binlerce destekçisinin haksız yere mahkum edildiğine hükmetti. Şükür, Erdoğan hükümetini "diktatörlük rejimi" olarak nitelendiriyor. Şükür 2011 yılında Erdoğan'ın AKP'sinden milletvekili adayı olmuş, ancak 2013 yılında Erdoğan'ın hoşnutsuzluğu üzerine istifa etmişti.
"Her şeyden bağımsız olarak, dünyada ulaşabildiğim tüm insanlara sesleniyorum: Ben hiçbir suç işlemedim. Ben sadece ciddi suçlar işlemiş insanların suçlarını ifşa ediyorum."
Hakan Şükür Türkiye'deki ailesi için endişeleniyorSükür şimdi Kaliforniya'da bir online posta siparişi şirketinde çalışıyor ve genç futbolcular için bir akademi kurmak istiyor. Ayrıca her hafta Palo Alto Vikings futbol sahasında topa vuruyor. "Boğaz'ın Boğası" artık en hızlısı değil ama onu izlerken bir zamanlar Galatasaray, Inter Milan ve AC Parma'da oynamış bir forvet olduğunu görmek çok kolay.
Dünyanın dört bir yanından gelen arkadaşlarıyla futbol oynayarak kafasını dağıtabiliyor ve evdeki ailesiyle ilgili endişelerini unutabiliyor. Şükür'ün anne ve babası kanser hastasıdır ve onları ziyaret edememektedir.
Kızlarına karşı kaçırılma tehditleriVe uzakta olsa da, Şükür Kaliforniya'daki evinden de tehdit hissediyor. Eski forvet, kızlarına yönelik kaçırılma tehditlerini ve zaman zaman çevresinde şüpheli kişilerin belirdiğini anlatıyor. Bazen futbol antrenmanı için hızlıca adres değiştirmek zorunda kalıyor.
Şükür'ün eski takım arkadaşlarıyla çok az teması var. Bazıları ondan nihayet sistem lehine konuşmasını istemiş. Tekrar şöhretinin tadını çıkarmak için evine dönmesine izin verilmesini. Zaman zaman bu fikri aklından geçirdiği bile oldu. Ama kızı fikrini şiddetle değiştirdi. Eğer böyle bir şey yaparsan, bir daha asla yüzüne bakmam, dedi ona. "Yıllarca arkadaşlarından ayrı kalmış bir çocuk. Çok etkileyici bir sahneydi."
Erdoğan önemli bir örnek oluşturmak istiyorŞükür, şu anda bundan şüphe duysa da bir gün adil bir şekilde yargılanmayı umuyor. Türk hükümetini basın özgürlüğü için gerekli iradeden yoksun olmakla ve halkın beynini yıkamakla suçluyor. Erdoğan onun için önemli bir örnek oluşturmak istiyor.
"Medya aracılığıyla sistematik olarak beyni yıkanan toplum, devletin tüm kurumlarını ele geçirmiş mafyavari bir sistem tarafından sadece korku ve gözetim altında hareket ediyor" diyen Şükür, Türkiye'yi "birçok farklı azınlığın yaşadığı bir ülke olarak görüyor. Maalesef Hizmet Hareketi'ne karşı büyük bir soykırım uygulanıyor."
Almanya'da yaşayan Türklerin çoğunluğu Erdoğan'ın partisi AKP'ye oy verdi. Ancak eski ulusal kahramanı kınamakta zorlanıyorlar. Bazıları siyaseti futbolun dışında tutmak istiyor. Diğerleri, hatta bazen Şükür'ün eski kulübü Galatasaray'ın "düşmanı" Fenerbahçe İstanbul'un taraftarları, Şükür'ün bir efsane olduğunu ve Türk futbolu için çok şey yaptığını savunuyor.
Şükür Türk vatanını özlüyorŞükür'ün kendisi de her gün evini ve ailesini özlemektedir. Zaman zaman yeni hayatının tadını çıkarabilse bile. San Francisco yakınlarındaki Bay Area'dan daha kötü yerler olduğu kesin. Şükür'ün bir yıldır daimi oturma izni var.
Palo Alto'daki yeni arkadaşlarıyla amatör futbol oynarken bile Galatasaray forması giyiyor. Üyeliğini iptal eden kulüp. Eğlence amaçlı maçın sonunda "Boğaz'ın Boğası" gol atıyor ve takım arkadaşları onunla birlikte tezahürat yapıyor. Sükür bir gün onlara memleketini göstermek ister, eğer yapabilirse. Az önce attığı gol sorulduğunda gururla şöyle diyor: "Galatasaray'a 249 gol attım. Bu benim 250. golümdü."
Konuyla ilgili daha fazla bilgi 15 Eylül'de NDR televizyonundaki Sportclub Story'de ve ARD Mediathek'te yer alacak.