Halkbank'a ne kadar ceza gelebilir?

Halk Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’nın, New York’taki mahkemede, İran yaptırımlarını ihlal etme suçlarından 32 ay hapis ve 500 dolar para cezası aldıktan sonra gözler Halk Bankası’nın alabileceği cezaya çevrildi.

ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi’nin (OFAC) yaptırımların ihlal edilmesi konusunda geçmişte birçok bankaya farklı sebeplerden dolayı ceza kestiği biliniyor.

Sudan, Kuzey Kore, İran ve Küba gibi ülkelere uygulanan yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle aralarında Fransız BNP Paribas, Credit Agricole, Commerzbank, Societe Generali ve HSBC gibi devlerin de bulunduğu birçok Avrupa bankasına milyarlarca dolar ceza yağdıran ABD’nin şimdi de benzer bir cezayı Halk Bankası’na fatura etmeye hazırlandığı belirtiliyor.

ABD Hazine Bakanlığı, IPA’nın Halk Bankası hakkında herhangi bir soruştuma var mı? Türkiye’de herhangi bir banka hakkında soruşturma yürütüyor musunuz? Sorularına “Bu konuda yorum yapamayız.” yanıtını verdi.

CEZALAR BANKALARIN HACMİNE GÖRE KESİLİYOR

Uzmanlar, ABD’nin her bankaya keseceği ceza tutarının farklı olacağını, miktarın bankaların aracılık ettiği işlemlerin hacmine göre değişiklik göstereceğini kaydediyor.

Bankaların cezayı ödememesi durumunda ise kurumları uluslararası finans piyasalarına erişimlerini kesmek ve lisansları iptal etmekle tehdit ediyor.

ABD bir nevi, yaptırım uyguladığı ülkeleri bankalar üzerinden yalnızlaştırmaya ve cezalandırmaya çalışıyor.

Bu nedenle, ABD yaptırımlarını dikkate almayan bankaların hepsine büyük para cezaları keserek, yaptırımların bir daha ihlal edilmemesi için sert mesaj vermiş oluyor. Geçmiş dönemde Avrupalı bankalara tebliğ edilen cezalarda önemli indirimlere gidildiğini hatırlatan uzmanlar, genelde pazarlıklarla cezanın 5’te 1’e düşebileceğini belirtiyor.

İran yaptırımlarını Halk Bankası üzerinden delmekle suçlanan İran asıllı Türk iş adamı Reza Zarrab, Hakan Atilla aleyhinde tanıklık yaptığı sırada İran’dan getirdiği paraların “Halk Bankası üzerinden aklanması sonucu 100-150 milyon dolar para kazandığını” söylemişti. Ancak, aklanan İran parası hakkında net bir bilgi verilmedi.

ABD’nin yaptırımları ihlal ettiği için ceza verdiği bankaların çizelgesi.

YAPTIRIM İHLALİNDEN DOLAYI HANGİ BANKA NE KADAR CEZA ALDI?

Şu ana kadar en yüksek yaptırım ihlali cezası Fransa’nın en büyük bankalarından BNP Paribas’a verildi.

2002-2004 yılları arasında İran, Sudan, Kuzey Kore ve Küba’ya yapılan yaptırımları ihlal eden Fransız bankasına 8.9 milyar dolar para cezası verilmişti. Dönemin Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, ABD’nin cezasına sert tepki göstererek ‘cezanın büyük bir problem olacağını’ ifade ederek itirazda bulunmuştu.

Hatta o dönem ABD Başkanı Barack Obama’yı ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, cezayı gündeme getirmiş ancak BNP, rekor cezayı ödemekten kurtulamamıştı.

Yine aynı şekilde başka bir Fransız bankası Credit Agricole da yaptırım ihlalelerinden dolayı aldığı 787 milyon dolar cezayı ödemeyi kabul etmişti.

Büyük ceza alan bir diğer banka Commerzbank da yaptırım cezası olarak 1,45 milyar dolar ceza almıştı.

2012 yılında bir İngiltere-Hong Kong Bankası olan HSBC bankası da aynı karara istinaden, İran ile ambargoyu deldiği için yine 1.9 milyar dolar cezaya çarptırılmıştı.

İngiliz Standard Chartered, İran’a yaptırımları ihlalden toplam 967 milyon dolar ceza ödemişti.

Royal Bank of Scotland, İran ve Sudan’a yaptırımları ihlalden 100 milyon dolar ceza ödemek zorunda bırakılmıştı. Aynı banka yine 2010’da 500 milyon dolar ödemek zorunda kalmıştı.

Alman devi Deutsche Bank da İran, Libya ve Suriye yaptırımlarını ihlal ettiği için 258 milyon dolar ceza almıştı. Alman bankası, 1999-2006 yılları arasında İran, Libya, Suriye, Myanmar ve Sudan’a ‘şeffaf olmayan yöntem ve metotlarla’ toplam 10.8 milyar dolar işlem yaptığı ortaya çıkmıştı.

ABD, KENDİ BANKALARINA DA BÜYÜK CEZALAR KESİYOR

ABD, sadece yabancı bankalara ceza kesmiyor, Amerikan merkezli bankalara da büyük cezalar kesebiliyor.

OFAC tarafından Amerikan finans sistemini suistimal eden, yaptırımlarını hiçe sayan kurumları soruşturmada gösterilen iş birliği ve dayanışmaya göre cezaları düşürebiliyor.

ABD’nin büyük bankalarından Bank Of America yine ABD’nin yaptırımlarına maruz kalan kişilerin banka işlemlerini yaptığı için 16.6 milyon dolar ceza almıştı.

OFAC yetkilileri, söz konusu cezasının 83 milyon dolar olarak hazırlandığını ancak, bankanın, Hazine Bakanlığı yetkilileri ile iş birliği yapması sonucu ve sorunun çözümüne büyük katkıları olduğu cezayı 16.6 milyon dolara düşürmüştü.

Bir başka Amerikan bankası JP Morgan Chase İran, Küba ve Sudan yaptırımlarını ihlal ettiği için 88,3 milyon dolar, Hollanda bankası, ING Group 619 milyon dolar ceza aldı.

YAPTIRIM İHLALLERİNDEN DOLAYI CEZA ALAN DİĞER BANKALAR

ABD, duyurduğu yaptırımları ihlal eden bankaların hepsine, ülke ayırt etmeksizin cezalar veriyor.

İsviçre bankası, UBS 2004’te Küba, İran ve Libya yaptırımlarını delmeleri sonucu 100 milyon dolar.

Brezilya’nın ikinci büyük bankası Banco do Brasil; 139 bin 500 dolar.

Pakistan’ın en büyük bankası National Bank; 28 bin 800 dolar .

Bank of Moscow; İran yaptırımlarından dolayı 9,5 milyon dolar.

Bank of Tokyo, Burma, Küba, İran ve Sudan yaptırımlarını ihlalden 8.6 milyon dolar ceza ödemek zorunda kalmıştı.

ABD, sadece bankalara değil, PayPal gibi para transferi yapan sistemlere de büyük cezalar veriyor. Hazine Bakanlığı, 2015’te Küba, Sudan ve İran’a para transfer işlemi gerçekleştiren PayPal’a da 7.6 milyon dolar para cezası verdi.

ABD, bankalara 2004’ten bu yana yaklaşık 60 milyar dolar ceza kesmiş durumda.

IPAHABER

27 Mayıs 2018 19:34

DİĞER HABERLER