Samanyoluhaber.com yazarı Akademisyen Esra Büyükcombak bu haftaki yazısında kuruyemişlerin faydalarını paylaştı
ESRA BÜYÜKCOMBAK
Akademisyen (Genetik ve Biyoloji Mühendisliği)
Çay keyfimizi tamamlayan, zaman zaman bir öğünün yerini alan ve enerji sağlayan kuruyemişlerin aslında bitki tohumları olduğunu biliyor musunuz? Tohum olduklarından dolayı besin değerleri yüksektir ve bir dış kabuk içerirler. Kuruyemişler, enerji veren besinler arasında yer alarak atıştırmalık olarak tercih edilen lezzetli ara öğün alternatifidir. Son yıllarda kuruyemişlerin yeni formlara büründüğünü fark etmişsinizdir. Süt, un, şeker, baharat gibi ürünlerle kaplanarak çeşitlendiriliyor.
Çok çeşitli olan kuruyemişlerin genel faydaları;
• Genellikle doymamış yağ asitleri açısından zengindirler. Özellikle Omega-3 yağ asitleri içeren kuruyemişler, kalp sağlığına katkıda bulunabilir.
• Fındık, badem, ceviz gibi kuruyemişler, bitkisel kaynaklı protein içerir. Protein, kas sağlığı, dokuların onarımı ve genel vücut fonksiyonları için önemlidir.
• Kuruyemişler, vücuttaki serbest radikallerle savaşan antioksidanlar içerir. Bu antioksidanlar, hücre hasarını azaltarak yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve çeşitli hastalıklara karşı koruyucu olabilir.
• Kuruyemişler, magnezyum, fosfor, çinko, bakır gibi mineraller ile E ve B vitamini gibi vitaminleri içerir. Bu besin öğeleri, sinir sistemi fonksiyonları, kemik sağlığı, bağışıklık sistemi gibi birçok önemli süreci destekler.
• Kuruyemişler, genellikle lif açısından zengindir. Lif, sindirim sistemi sağlığını destekler, tokluk hissi sağlar ve kolesterol seviyelerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur.
• Uygun miktarda tüketildiğinde, kuruyemişler tokluk hissi sağlayarak atıştırmalıklar arasında tercih edilir. Bu da kilo kontrolüne katkıda bulunabilir.
• Kuruyemişlerin içerdikleri doymamış yağlar, kolesterol seviyelerini düzenleyebilir ve kalp sağlığını destekleyebilir.
Kuruyemişleri çiğ tüketmek sağlık açısından daha doğrudur
Badem: Antioksidanlar, E vitamini, protein ve lif bakımından zengindir. Kalp sağlığını desteklemek ve kan basıncını düşürmek de dahil olmak üzere sağlık açısından birçok farklı faydası vardır. İçerdiği minerallerden dolayı sinir sistemine ve yüksek E vitamininden dolayı cilt sağlığına iyi gelir. Yüksek kalsiyum içeriğiyle, güçlü ve sağlıklı kemiklerin ve dişlerin korunmasında da rol oynar. Aynı mineral, kas fonksiyonunda, sinir iletiminde ve kanın pıhtılaşmasında görevlidir.
Fındık: Antioksidanlardan biri olan E vitamini bakımından zengindir. Yağda çözünen bu vitamin, sağlıklı cilt ve gözlerin korunmasının yanı sıra vücudun hastalık ve enfeksiyonlara karşı doğal savunmasını güçlendirmek için çok önemlidir. Yapılan çalışmalarda, düzenli olarak fındık yemenin, yüksek LDL kolesterolü ve toplam kolesterol gibi kalp hastalığı risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Ceviz: İçerdiği besinler sayesinde vücudunuzun enerji üretimi ve hormon sentezinde yer alan enzimleri üretmek için ihtiyaç duyulan mineraller için mükemmel kaynaktır. Özellikle içerdiği bakır, bağışıklığa ve kan damarı gelişimine yardımcı olur. Ayrıca bitkisel Omega 3 içeren ceviz, beyin fonksiyonlarını iyileştirir ve kalp hastalığı ile demans risk faktörlerini azaltabilir. Araştırmalarda yaşlılarda ceviz tüketimiyle bilişsel gerilemelerin iyileşmeye başladığı görülmüştür.
Yer fıstığı: Teknik olarak baklagil ailesine ait olsa da ağaç yemişlerininkine benzer bir besin profiline ve aynı zamanda benzer sağlık yararlarına sahiptir. Ayrıca fetal ve plasenta gelişimindeki rolü nedeniyle özellikle hamilelik sırasında önemli olan bir B vitamini açısından da zengindirler. Yer fıstığı kardiyovasküler hastalık, koroner kalp hastalığı ve felç riskini azaltabilir.
Kabak çekirdeği: Sağlıklı yağlar, magnezyum ve kalp ve kemik sağlığını geliştiren diğer besinler açısından uygun bir kaynaktır. Ayrıca çoklu doymamış yağ asitleri ve selenyum ve beta karoten gibi antioksidanlar açısından da zengindirler. Yüksek bir demir kaynağıdır ve bir fincan kabak çekirdeği 9,52 miligram (mg) demir içerir; bu miktar günlük ihtiyacın yarısı kadardır. En belirgin faydası ise uykusuzluğu ve prostat kanserini önleyici olmasıdır.
Antep fıstığı: hücre hasarını yavaşlatabilen veya önleyebilen bileşikleri içerir. Antep fıstığı tam bir protein kaynağıdır. Antep fıstığı, vücudun yiyeceklerden alması gereken dokuz temel amino asidin tümünü içermesiyle "tam" protein ünvanını alır. Antep fıstığının kalorisi diğer kuruyemişlere göre daha düşüktür. Diğer genel faydalara ilaveten uykuya yardımcı melatonin, rahatlamaya destek serotonin hormonunu arttırır.
Brezilya cevizi: tiroid fonksiyonunu destekleyen ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olan güçlü bir antioksidan olan mükemmel bir selenyum kaynağıdır. Selenyum, önemli bir mineral olup az miktarlarda tüketildiğinde yeterlidir. Günde üç adet Brezilya cevizi tüketmek, vücudun günlük selenyum ihtiyacını karşılayabilir. Selenyumun antioksidan özellikleri, serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini önlemek ve iltihabı azaltmak gibi etkileri de içerir.
Kaju fıstığı: kandaki yağ düzeylerini iyileştirmeye ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Bu iyileşmeler kalp sağlığını destekler. Yüksek demir, çinko, magnezyum minerallerine sahip oldukları için hafızayı güçlendirir ve yaşa bağlı hafıza kaybını geciktirir. Kırmızı kan hücrelerinin üretiminde hayati bir rol oynayan ve kalp sağlığını destekleyen bir eser mineral olan bakırın mükemmel bir kaynağıdır. Ayrıca bakır, sağlıklı bağ dokularının korunması için gereklidir ve sinir sistemi ile bağışıklık sisteminin düzgün işleyişine yardımcı olur.