Referandum öncesi delinen bütçenin faturası önce Hazine’ye her ay gittikçe artan ‘borçlanma’, vatandaşa ise yükselen ‘faiz’ faturası çıkardı. Türkiye’de iç borç çevirme oranları önceki yıllarla kıyaslandığında alarm veren seviyeye ulaşırken, bu durum faizler üzerinde de yukarı yönlü baskı yapmaya devam ediyor. Hazine Müsteşarlığı’nın açıkladığı verilere göre Temmuz ayında 11.4 milyar liralık iç borç servisine karşılık, 16.4 milyar liralık iç borçlanma gerçekleştirildi. Müsteşarlığın açıkladığı toplam iç borç çevirme oranı ise temmuz ayında yüzde 144.2 oldu.

Diğer bir deyişle 100 birimlik borç geri ödemesinin olduğu geçen ay 144 birimlik borç aldı. Böylelikle yılın ilk 7 ayındaki iç borç çevirme oranı yüzde 121 seviyesine geldi. 2016 yılının ilk 7 ayında bu rakam yüzde 86 seviyesindeydi. Bu rakamlar üzerinden karşılaştırıldığında iç borç çevirme oranı, bu yılın ilk 7 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 35 puan arttı.

Business HT’ye konuşan uzmanların değerlendirmelerine göre borçlanma ile ilgili bu seviyeler piyasalarda faizler üzerinde de bir baskı yaratıyor.

Ekonomist Mahfi Eğilmez’e göre ise iç borç çevirme oranının 100 seviyesinin altında kalmasıyla faizler geriliyor ve böylelikle özel kesimin borçlanma piyasasından yararlanma imkânı artıyor, oranın 100’ün üzerinde olması ise faiz üzerinde baskı ortamı yaratıyor. Hazine’nin nakit açığı ile birlikte iç borç çevirme oranının da rekor seviyelere çıktığına dikkat çeken Eğilmez, “Faizler niçin yükseldi? diye merak edenler yanıtı burada aramalı” dedi.

Eğilmez’e göre nakit ağının rekor düzeyde olmasının sebeplerini ise şunlar: Referandum için yapılan kamu kesimi harcamaları. Hem referandum hem de büyümeyi yeniden sağlayabilmek amacıyla yapılan kamu harcamaları, vergi indirimleri ve çeşitli tahsilat ertelemeleri.

Eski Hazine Müsteşar yardımcısı ve TEB Mali Yatırımlar Danışmanı Hakan Özyıldız, iç borçlanmada gelinen bu seviyelerin faizler üzerinde bir ‘dışlama etkisi’ yarattığını belirtti. Hazine’nin daha iyi faiz vermesi dolayısıyla bankaların bu tarafa yöneldiğine dikkat çeken Özyıldız, böylelikle faizler üzerinde bir baskı oluştuğuna dikkat çekti.