Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü Sosyal Güvenlik Bütçe İstatistikleri’nde, Hazine’nin geçen yıl ve bu yılın Ocak-Mart döneminde malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi için ödemesi gereken devlet katkısını ödemediği görülüyor.

 

Sosyal güvenlik uzmanları Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç’ın ortaya çıkararak Birgün Gazetesi’ne yazdıkları makaleye göre; 5510 sayılı Kanun gereği Hazine, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) toplanan primlerin dörtte birini devlet katkısı olarak ödemek zorunda. Sosyal güvenlik gelirleri ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir ve kaldırılır. Oysa şimdiye kadar Hazine’nin devlet katkısı ödememesiyle ilgili olarak herhangi bir kanun değişikliği yapılmadı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, emekli aylıklarını ve sağlık harcamalarını ödeyerek yurttaşların hastalık, işsizlik, sakatlık, ölüm ve analık halinde korunmasını sağlamakla yükümlü olan SGK, devlet katkısının neden ödenmediği konusunda kamuoyuna açıklama yapmalı.

SGK’nin mali istatistiklerinde kurumun geliriyle gideri arasındaki dengesizliğin kronik hale geldiği ve her yıl ‘açığın’ giderek arttığı görülüyor. Hazine’nin devlet katkısını yatırmaması ile de Kurum’un aktüeryal dengesi ve mali açıdan sürdürülebilirliğinin daha da zorlaşacağı aşikâr. Hazine’nin devlet katkısını ödememesine bağlı olarak yakın gelecekte emekli aylık ve ödenekleri ile sağlık/tedavi hizmetlerinin ücretlerinin ödenmesinde sorunların yaşanması kuvvetle muhtemel. 2006’da çıkartılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Ekim 2008’de yürürlüğe girdi. Yürürlüğe giren sosyal güvenlik sistemi, yurttaşlara prime dayalı katkılar üzerinden güvence sağlamakta. Sosyal güvenlik sisteminin finansmanını SGK oluşturulmakta.

SGK; en yüksek bütçeli kurumlardan biri olup, en önemli gelir kalemlerini çalışanlar ve işverenler tarafından ödenen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası prim gelirleri ile devlet katkısı oluştururken, giderlerinin en önemli kısmını ise emekli aylık ve ödenekler ile sağlık harcamaları oluşturmakta.

 

Kurumun gelirlerinin yaklaşık yüzde 70’ni toplanan primler, yüzde 17’si devlet yardımı, yüzde 13’nü ise faiz, gayrimenkul, faturalı ödemeler oluşturmakta. Giderlerin ise yüzde 64’ünü emekli aylıkları, yüzde 24’ünü sağlık giderleri, yüzde 12’sini diğer giderler oluşturmakta.

SGK’nin gelir ve gider bütçeleri Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası fon bütçesi ayrımına göre hazırlanır ve uygulanır. SGK, sigortalılarına sunduğu sağlık hizmeti için Genel Sağlık Sigortası (GSS) fon gelirinden, emekli aylık ve ödenekleri için ise sosyal sigorta fon gelirinden ödeme yapmakta. GSS fon gelirleri giderlerini karşılarken, sosyal sigorta fon gelirleri ise giderlerini karşılamamakta ve ‘açık’ vermekte.

Devletin resmi istatistiklerde de görüldüğü gibi Hazine, 5510 sayılı Kanun’un 81.maddesi gereği olarak sosyal güvenlik ve sağlık primi devlet katkısını 2018 yılına kadar düzenli öderken, geçen yıl ve bu yılın Ocak-Mart dönemine ait olan miktarı ödemedi.

SGK’ya ödenmeyen paraların piyasaya pompalanarak seçim hazırlıkları yapıldığına ilişkin iddialar var.