BURSA (A.A) - Harun Kaymaz - Volkan Bayraktar - Son yıllarda sayıları artan dedektiflik büroları, uluslararası şirketlerden mahalle bakkalına, çocuğunu evlendirmek isteyen ebeveynlere kadar hemen her kesim ve gelir grubundan insanların başvuru adresi oluyor.
     Türkiyede, yasası bulunmamasına rağmen özel araştırmacılık veya danışmanlık gibi ticari unvanlarla kurulan yasal dedektiflik şirketlerinin sayısı gün geçtikçe artıyor. Özel Dedektifler Derneğine göre; Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının, Soruşturma faaliyetleri (Özel Dedektiflik Faaliyetleri Dahil) adı altında meslek kodu belirlemesi, bu artıştaki en önemli etkenlerin başında geliyor.
     Türk Ticaret Kanununa uygun olarak kurulan, levhalarında özel dedektiflik ibaresi bulunan şirketlerin sayısındaki artış, eğitimli personel ihtiyacını da gündeme getiriyor.
     Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Özel Güvenlik ve Koruma Bölümünde, bu konuda eğitimli personel yetiştiriliyor.
     Sektör temsilcileri, Uludağ Üniversitesinde (UÜ) de benzer bir bölüm kurulması için çalışma yürütüyor.
    
     -Üniversitelilerden dedektiflik konferansına ilgi-
    
     Özel Dedektifler Derneği, UÜ Ali Osman Sönmez Meslek Yüksekokulu Mülkiyeti Koruma ve Güvenlik Bölümünde Özel dedektiflik teknik ve metotları dersi verilmesi amacıyla temaslarda bulunuyor.
     Bu kapsamda, dernek tarafından UÜ Ali Osman Sönmez Kampüsünde Türkiyede Özel Dedektiflik ve Yasal Süreç konferansı verildi.
     Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma ve İnterpol eski daire başkanlarından Yusuf Vehbi Dalda, Polis Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Orhan Filiz, KOÜ Özel Güvenlik ve Koruma Bölüm Başkanı ve Hereke Ömer İsmet Uzunyol Meslek Yükekokulu Müdürü Doç. Dr. Gazi Uçkun, Özel Dedektifler Derneği Başkanı İsmail Yetimoğlu, İzmir Dedektifler Derneği Başkanı Mesut Öztürkün katıldığı konferans, öğrencilerden ilgi gördü.
     Emniyetteki bazı birim müdürlerinin de katıldığı konferansta öğrencilere, dedektif olmak için gereken şart ve nitelikler ile mesleğin püf noktalarına dair bilgiler sunuldu.
    
     -20 firmaya ihraç-
    
     Yetimoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sektördeki işletmelerin; değişik gelir, meslek, yaş ve sosyal gruplardan birçok kişiye, dedektiflik hizmetleri verdiğini anlattı.
     İsmail Yetimoğlu, 2003 yılında özel dedektiflik unvanı bulunan bir limited şirket kurduklarını, 2007de ise İstanbul merkezli Özel Dedektifler Derneğini kurduklarını anlattı. Yetimoğlu, ayrıca merkezi Viyanada bulunan ve dünyada tek olan Uluslararası Özel Dernekler Federasyonunda Türkiyeyi temsil ettiklerini kaydetti.
     Türkiyedeki tüm dedektiflik faaliyetlerini koordine etmeye çalıştıklarını dile getiren Yetimoğlu, şöyle dedi:
     Bu konuda kanun oluşması için taslak hazırladık. Alt yapının hazırlanması için eğitimin en önemli şey olduğu kanaatine vardık. 2010da KOÜ ile protokol imzaladık. Haftada bir gün orada öğrencilere ders veriyoruz. Şimdi de aynı eğitimi UÜde vermeyi düşünüyoruz. Özel dedektiflik yapacak nitelikli ve araştırma tekniklerini bilen, uluslararası düzeyde gençler yetiştireceğiz.
     Derneğe bağlı 5 firmanın bulunduğunu anlatan Yetimoğlu, Burada gerçek ve dürüst kişiler çalışıyor. Aynı zamanda müşterilerini dolandırdığını tespit ettiğimiz 20 firmayı da ihraç ettik. Bunların yeri yurdu belli değil. Ağlarına düşürdüklerini dolandırıyorlar ifadelerini kullandı.
    
     -En iyi müşteriler...-
    
     Özel dedektiflik bürolarının en iyi müşterilerinin, Türkiyede yatırım yapan ya da bu niyeti taşıyan uluslararası şirketler olduğunu belirten Yetimoğlu, şöyle devam etti:
     Özellikle uluslararası şirketlerin Türkiye mümessilleri, bünyelerinde bulundurdukları üst düzey yöneticilerinin, şirket menfaatlerine aykırı faaliyet içinde olup olmadığını tespit etmek için bize başvuruyor. Yurt dışında bu tip müracaat ve araştırma talepleri çok yaygın. Firmalar, sermayelerini korumak ve yeni yatırımlara girebilmek için bizden böyle bir takip isteyebiliyor. Tabii bu, her şirket yöneticisini takip ediyoruz anlamına gelmez.
     İsmail Yetimoğlu, bu konuda çözüme kavuşturdukları iki başvuruyu şöyle anlattı:
     Uluslararası bir grubun Türkiyedeki temsilciliğinin müdürünün, 2 yıllık süreçte şirketini sahte belge ve faturalarla 11 milyon dolar dolandırdığını tespit ettik. Bir başka müşterimizin müracaatı üzerine ise baktık ki; şirketin tepe yöneticisi, paravan bir firma kurmuş. Çalıştığı şirketin 400 bin avroluk cihazını, paravan şirketine sadece 25 bin avroya satarak, çalıştığı kurumun için boşaltıyor, kurumunu iflasa sürüklüyor. Bunu açığa çıkardık.
     Yetimoğlu, bu gibi olaylarla sık karşılaştıklarını öne sürdü.
    
     -Şirketlerin, en çok cevap aradığı sorular-
    
     Yetimoğlu, uluslararası ve ulusal çaptaki şirketlerin, sorumluluk verdikleri/verecekleri üst yöneticiler hakkında en çok cevap aradıkları soruları şöyle sıraladı:
     Şirket üzerinden menfaat sağlıyor mu- Rakiplerimizle iş birliği içerisinde mi- Şirket bilgilerini, ticari sırlarımızı dışarıya sızdırıyor mu- Patent, buluş ve benzeri endüstriyel ve teknolojik sırlarımızı muhafaza ediyor mu- Özgeçmişindeki mezuniyet, daha önce çalıştığı yerler vb. gibi bilgiler doğru mu-
     İsmail Yetimoğlu, ekonomiye yön veren holdinglerin, büyük iş adamlarının yanı sıra, bir mahalle bakkalının da dedektiflik bürolarının kapısını çalabildiğini dile getirdi.
    
     -Gelin/damat adayı araştırması-
    
     Çocuğunu evlendirecek ebeveynlerin de müşteri portföyünde anlamlı yer tuttuğunu belirten Yetimoğlu, şöyle dedi:
     Çok sayıda ebeveyn bizden evlatları ile ilgili evlilik öncesi araştırma yapmamızı istiyor. Biz de farklı yöntemlerle yaptığımız takip sonucu kızın oğlana ya da oğlanın kıza uygun olup olmadığını belirliyoruz. Bu, kişinin şahsiyeti ile ilgili bir konu olduğu için çok ciddiyetle araştırma yapıyoruz. Yanlış anlaşılmasın, hiçbir kişinin sevgilisi, nişanlısı veya eşinin sadakatiyle ilgili bir çalışmamız yok. Sadece anne veya babalar çocuklarını evlendirecekleri kişilerin ailesini ve geçmişini bilemeyebiliyor. Eskiden mahallelerde muhtarlardan, komşulardan alınan verileri farklı yöntemlerle daha somut delilerle belgelendiriyoruz.
     Yetimoğlu,Eşim eve neden geç gelmeye başladı sorusuyla da sık karşılaştıklarını sözlerine ekledi.
    
     Yayıncı: Kamuran Akkuş