Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun görevini bırakma kararı, AK Parti kongresinin yapılması ve yeni hükümetin kurulup göreve başlaması, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘başkanlık veya partili cumhurbaşkanlığı’ ısrarı nedeniyle bir aydan daha kısa süre içinde gerçekleşecek. Yeni Başbakan Binali Yıldırım’ın hükümet programı da adeta ‘yıldırım’ hızıyla açıklandı. 65. Hükümet’in programının, 6 ay önce kurulan 64. Hükümet’in programına göre önemli değişiklikler göstermesi, yeni sürece ilişkin önemli ipuçları veriyor. Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu, ‘demokrasi, özgürlükler, AB, yolsuzlukla mücadele, şeffaflık, çözüm süreci’ gibi konularda vaatlerde bulunurken, Yıldırım’ın en somut vaadi başkanlık sistemi konusunda yaşanan fiili durumu yasal duruma çevirme iddiası oldu.

Bugüne kadar 8 ayrı hükümet kuran AK Parti’nin ‘3Y formülü’ndeki (yolsuzluk, yoksulluk ve yasaklarla mücadele) başlıklarına daha önceki programlarda genişçe yer verilmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilk kez Başbakan olduğu 2003’teki hükümet programında 2, 2007 yılında 4, 2011 yılındaki programda ise 3 kez yolsuzluklarla mücadele konusuna değindi. Erdoğan’ın saraya çıkması sonrasında Başbakanlık görevine getirilen Ahmet Davutoğlu ise Eylül 2014’te kurduğu ilk hükümetin programında tam 7 kez ‘yolsuzluklarla mücadele’ ifadesini kullandı. Önceki gün yayınlanan yeni hükümet programında ise yolsuzluklara ve yasaklara hiç değinilmedi.

Oysa 17-25 Aralık soruşturmaları sonrasında yolsuzluk ve yasaklar Türkiye gündeminden hiç çıkmadı. Son 2.5 yıllık süreçte önce yolsuzluk ve rüşvet soruşturmalarında adı geçen 4 eski bakan TBMM’de AK Parti oylarıyla aklandı, ardından da yolsuzluk iddialarının üstü örtüldü. Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra 22 ay Başbakanlık yapan ve 3 ayrı hükümet kuran Davutoğlu, yolsuzluklarla mücadele ve şeffaflaşma konusunda birçok çıkış yapsa da her seferinde bu yöndeki çabaları akamete uğradı. Davutoğlu’nun ‘yasaksız Türkiye’ iddialarına rağmen medya ve ifade özgürlüğünü engelleyen birçok adım atıldı. Gazeteciler yaptıkları haberler nedeniyle tutuklanırken, hükümete muhalif medya organlarına kayyım marifetiyle el konuldu.

Yolsuzluklarla mücadelenin hiç yer almadığı programda, ‘şeffaflık’ ifadesi sadece 3 kez yer aldı. Yargıda, terörle mücadele ve kamu sermayeli kuruluşların yapısında şeffaf olunacağı yüzeysel olarak ifade edildi. 64. Hükümet’in programında ise Davutoğlu 10 ayrı yerde şeffaflaşma vurgusu yapmıştı.

Binali Yıldırım, Meclis’teki yeni hükümet programına ilişkin konuşmasına Cumhurbaşkanı Erdoğan’a övgülerle başladı. ‘başkanlık veya partili cumhurbaşkanlığı’ sistemini içeren yeni anayasanın mutlaka hayata geçirileceğini belirtti. Hükümet programının önemli bir bölümünü, fiilî olarak hayata geçtiği ileri sürülen başkanlık sisteminin yasal olarak düzenlenmesi oluşturdu. Yıldırım, bu konuda, “Bugün artık bu tartışmaları bir kenara bırakıp Cumhurbaşkanımızın halk tarafından seçilmesiyle birlikte ortaya çıkan fiilî duruma anayasayla resmî ve hukukî bir statü kazandırılması bir zaruret hâline gelmiştir.” dedi.

Yıldırım, ülkenin öncelikli sorunu olan terör konusunu ‘güvenlik politikaları’ ile çözecekleri mesajını verdi. Davutoğlu’nun aksine Kürt sorununun diyalog ve demokratik adımlarla çözümüne yönelik herhangi bir ifade kullanmazken, “Terörle mücadele amaçlı devam eden operasyonlar, terör grupları silahları bıraktırılıncaya kadar kararlılıkla sürdürülecektir.” diye konuştu.

64. Hükümetin programında yer alan ancak herhangi bir adım atılmayan Alevi vatandaşların sorunlarına ilişkin vaatler de yeni programa konmadı. Türkiye’nin Avrupa Birliği hedefleri konusunda da büyük değişim göze çarptı. Önceki hükümet programında, “Türkiye’nin Avrupa Birliği hedefini stratejik bir hedef olarak görüyoruz.” denildi. Yeni programda ise Türkiye’nin her şeyi yaptığı ancak AB’nin çifte standart uyguladığı savunuldu.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, 65. Hükümet Programı’nda yer alan vaatlere tepki gösterdi. AK Parti hükümetinin 14 yıldır iktidarda olduğunu ancak ekonomi alanındaki sözlerini tutmadığını belirten Öztrak, “Yasama bizde, yürütme bizde, yargı bizde, her şey bizde, diyenler, milletin malına kayyumla el koyup, canlı yayında ihale iptal edenler, Türkiye’yi istihdamsız büyüme kavramıyla tanıştıranlar, hükümet programında ‘yalandan kim ölmüş’ diyor.” ifadelerini kullandı.