İhmaller sel olup aktı

Defalarca büyük yıkıma yol açan sel felaketlerinden biri daha Batı Karadeniz'de yaşandı.

BirGün'ün derlediği habere göre, Beş kentte etkili olan yağmur ve sonrasında derelerin taşması sonucu köprüler yıkıldı, evler işyerleri sular altında kaldı, otomobiller sürüklendi, duvarlar çöktü. Kimi zaman can kayıplarıyla da sonlanan sellere karşı yeni bir önlem alınmadığı ortaya çıktı. Yetkililer, yurttaşlara yükseklere çıkma önerisinde bulundu. Kent kent meydana gelen yıkımlar şöyle oldu:

ZONGULDAK: Kısa süren kuvvetli yağışta Acılık Deresi taştı. Çaydamar Mahallesi’ndeki yediemin otoparkındaki 1 TIR ve 1 otomobil dereye devrildi, caddeler suyla doldu. İstimlak duvarı çöktü. Akıntıyla taşınan taş ve ağaç parçaları dere kenarında bulunan Ahmet Taner Kışlalı Caddesi'ndeki yaya köprüsünde hasara sebep oldu, dereden taşan su caddeyi doldurdu. Ekipler çevrede güvenlik önlemi alırken, sürücüler göle dönen yolda ilerlemekte güçlük çekti.

KASTAMONU: Kentte gece saatlerinde başlayan kuvvetli yağmur, özellikle İnebolu ve Bozkurt ilçesinde etkili oldu. İnebolu'dan geçen Söke Çayı taştı. Çay üzerinde yayaların kullandığı 2 köprü de yıkılarak suya kapıldı. DHA’nın haberine göre çay üzerinde bulunan 4 köprü de yaya ve araç trafiğine kapatıldı. Çayın taşmasıyla binaların giriş katlarında bulunan ev ve iş yerlerini su bastı. Emniyet ve zabıta ekipleri, sabahın erken saatlerinden itibaren anons yaparak giriş ve birinci katta oturanları üst katlara çıkmaları konusunda uyardı. Ayrıca çay kenarında bulunan araçların da kaldırılması istendi. Karayolları, AFAD ve belediye ekipleri, ilçede çalışma yaptı. Kastamonu Valisi Avni Çakır da bölgede incelemelerde bulundu. Özlücü köyünden geçen Zabana Çayı da yağış nedeniyle taştı, evleri su bastı.

İnebolu Kaymakamı Ahmet Vezir Baycar, dere kenarında alt katta oturan vatandaşların da üst katlara çıkmaları, ikinci bir uyarıya kadar iş yerlerinin de kesinlikle açmamalarını istedi.

BOZKURT: Birçok alanda olduğu gibi burada da felaket öncesi değil felaket sonrası önlem alınmaya çalışıldı. 320 gün önce sele teslim olan ilçede yeni bir önlem alınmayınca benzer manzaralar yaşandı. İlçe merkezinden geçen ve 2021'de de taşan Ezine Çayı'nda su seviyesi yükseldi.

BARTIN: Orduyeri Mahallesi ve Polisevi kavşağında su taşkını nedeniyle sürücüler, güçlükle ilerledi. Bazı iş yerlerinin önüne konulan kum torbalarıyla sular engellenmeye çalışıldı. Bartın Irmağı’nda, 3 gündür devam eden yağış sonrası su seviyesi, 10 metreye kadar yükseldi.

SİNOP/AYANCIK: Ayancık ilçesinde 3 köy, geçici olarak tahliye edildi. İlçedeki 3 derenin üzerinde bulunan 7 geçici köprü, derelerin debisinin artması sonucu yıkıldı, bazı köylerde su baskını yaşandı.

SU AKAR ESKİ YATAĞINI BULUR

Batı Karadeniz Bölgesi'nde geçtiğimiz yıl yaşanan sele ilişkin saha araştırması yapan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden iki akademisyen çalışmayı bir rapor olarak sunmuştu.

O akademisyenlerden Doç. Dr. Kubilay Keleşoğlu’na felaketin nedenlerini sorduk. Keleşoğlu geçen yılki nedenlerin değişmediğini belirterek, “100 metrelik dere yatağı olan dereyi 30 metreden akıtıyoruz. Nasıl taşmasın ki” dedi. Binaların taşkın riskine karşı yapılamayacağını aktaran Keleşoğlu, şunları söyledi: “Ancak dere kenarlarına yapılan duvarlar kurala uygun biçimde inşa edilirse taşkın riski düşer. Biz binaları depremde olduğu gibi taşkına karşı inşa edemeyiz, yani bunun hesaplanmasına girilmez. Ama alt yapı çalışmıyorsa, istinat duvarları olması gerektiği gibi inşa edilmemişse, dere yatağına yapılmışsa sorundur. Ama burada örneğin dere kenarındaki duvarlar, bir taşkın olur sular bu duvarları aşar diye düşünülerek yapılmamış. Su, orada sabit kalacak gibi düşünülüyor.

Keleşoğlu, sorunları ve çözüm önerilerin raporda da olduğu gibi şöyle özetledi:

•Dere kenarlarına inşa edilen yapılar olası bir taşkın sırasında yükselecek su seviyesine göre hesaplanmamış.

•Binalar, çakıl içerikli kumlu dere alüvyonu üzerine inşa ediliyor. Geçen yılki çalışmada Bozkurt Ezine Çayı (yaklaşık 32 m genişliğinde) yeni yatağının şiddetli yağış sonucunda oluşan akışı taşıyamadığını tespit etmiştik. Bu kez aynı sorun var.

•Aşırı yağış alan ve taşkın yaşanması muhtemel bölgelerde, tüm köprülerin hidrolik boyutlarının 500 yıl tekerrürlü taşkın debisine göre gözden geçirilmeli. Oysa mevcut durum 100 yıllık yağmura göre.

•Taşkın tehlikesi olan bölgelerde dere ve taşkın yatağındaki tüm yapılar için risk değerlendirme çalışması ivedilikle başlatılmalı ve gerekli önlemler alınmalı.

•Taşkın riski yüksek olan bölgelerde taşkın erken uyarı sistemi kurulmalı.

•Köprü ayak ve temellerinde oyulmayı önleyici tedbirler artırılmalı.

•Dere yatağı ıslahı amacıyla inşa edilen istinat yapılarında derin temeller tercih edilmeli.

28 Haziran 2022 09:04
DİĞER HABERLER