Türkiye'deki cezaevlerinde Haziran 2025 tarihi itibarıyla yaklaşık 410 bin tutuklu ve hükümlü bulunuyor. İktidarın önemli bütçe kalemlerinden biri ise yeni cezaevleri yapmak. Cezaevi inşaatlarına hız verilirken inşası süren 22 adet Y tipi ve 7 adet S tipi cezaevinde, mahkumların tecrit koşulları en üst düzeye çıkarılıyor.

Yeni inşa edilen cezaevlerinin mahkumlar açısından barındırdığı riskleri, eski cezaevi savcısı Mustafa Doğan, Bold Medya’dan Necdet Çelik'e değerlendirdi. Yeni model binalarda mahkumun binadaki aktivitelerden tamamen izole edileceğinin altını çizen Doğan, ‘’Mahkumu küçücük bir kafeste yaşatıyorsunuz. Siyasi ve dünya görüşü farklı mahkumlarla koyuyorsunuz. Camdan cama bile konuşmak istese konuşamıyor, rahatlayamıyor. Eğitime çıkarılıyor tek başına, hastaneye götürülüyor tek başına, atölyeye götürülüyor tek başına… Üstelik F tipinde ne eksikti de Y ve S tipi cezaevi yapıyorlar?’’ diye sordu.

F tipi cezaevlerindeki izolasyon şartları için geçmişte AİHM’den çıkan ihlal kararlarını hatırlatan Doğan, ‘’Çözüm üretirken niye insani yapmıyorlar? Buralarda insan kalacak.’’ serzenişinde bulundu.

Üç katlı ve U biçiminde inşa edilen cezaevi modelinde zemin kattaki mahkumların güneşi görmesi imkansız. Mahkumların havalandırma için çıkarıldığı ve binanın hemen bitişiğindeki koridor, adeta kuyuyu andırıyor. Dört yanı beton duvar olarak inşa edilen havalandırma alanı, sadece tepeden ışık alabiliyor. Eski savcı Mustafa Doğan, yeni tip cezaevlerinin ıslahevi fonksiyonundan tamamen uzaklaşacağına dikkat çekti.

Bilimsel çalışmalara göre, izolasyonun insan beyninde bıraktığı hasarın işkence ile eşdeğer olduğunun altını çizen Doğan, Ekrem İmamoğlu’nun tutukluluğu için de ‘işkence’ tabirini kullandı. Hücrede tutulan İBB tutuklularına değinen Mustafa Doğan, ‘’Hele hele tutuklunun tekli hücrede tutulması kesinlikle işkencedir’’ tespitinde bulundu.

Y tipi cezaevi planını, hükümetin ‘tasarruf politikası’ olarak değerlendiren eski savcı Doğan, tepkisini ‘’Daha küçük mekana daha çok mahkum dolduracaklar. Güya yerden tasarruf ediyorlar; asıl tasarruf ettikleri insanlık. Ne yazıkki bu mahkumların insanlığı.’’ sözleriyle dile getirdi.