Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği Başkan Yardımcısı Engin Güner, fiyat belirsizliği sebebiyle hem yerli hem de yabancı şirketlerin yeni yatırım kararlarını askıya almaya başladıklarını söyledi.
Güner, "Hükümetimiz, ilacı desteklenecek 6 stratejik sektörden biri olarak ilan etmişti. Bu alanda uluslararası yatırımları nasıl artırabileceğimize kafa yorarken bir anda her şey tersine döndü." dedi.
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK), 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren kamunun ödeyeceği ilaç bedelleri için yüzde 9,5 oranında iskonto kararı alması yeni bir tartışma başlattı. Fiyatlar, ilaç parasını cebinden veren tüketici için düşmedi, sadece devletin ödeyeceği reçete bedellerinde indirim yapıldı. Firmalar, daha önce gerçekleştirilen indirimlerin üzerine getirilen ek iskontoyla zararına satış yapmak zorunda kalacaklarını belirtiyor. Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD), sektördeki belirsizlik ortamının Türkiye'de üretimi ciddi anlamda riske soktuğunu, sektördeki istihdama da darbe vuracağını öne sürüyor. Eczacılar fiyatı düşen 3 bin kalemi aşkın ilacı depolara, firmalara iade etti. SGK yetkilileri ise söz konusu kararın ilaç sektörünün bilgisi dahilinde alındığını, dolayısıyla meydana gelebilecek etkilerden kendilerinin sorumlu tutulamayacağını açıkladı.
SGK, geçen yıl devletin son yıllarda hızla artan ilaç ve tedavi giderlerini disipline etmek için 'global bütçe' uygulamasına geçmişti. 2010 yılı başında SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalıları ile emeklilerin tüm tedavi ve ilaç giderleri için yıllık belli bir bütçe ayrılmış, bunun aşılması halinde aradaki farkın ödenmeyeceği açıklanmıştı. 2010 yılında ilaç harcamaları için toplam 14,6 milyar TL'lik kaynak ayrılmıştı. Ancak kuruma 15,2 milyar liralık reçete geldi. Böylece global ilaç bütçesi 600 milyon TL aşılmış oldu. SGK, bunun üzerine bütçenin tutturulması için ilaç bedellerinin ortalama yüzde 9,5 iskontoyla ödenmesi kararı aldı. İlaç fiyatları, Avrupa'daki en ucuz 5 ülkeye göre tespit ediliyor.
AİFD Başkan Yardımcısı Engin Güner, 2009 kararnamesinin üzerine gelen son düzenlemeyle Türkiye'de ilaç fiyatlarının Avrupa'nın en düşük fiyatlı ülkesinden yüzde 30-50 arasında daha ucuz hale geldiğini söyledi. Güner, "Hükümetimiz, ilacı desteklenecek 6 stratejik sektörden biri olarak ilan etmişti. Bu alanda uluslararası yatırımları nasıl artırabileceğimize kafa yorarken bir anda her şey tersine döndü. Firmalar, yeni yatırım kararlarını askıya alırken zararlarının telafi edilmesi için istihdamı azaltma hesabı yapmaya başladı." diye konuştu.
Meydana gelen sıkıntının kamu, ilaç şirketleri ve eczacıların dışına da taşabileceğini dile getiren Güner, "En büyük endişemiz, problemin hastalarımızın yeni ve etkin ilaçlara erişimini olumsuz etkileme riski." değerlendirmesini yaptı. Böyle bir riskin ortaya çıkmaması için ellerinden geleni yapacaklarını anlatan Engin Güner, "Hükümetimiz ve diğer paydaşlarımızla işbirliği ve diyalog içinde ilaç harcamaları bütçesinin sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini sağlayacak çözümler geliştirebileceğimize inanıyoruz." ifadelerini kullandı.
Düşük fiyatlı ilaçlar teşvik edilmeli
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS) Genel Sekreteri Turgut Tokgöz ilaç harcamalarının, sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaşmasıyla artmasının doğal olduğunu vurgulayarak, "Kamu, maliyet artışını karşılamak istemiyor. Sektörün bu yükü kaldıramayacağı açık." dedi. Sadece fiyat indirimiyle bütçeyi dengeleme gayretinin, ilaç tedarik zincirini riske atacağını öne süren Tokgöz, "En uygun yol, hükümetimizin ilaç bütçesini sektörümüzle diyalog ve mutabakat içerisinde gerçekçi bir şekilde oluşturmasıdır. Fiyatı daha düşük ilaçların reçetelenmesini teşvik edecek mekanizmaların yürürlüğe konulması da etkili olacaktır." önerisinde bulundu.
YILLARA GÖRE SGK'NIN İLAÇ VE TEDAVİ HARCAMALARI
YIL TUTAR (MİLYAR TL)
2001 4,5
2002 7,6
2003 10,6
2004 13,1
2005 13,6
2006 17,6
2007 19,9
2008 25,3
2009 28,8
2010 26,7 *
(*) Ekim ayı itibarıyla
NECİP ÇAKIR