Türkiye- Rusya Toplumsal Forumu Tarih Komisyonu tarafından düzenlenen etkinlikte sorulara cevap veren Ortaylı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 150 tane müşaviri olduğunu ama, hiçbirisinin bir şey bilmediğini iddia etti.

Bir Türk öğrencinin, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Vahdettin Köşkü'nün restorasyonunu eleştirmiştiniz. Sizi tam olarak ne rahatsız etti?" sorusuna İlber Ortaylı, "Beni rahatsız etti, maalesef. Cumhurbaşkanı yanlış enformasyonla serzenişte bulundu. Ben Topkapı Sarayı eski müdürü olarak kendisini karşıladım. Kürsüye çıkınca adam çattı. Bu hataydı. Sadece duruş olarak değil, bilgi olarak da yanlış. Çünkü, bana göre Vahdettin Köşkü ve başka sarayları kullanmazsanız, çökerler. Restorasyon çok kötüydü. Cumhurbaşkanı restorasyonu yapan mimarı savunuyor. Berbat bir herif. Onu niye savunuyor ki? Çok kötü restorasyon. Reis-i cumhurla işim yok benim. Onun da benimle olmaması lazım. Önce restorasyon yapanı atsın işten. 150 tane müşaviri var, bir tanesi bir şey bilmiyor. Daha başka şeyler de söyleyebilirim size. Örneğin Cumhurbaşkanlığı ödülleri çok kötü dağıtılıyor. 3 kişi karar veriyor. Böyle bir şey olamaz. Bu mümkün değil. Niçin Gülru Necipoğlu'na vermiyorlar? Olur olmaz tiplere dağıtıyorlar." dedi.

Türkiye'nin Mısır politikalarını yanlış bulduğunu ifade eden Ortaylı, "Bize ne yahu Mursi ya da Sisi'den. Saçma bir şey! Mısır'da 400'ten fazla fabrikamız var. Bu durumda nasıl kavga ederseniz Mısır'la. O fabrikalarda insanlar çalışıyor. Küt diye kapatsan ne olacak insanlara? Bunlar akıllıca karışmalar değil. Dikkat edeceksiniz bunlara. Adamlar Mursi-Sisi diye kavga ediyor. Ama sorsan aşağı Mısır veya yukarı Mısır neresi bilmezler. Bütün Karadenizli müteahhitler Mısır uzmanı oldu." dedi.

Suriyeli mültecilerin gelecekte Türkiye'de sorun olacağını ifade eden İlber Ortaylı, Güney Doğu sorununun çıkmaza girdiğini vurguladı. Suriyelilerin bir anda Türkiye'ye akın ettiğini hatırlatan tarihçi, "Çok karışık bir nüfus içimizde bulunuyor. Türkiye doğudaki birçok mülteciye pasaport verdi, gelecek seçimlerde rey verecekler. Bu çok karışık bir problem. Eski güneydoğu gitti. Bu problemin içinden nasıl çıkacaksınız? Bunları düşünmeniz lazım. Musul, Kerkük, Halep artık eskisi gibi değil, Diyarbakır ve Mardin de böyle." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'deki siyasi partilerle ilgili bir soruya cevap veren Prof. Dr. İlber Ortaylı, büyük bir kitlenin parti tutmadığını dile getirdi. Ortaylı, kendisinin de parti öksüzü olduğunu esprili bir dille anlattı.

Türk Akademisyen, "Türkiye kendi sanayi endüstrisini oluşturdu ve normal bir endüstri ülkeleri gibi oldu. Bize her şey yeni problemler getirdi. Bizim artık yeni bir dünya inşa etmemiz lazım. Müslüman dünyası, Müslüman kardeşliği ve Müslüman arkadaşlığı, bunlar artık işe yaramıyor. Artık yeni bir dünya var, Sovyet ve Türkiye veya günümüz Rusya-Türkiye dostluğuna yoğunlaşmamız lazım. İki ülke arasında vizeler kaldırıldı, ticari ilişkilerimiz iyi, yaklaşık 2 milyon Rus vatandaşı Türkiye'de yaşıyor." bilgisini verdi.

Avrupa Birliği hikâyelerini tekrarlamanın hiçbir manası olmadığını, kimsenin de buna inanmadığını belirten İlber Ortaylı, "Eğer hükümet AB'den çok bahsediyorsa, o demektir ki orduyu istemiyorlar, kurtulacağız zannediyorlar. Bazıları da AB'ye girince hürriyetimizi daha rahat alırız diye düşünüyor, belki alabilirsin ama, AB sayesinde değil. Buna kuvvetle inanıyorum, gelecekte dünyanın bu kesimi ile daha sıkı yaşamak zorundayız. Benim zamanımda bu dili (Rusça) kimse bilmiyordu, şimdi birçok insan konuşuyor. Rusya'daki Türkoloji belki daha yavaş gidiyor, ama daha iyi gidiyor. Biz Rusoloji yapmıyoruz, pratik Rusça öğreniyoruz. Ama şurası bir gerçek ki, eski Rusya ve Türkiye aynı şeyler değil." dedi.

İran'ın Türkiye'de dini yayılımı ile alakalı soruya, "O geçici, kattiyen aldanmayın. Şöyle bir problem var, İran tabi ki çok dindar, çok Şii geçiniyor. Bu onların resmi inancı, ama böyle bir şey olmaz. Resmi inanç olmaz, İran'da ki resmi inançtır. İslam'da resmi mezhep olmaz, Şiilik bir yorumdur, bunun resmiyeti olmaz. Resmi İslam olabilir, yani bizim dinimiz İslam diyebilirsiniz, laik olarak kabul etmiyoruz, ama bu mümkündür. Resmi Şiilik, resmi Sünnilik olmaz çünkü; bunlar yorumdur. Herkesin kendi hürriyeti vardır.

Şimdi bu Ayetullah Humeyni, bir Şii Ayetullah, ama biz onun yorumunu kullanıyoruz çünkü çok iyi bankacı ve ticaret hukukçusu. İran entelektüel bir ülkedir, bizde daha entelektüeldir. Çok iyi ressamlar, çok iyi edebiyatçılar ve çok iyi dil bilirler. Enteresan bir şekilde de kendi sahalarına çok hakimler. Mesela 2 sene evvel İstanbul'da bir İran kongresini açtım, orada hiç İran vatandaşı yoktu, sadece Amerika ve Avrupa'dan göçmenler vardı. Erkek, kadın profesörler inanılmazdı. Zaten yayınladıklarına bakarsanız fevkalade üstünler. Bizim bu kültürle bir araya gelmemiz lazım. Uluslararası ilişkiler bilimi hep kısa vadeli olur, bunu yapan insanlar kültür adamı değiller. " dedi

Rusya ve Batı arasında son zamanlarda yaşanan gerginliğe değinen Ortaylı, Moskova'ya yaptırımlarla diz getiremeyeceğini vurguladı.

Toplantıda Rusya'nın sayılı Türkologlarından Prof. Dr. Mihail Meyer, Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Türkiye Masası Başkanı Natalya Ulçenko, Uluslar Arası Bilimsel Kalkınma İşbirliği Enstitüsü (MİRNAS) Genel Müdürü Arif Asalıoğlu, Türkiye'nin Moskova Büyükelçilik görevlileri ve Türk diaspora temsilcileri katıldı.