Kütahya Fatih İlköğretim Okulu 8'inci sınıf öğrencisi Nida Koçakyaşayan; arıların, kovandaki çatlak ve kırıkları kapatmak amacıyla ürettiği propolis maddesinin, binalarda harç katkı malzemesi olarak kullanıldığında ısı yalıtımında iyi sonuçlar alınabileceğini belirledi. Koçak; propolisin, arıların bitki filiz ve tomurcuklarından topladığı, kovanda giriş deliği ile çatlak ve kırıkları kapattığı, antibakteriyal, antiviral, antifungal, antioksidan, antiparazitik özelliklere sahip yapışkan ve reçinemsi bir madde olduğunu açıkladı. Arıların bu maddeyi arka ayaklarında kovana taşıyarak, bal mumu ve bazı sindirim salgılarıyla karıştırıp kovanda kullandığını belirten Koçak, propolisin kavak, meşe, kayın, okaliptus ağaçları ve çalılıklardan toplandığını söyledi. Koçak, arıların propolisi kovanda dip tahtası, çerçeve kenarları ve giriş deliği arkasında biriktirdiğini anlattı: ''TRT Çocuk kanalı, FC Film Yapım, TÜBİTAK ve İstanbul Teknik Üniversitesi işbirliğiyle '1001 Cin Fikir' proje yarışması düzenlendi. Ben de bu yarışmaya, 'Arıdan Propolise, Propolisten Yalıtıma' projemle katıldım. Projemin ana fikri, öğretmenimizin derste arılardan bahsetmesiyle oluştu. Öğretmenimiz, Albert Einstein tarafından söylenen, 'Arılar yok olursa, dünyada insanlar sadece 4 yıl yaşayabilir' sözünü hatırlattı. Bunun üzerine arılar dikkatimi çekti. Arıların, propolis maddesi sayesinde kış mevsiminde kendilerini koruduklarını, bu maddenin katı ve sıvı olmak üzere iki hali olduğunu öğrendim. İki tuğla alıp birini normal sıva harcıyla, diğerini propolis katkılı harçla sıvadım. Sıva kuruyunca tüp üzerinde ısıttım. Normal harçlı tuğla fazla, propolisli tuğla ise en az 3-4 derece daha az ısındı. Böylece propolisin yalıtımdaki etkisini tespit ettim.'' 'MANTOLAMAYA GEREK KALMAZ' Projenin danışmanlığını üstlenen okulun Fen ve Teknoloji Öğretmeni Fatih Bozyiğit de projenin enerji tasarrufu ve yalıtım için örnek olabileceğini anlattı. Propolis katkılı harcın en önemli yönünü, tamamen doğal olması diye niteleyen Bozyiğit, şöyle konuştu: ''Propolisin şimdiye kadar yerli ve yabancı bilim insanları tarafından yalıtım üzerindeki etkileri hiç araştırılmamış. Öğrencimizin çalışmasında, 4 dakikalık ısıtma sonucu propolis içeren harç 1 derecelik, kum ve çimentodan oluşan harç ise 3 derecelik ısı artışı gösterdi. Özellikle küresel ısınmayla son 100 yılda dünyanın ısısının 1 derece arttığı düşünülürse, öğrencimizin ortaya çıkardığı farkın önemi ortaya çıkmış oluyor. İnşaatlarda propolis kullanılırsa mantolamaya gerek kalmaz. Bu projenin geliştirilmesiyle ekonomik anlamda da yarar sağlanabilir.'' AA