Türkiye’de teknoloji alanında birçok üründe uygulanan yüksek vergiler ve taksit sınırı, cihazların yurtdışıyla olan fiyat farkının açılmasına sebep oluyor. Tüketicilerin alternatif çözümlere yönelmesiyle cihazların farklı yollardan tedarik edilmesi yaygınlaşıyor. Artan fiyatlar sebebiyle Türkiye'den yurtdışına "iPhone turizmi" yapılmaya başlandı.

Dünya gazetesinden Yener Karadeniz'in haberine göre, son dönemde KKTC, Gürcistan, Yunan adaları gibi ülkelere gidip iPhone alarak geri dönme sayısı arttı. Habere göre, yıl sonunda klonlanmış (IMEI numarası değiştirilmiş ya da kopyalanmış) telefon sayısının 3,9 milyonu, yolcuların beraberinde getirdiklerinin ise 500 bini aşması bekleniyor.

iPhone'un 128 GB’lık 14 Pro Max modeli Türkiye'de 43 bin 999 TL'den satışa çıkarıldı (yüzde 96’sı vergi). Aynı cihaz ABD’den alındığında bin 99 dolara (20 bin 426 TL) denk geliyor. Kullanıcının yurtdışından getirdiği cihazı kendi pasaportuna kaydetmesiyle fiyat 23 bin 275 liraya çıkıyor (2 bin 732 TL harç ve 117 TL Özel İletişim Vergisi). Tüketici aynı telefonu yurtdışından alarak 20 bin TL’den fazla kâr elde edebiliyor.

2019’da getirilen IMEI kaydı düzenlemesine göre başkasının pasaportuna telefon kaydetme dönemi sona ermişti. Ancak kullanıcılar bu düzenlemeyi de kolaylaştırılmış vize prosedürü uygulanan Yunan Adaları ve kimlik kartı ile girilebilen Gürcistan ve Kuzey Kıbrıs gibi ülkelere günübirlik seyahatler ile aşmaya başladı. Bu şekilde fiyata sadece seyahat ücreti eklenmiş oldu.

Klonlama ise artık online satış sitelerinde, cadde mağazalarında yapılabiliyor. Yurtdışından getirilen ve pasaport kaydı olmayan cihazlar, 6 ayda bir 300 TL civarı bir ücret ile kullanılabiliyor.

Haberde görüşlerine yer verilen Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, söz konusu yöntemlerin kullanıcıya da ülkeye de zarar verdiğini söyledi. Turnacı, “15 senedir bu sorun çözülemiyor. Yüzde 35’ten fazlası kayıt dışı olan sektörün ayakta kalması mümkün değil. Yanı sıra yüksek vergiler nedeni ile yurtdışında cep telefonu alma turları düzenlenir hale geldi. Yunan adalarına günübirlik ziyaretlerde rekor kırılıyor. Bu tarz ürünler için kullandırılan tüketici kredileri rekor kırıyor. Tefeci faizi ile telefon alan vatandaşlarımız var. Gözlemliyor, karşı karşıya kalıyoruz” dedi.

Turnacı, gençler için "ÖTV'siz cihaz" ve taksit sınırı önerilerini şöyle anlattı:

“Gençlere 3 yılda bir ÖTV’siz cihaz alma hakkı tanınması gibi bir önerimiz oldu. İlgili kurumlar bunu makul karşıladı ama nasıl, ne zaman sonuçlanır bilemiyoruz. Bizim asıl talebimiz yüksek vergilerin düşürülmesi, taksit kısıtlamasının esnetilmesi ve klonlamanın önüne geçilmesi. Klonlama için önerimiz sinyal alınamayan cep telefonunun IMEI havuzundan çıkarılması süresinin 7 yıldan 1 yıla düşürülmesi. Vatandaş daha sonra isterse telefonunu ibra etsin ve hemen aktif hale getirilsin. Bu konuda son dönemde yoğun bir görüşme trafiğimiz oldu. İnanıyorum ki yakın zamanda adım atılacak. Öte yandan mart ayında 5 bin TL ve altındaki cep telefonları için taksit sayısı 12 ay, 5 bin TL'nin üzerinde olan cep telefonları için 3 ay olarak uygulanmasına karar verilmişti. Biz 5 bin TL taksit sınırının 15 bin TL’ye çıkmasını talep ediyoruz. Zira 5 bin TL’ye model sayısı neredeyse kalmadı.”