Afrika üzerinden gelen ve bugün tüm yurdu etkisi altına alacak kavurucu sıcaklar için adeta seferberlik başlatıldı.
Mevsim normallerinin 10-12 derece üzerinde seyredecek sıcaklar ilk defa deprem ve sel gibi doğal afet kabul edildi.
Bugün Ege ve Akdeniz illerinde termometrelerin 50 dereceyi göstermesi beklenirken uzmanlar vatandaşların zorunlu olmadıkça evlerinden dışarı çıkmamasını, işi olanların ise saat 11.00 ile 15.00 arasını tercih etmemelerini öğütlüyor. Özellikle büyük şehirlerde teyakkuza geçen hastaneler acil servis kapasitelerini artırdı. İstanbul'daki kamu hastanelerinin acil servislerinde muhtemel sıcak çarpması vakalarına karşı personel takviyesi yapıldı ve ek önlemler alındı. Bazı belediyeler mobil sağlık ve dinlenme alanları oluşturdu. Muhtelif yerlere kurulan çadırlarda, ücretsiz su, limonata ve benzeri soğuk içecekler ikram ediliyor. Sağlık Bakanlığı'nın sıcak izni tavsiye etmesi üzerine İstanbul, İzmir, Bursa ve Antalya gibi iller başta olmak üzere birçok ilin valiliği kamu kurumlarında idari izin yoluna gitti.
Batıda aşırı sıcaklıklar sebebiyle birçok ilde asfalt erimesi ve akabinde yaşanan trafik kazaları hayatı olumsuz etkilerken, havuzlar ve sahiller hem gece hem gündüz serinlemek isteyenlerle doluyor. Yurt genelinde insanlar sıcakla boğuşurken bazı iller serin havanın tadını çıkarmaya çalışıyor. Sıcaklığın 20-22 derece olduğu Erzurum'da vatandaşlar Tortum Şelalesi'nde piknik yaparak serin havanın keyfini sürüyor. Kuzey Afrika'dan gelen sıcak hava dalgasının yarından itibaren etkisini azaltacağı belirtiliyor.
Sıcak hava dalgası cumartesi etkisini kaybedecek.
Kuzey Afrika üzerinden gelen 2. sıcak hava dalgası, bugün Türkiye'nin büyük bölümünde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üstüne çıkmasına neden olacak. Bazı bölgelerde sıcaklık gölgede 43 dereceye çıkarken, sıcak hava dalgası cumartesi etkisini kaybedecek.
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdür Vekili Mahmut Kayhan, Kuzey Afrika üzerinden gelen sıcak hava kütlesinin Güney İtalya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye'nin Doğu Anadolu ile Doğu Karadeniz dışındaki bölgelerini etkisine aldığını kaydetti
BUGÜNE KADAR ÖLÇÜLMÜŞ EN YÜKSEK SICAKLIK
Afrika sıcakları Türkiye'de en büyük etkisini bugün gösterecek. Aydın'da 1940'tan bu yana ölçülen en yüksek sıcaklık olacak. Bugün bazı illerde hava sıcaklık tahminleri şöyle: Aydın: 45, Mersin: 43, İzmir: 41, Adana: 42, Antalya: 40, Balıkesir: 42, Edirne: 42, Bursa: 40, İstanbul: 39, Ankara: 38, Konya: 37 derece.
YÜKSEK TANSİYONU OLANLAR DİKKATLİ OLSUN
Afrika sıcakları hastanelere başvuruları artırdı. Vatandaşlar tansiyon, burun kanaması ve ishal şikâyetiyle acil servislere müracaat ediyor. Uzmanlar 'işiniz olmadığı sürece öğle saatlerinde dışarı çıkmayın' uyarısını tekrarlıyor. Sıcaktan etkilenenlerin soğuk suyla el ve yüzünü yıkaması tavsiye ediliyor.
ORMAN YANGINLARINDA BÜYÜK ARTIŞ VAR
Bu yıl geçen yılın aynı dönemine göre orman yangınlarında artış var. Türkiye genelinde yılbaşından bu yana 793 orman ve örtü yangını çıktı. Geçen yıl ise 25 Haziran'a kadar çıkan 549 orman yangınında 558 hektar alanın yandığı belirtildi. Yetkililere göre artışın sebebi kuraklık, aşırı sıcak ve nem oranında düşme.
Avrupa'da 44 kişi hayatını kaybetti
Türkiye'yi kavuran sıcak hava dalgası Avrupa'yı da etkilemeye devam ediyor. Sıcak hava nedeniyle Avrupa genelinde 44 kişi hayatını kaybetti.
Dün, sıcaklığın 45 dereceye ulaştığı Romanya'da 29 kişi hayatını kaybederken, Yunanistan'da 4, İtalya ve Arnavutluk'ta 1, Bosna ve Hırvatistan'da 5 kişi hayatını kaybetti. Bükreş dün 45 derece sıcaklıkla Avrupa'nın en sıcak başkenti oldu. İtalya'da ise 45 dereceye ulaşan sıcaklar nedeniyle 30'dan fazla çıkan orman yangınlarına karşı, itfaiyeciler yangın alanlarına uçaklardan su attılar. Oluşan sel nedeniyle İngiltere'de 3 kişi hayatını kaybetti. Avrupa'da 2003 yılında aşırı sıcaklar nedeniyle yaklaşık 70 bin kişinin öldüğü açıklanmıştı.
Çocukların tercihi yüzme kursları
Bazı illerde 50 dereceyi bulan sıcak hava, yaz spor okullarına kayıt yaptıran çocukların tercihlerini etkiledi. Daha önce genellikle futbolu tercih eden çocuklar bu yıl bunaltıcı sıcaklardan korunmak için yüzme sporuna kayıt yaptırdı.
Batman'da Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından her yıl geleneksel olarak açılan yaz spor okullarında en çok kayıt, yüzme dalında alındı. Batman Gençlik ve Spor İl Müdürü Hamit Kanağı, şu ana kadar yüzme dalı için 600 kişinin başvuruda bulunduğunu açıkladı. Bu büyük potansiyeli iyi değerlendirmek istediklerini söyleyen Kanağı, "Yüzme branşı Türkiye için önemlidir. Uluslararası müsabakalarda Türkiye'nin madalya alamadığı tek branş yüzmedir. Bu nedenle yüzme branşına ciddi manada önem veriyoruz." dedi. Kanağı, bu kurslarla çocukları sokaklardaki tehlikelerden de uzak tutmuş olduklarını dile getirdi.
Çöl sıcakları, klima satışlarını patlattı
Küresel ısınma sebebiyle yaz ayları insanlara 'bunaltıcı' günler yaşatırken, satışları patlayan klima üreticileri adeta serin bir yaz geçiriyor. Sıcakların nisandan itibaren başlaması ve mevsim normallerinin üstünde seyretmesi dolayısıyla klima satışları dört yılda ikiye katlandı.
Üreticiler, eylül sonuna kadar satışların artarak devam edeceğini tahmin ediyor. Ocak ayında durağan geçen pazarın hareketlendiğini belirten İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği Müdürü Hüseyin Yüksel, firmaların bu durumu göz önünde bulundurarak imalat ve ithalat yapması gerektiğini belirtiyor. Siemens Ev Aletleri Pazarlama Müdürü Bahriye Tavukçuoğlu, hava sıcaklıklarının daha da artacak olması sebebiyle stokların tükeneceği görüşünde.
Klima sektöründe pazar payı her geçen gün büyüyor. 2000'de 350 bin cihaz satılırken, bu rakam 2007'de 1 milyon 300 bine çıktı. Bu artışın en büyük sebebi ise klima kullanımının lüks tüketim ürünü olmaktan çıkarak günlük hayatın parçası haline gelmesi. Geçmiş yıllarda klima, sadece yaz aylarında bunaltıcı havalardan kurtulmak amacıyla kullanılırken, bugün ise tüm mevsimlerde çalışır hale geldi. Kışın daha ılık geçmesinin etkisiyle klimalar ısıtmada da kullanılır hale geldi. Türkiye, dünya pazarının yüzde 2,5'ini elinde tutuyor. Sektörün liderliğini Amerika, Çin ve Japonya yaparken, Türkiye Avrupa'da üçüncü sırada. Sektör yüzde 10 gibi bir büyüme kaydetti. Yapı market zinciri Koçtaş'ın Yenibosna mağazasında klima bölümünde yaşanan hareketlilik satışlardaki artış hakkında ipuçları veriyor. Montaj yaptırmak isteyen müşteriler birkaç gün sonrasına gün alabiliyor. Mağaza Müdürü Mesut İnce, haziran ayında klima ve vantilatör siparişlerinde önemli artışlar yaşandığını belirtiyor. Bosch Ev Aletleri Satış Müdürü İhsan Kara, 7 çeşit ürünün raflarda yerini aldığı bilgisini veriyor. Çin'den ithal edilen klimalara uygulanan anti damping vergisi dolayısıyla ithalatçı firmalar fiyatları artan Çin yerine, daha uygun buldukları Mısır'a yöneliyor. Bu durum fiyatlarda büyük rekabetin yaşanmasına sebep oluyor. Bazı zincir marketler ise anti damping vergisi öncesi ithal edilen klimaları tüketicilere 250 yeni liraya varan fiyatlarla sunabiliyor.
En fazla artış Ege ve Akdeniz'de
Tüketicilerin yoğun ilgisi karşısında satışlar artınca firmalar kampanya düzenlemeye başladı. Sabancı Grubu şirketlerinden İklimsa, klima ve kombi alışverişlerinde kendilerini tercih eden müşterilere, 500 yeni liraya varan hediye çeki veriyor. Yaz sıcaklarının bastırmasıyla geçen haftaya göre klima satışlarını ikiye katladıklarını belirten Vestel Klima Ürün Sorumlusu Melis Bozoğlu, özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde yoğunluk yaşadıklarını kaydediyor. Ege Soğutma Sanayicileri ve İşadamları Derneği Başkan Yardımcısı Hilmi Sözer, satışların artışının yanı sıra bir başka noktaya dikkat çekiyor: "İşler çok şükür iyi. Ancak asıl önemli olan Türkiye'nin giderek Avrupa'nın klima üretim merkezi haline gelmeye başlaması." Bursa Dayanıklı Tüketim Malları ve Beyaz Eşya Satıcıları Derneği Başkanı Lütfi Ulukardeşler, "Afrika sıcakları, uyarıları, klima almakta kararsız olanları, almaya yöneltti ve satışlarımızda yüzde 80'lik artış meydana geldi. Maddi durumu yetersiz olanlar klima yerine vantilatör alıyor." bilgisini veriyor. İzmir'de faaliyet gösteren Klima Plus Ege Bölge Sorumlusu Makine Mühendisi Tunç Dağçı, sıcakların bastırmasıyla müşterilerin cihazın hemen takılmasını istediğini ifade ediyor. Evlerine yeni klima aldıklarını belirten Erdoğan Celep, sıcağa daha fazla dayanamadıklarını belirtiyor. Antalya'dan Bursa'ya yeni geldiğini ifade eden Öznur Cantürk, "Antalya'da klima olmadan yaşamak zor. Burası da Antalya'dan farklı değil. Hemen klima aldım." diyor.
Enerji Bakanlığı: Sıcak saatler için hazırlıklar tamam
Hava sıcaklıklarının 45 dereceyi bularak mevsim normallerinin üzerine çıkması günlük elektrik tüketimini artırdı. Klimaların önceki yaz aylarına oranla daha uzun süreli kullanılması sebebiyle tüketimde günlük bin megavatlık (MW) artış olurken, enerji sıkıntısı ihtimali belirdi. Enerji Bakanlığı tarafından 'Elektrik arzında sıkıntı olmayacak' yönünde açıklama yapılmasına rağmen enerji bürokratları "Bıçak sırtında gidiyoruz." değerlendirmesinde bulundu. Elektriğin en çok tüketildiği saatteki tüketimin (puant talep) 27 bin MW'ye çıkmasını değerlendiren bir yetkili, "Geçen yıl aralık ayında puant saat tüketimi 27 bin 500 olmuştu. Ancak şimdi durum biraz daha farklı. Şimdi puant saatler dışındaki tüketimde de günlerin uzun olması ve klima kullanımı sebebiyle artış var." dedi. Aşırı sıcaklar sebebiyle artan talebin Bursa doğalgaz santralının üretimine eşdeğer olduğunu söyleyen bir başka yetkili ise bazı bölgelerde günün farklı saatlerinde elektrik kesintileri yaşanabileceği uyarısında bulundu. Aynı yetkili, geçen yılın aynı dönemine göre bu yıl barajlardaki su seviyesinin yüzde 28'lik düşüşle kritik seviyeye gerilediğini kaydetti.
Türkiye'de günlük elektrik tüketimi 550 milyon kilovatsaat. Toplam kurulu güç ise 40 bin megavatsaat. Normal şartlarda günlük elektrik tüketimi 25-26 bin MW olmasına karşılık son 10 gündür aynı rakam 27 bin MW'ı aştı. Ülke genelinde klimalara aşırı derecede yüklenilmesi tüketimi artıran en önemli faktör olarak gösteriliyor. Klimalardan kaynaklanan aşırı yüklenmenin teknik arızalara da yol açtığı biliniyor. Bakanlık yetkilileri, özellikle turizm sezonunun en hareketli günlerini geçiren Akdeniz ve Ege'de sistemin bu yüke dayanamayabileceğine dikkat çekiyor. Özellikle kamulaştırmanın gecikmesi sebebiyle turizmin başkenti olan Antalya'da sık sık elektrik kesintisi yaşanabileceği belirtiliyor.
'Çok arıza olmazsa elektrikte kesinti yok'
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Sami Demirbilek ise Türkiye'nin tükettiği elektriği ürettiğini ve sistemin dengede olduğunu söyledi. Demirbilek'e göre aşırı sıcaklarda klimalara yüklenilecek olması elektrik arzında herhangi bir sıkıntıya yol açmayacak. Hafta içinde günlük elektrik tüketiminin de 27 bin megavat, hafta sonunda ise 20-22 bin civarında gerçekleştiğini anlatan Demirbilek, "Herhangi bir arıza olmazsa elektrik sıkıntımız olmayacak. Orman yangınları daha büyük sıkıntı şu anda." dedi. Üretim cephesindeki son durumu ise şu sözlerle özetledi: "Bu hafta klimalar 15 saat çalışıyorsa, önümüzdeki hafta 18 saat çalışacak. Dolayısıyla bu hafta üretimde 15 saat 27 bin MW güçle gidiyorsak, önümüzdeki hafta 18 saat aynı güçle gideceğiz. Yani santralların devre dışı kalmasının süresi kısalmış olacak." Ercan Baysal, Ankara
Klima alırken neye dikkat edilmeli?
Mekânın büyüklüğüne göre kapasite seçimi yapılmalı.
Konusunda uzman ve servis ağı yaygın yetkili bir teknik servis tercih edilmesi önemli.
Firmanın yedek parça güvencesi verip vermediği önemli.
Cihaz, sessiz, enerji verimliliği yüksek, geliştirilmiş teknik özelliklere sahip olmalı.
Fiyat değerlendirmesinde montaj ücretini dikkate alın.
Cihaz takılacak mekanda teknik servise keşif yaptırın.
Cihaz tipi doğru seçilmeli (duvar-yer veya tavan split).
Montaj yeri doğru olmalı.
Coğrafi bölge, mekânın güneş alma durumu, izolasyonu, kişi sayısı, çatı ya da ara kat olması, elektrik yükü cihazın modelini ve kapasitesini etkiliyor.