BOLDMEDYA'da yer alan habere göre yargının hükumet üzerindeki kontrollerini elinden alan reformun, bütün tepkilere rağmen İsrail Meclisi'ne getirilmesi ve ilk turda onay alması protestoların şiddetinin artmasına neden oldu. Son bir haftadır ülke genelinde gözaltılar oldu, büyük şehirlerde yollar trafiğe kapatıldı. Tel Aviv'deki borsa binası işgal edildi.

İsrail’de Başbakan Netanyahu, Yüksek Mahkeme’nin hükumet üzerindeki kontrollerini elinden aldı.

Netenyahu’nun Yargı Reformu İsrail Meclisi’nde ilk turda onay alıp bu hafta ikinci tur için Meclis gündemine gelince, İsrail’de protestoların şiddeti arttı.

İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki sağcı koalisyon hükümeti, Yüksek Mahkeme’nin hükümet üzerindeki denetimini azaltacak yasa tasarısını ikinci oylama için parlamento yaz tatiline girmeden önce bu hafta Meclis Genel Kurulu’na getirmeye hazırlanıyor. Ancak tasarıya karşı, ülke genelinde gün boyu sürmesi planlanan protestolar ve sivil itaatsizlik eylemleri başladı.

Organizatörlerin verdiği bilgiye göre “Direniş Günü” adı altında gün boyunca ülkenin farklı noktalarında gösteriler ve eylemler yapılacak. Öğleden sonra birçok kentte tren istasyonlarında da eylemler yapılması planlanıyor. Bu nedenle ülkede tren seferlerinin ciddi ölçüde sekteye uğraması bekleniyor.

Hükümetin yargıyı yeniden yapılandırma planları aylardır kitlesel protestolara neden oluyor. Plan, yargının ve Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandırmayı ve parlamento ile başbakanın konumunu güçlendirmeyi amaçlıyor. Gelecek hafta Başbakan Benyamin Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümetinin reform planları doğrultusunda Yüksek Mahkeme’nin yetkilerinin sınırlandırılmasına dair yasal düzenlemenin parlamentodan geçirilmesi öngörülüyor.

BORSA BİNASI İŞGAL EDİLDİ

Artı Gerçek’in aktardığına göre, düzenlemeyi yargıya darbe olarak niteleyen binlerce İsrailli eylemci otoyolları kapattı ve kısa süreliğine borsayı işgal etti. Ülke genelinde düzenlenen gösterilerde binlerce kişi sokaklara döküldü, birçoğu İsrail bayrakları salladı ve polis en az yarım düzine otoyolun kapatıldığını açıklarken ülke genelinde 19 kişi gözaltına alındı. Sağlık görevlileri bir kadına otoyolda araba çarptığını ve yaralandığını söyledi.

Onlarca kişi Tel Aviv’deki Menkul Kıymetler Borsası’na girerek yolsuzluğun sembolü olarak sahte banknotlar fırlattı, “Ekonomiyi kurtarın” yazılı pankart açtı.

HAHAMBAŞILIK KURUMU DA PROTESTO EDİLDİ

Tel Aviv’deki Hahambaşılık da binlerce protestocu tarafından hedef alındı. Aralarında Bonot Alternativa (“Bir Alternatif İnşa Etmek”) örgütünden bazı kişilerin de bulunduğu 2 binden fazla protestocu Tel Aviv’deki hahamlık mahkemesinin önünde protesto gösterisi düzenledi. Protestocular binanın girişlerinden birini kapattı ve binanın duvarlarına sprey boyayla “Utanç” kelimesi yazıldı.

Göstericiler, hükümetin Hahambaşılığın otoritesini İsrail’deki kadınların statüsüne zarar verecek şekilde güçlendirme planlarını protesto ediyor; zira planlar arasında hahambaşılık mahkemelerinin sivil konularda karar verme yetkilerini genişletecek bir yasa tasarısı ve belediye hahamlarının bağımsızlıklarını ellerinden alacak bir yasa tasarısı da yer alıyor.

‘DİKTATÖRLÜĞE HAYIR’

62 yaşındaki emekli teknoloji çalışanı Jonathan Eran Kali, Tel Aviv’deki Habimah Tiyatrosu önünde düzenlenen gösteride Reuters’a verdiği demeçte “İsrail hükümetine şunu söylemek için buradayız: Siz ne kadar baskı yaparsanız, biz o kadar sert direniriz. Diktatörlüğe hayır diyoruz” ifadelerini kullandı.

Yargı düzenlemesi karşıtı gruplar, ülkenin en büyük genel işçi sendikası Histadrut Genel Merkezi önünde toplanılacağını duyurdu. Protesto hareketi, Netanyahu’nun yargı düzenlemesini askıya aldığı mart ayındaki gibi işçi sendikasından grev ilan etmesini talep ediyor. Netanyahu karşıtı protesto hareketi çatısı altındaki yüksek teknoloji ekibi, yasal çerçevede “her İsraillinin kullandığı ünlü telefon aplikasyonları ve internet sitelerini gün içinde yavaşlatacaklarını” duyurdu. İsrail İş Forumu da yaptığı yazılı açıklamada “yargı düzenlemesinde geri dönülemez adımlar atılması halinde ekonomiyi durdurmak için tüm yasal tedbirleri uygulayacaklarını” belirtti. Netanyahu karşıtı protesto hareketi, gün boyunca ülke genelinde birçok gösteri düzenleneceğini belirterek ikindi saatlerinde tren istasyonlarında toplanıp tren seferlerinin aksatılacağını duyurdu.

ABD’NİN TUTUMU

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ise bugün Washington’da ABD Başkanı Joe Biden ile bir araya gelecek. Netanyahu hükümetinin reform planlarına karşı protestoları düzenleyen organizatörler, İsrail’in en yakın müttefiki olan ABD’nin nüfuzunu kullanarak bu planları engellemesi çağrısında bulunuyor. Washington da daha önce İsrail’deki tartışmalı yargı düzenlemesi hakkındaki endişelerini dile getirmişti.

Hakkında yolsuzluk davası süren Netanyahu, hakimleri siyasi süreçlere müdahil olmakla suçlayarak, reformun kuvvetler ayrılığındaki dengeyi yeniden kurmak için gerekli olduğunu savunuyor. Reform planlarını eleştirenler ise kuvvetler ayrılığının ortadan kalkmasından ve İsrail’in bir diktatörlüğe dönüşmesinden endişe ediyor.

Öte yanan Biden sonunda Netanyahu ile yüz yüze görüşmeyi kabul etti, telefonda Washington’a davet etti. Biden son yarım yüzyılın en aşırılıkçı kolisyonlarından biri olarak tanımladığı Netanyahu hükümetinin geçen yıl göreve başlamasından bu yana Netanyahu’ya davet göndermemişti.

AYLARDIR DEVAM EDEN PROTESTOLAR

İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in 5 Ocak’ta duyurduğu “yargı reformu”, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor. Netanyahu, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini 27 Mart’ta ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclisten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu. Netanyahu koalisyonu ve muhalefet arasındaki yargı düzenlemesi müzakerelerinin tıkanmasının ardından hükümet, yakın zamanda yargı düzenlemesi kapsamında yeniden düğmeye basmıştı. İktidar, Yüksek Mahkeme’nin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak “akla yatkınlık” diye isimlendirilen yasa tasarısını Mecliste birinci oylamada 10 Temmuz’da kabul etmişti. Yasanın yürürlüğe girebilmesi için Mecliste yapılacak üç oylamadan da geçmesi gerekiyor.

İsrail basınındaki haberlere göre, Yüksek Mahkeme’nin hükümetin aldığı kararları “kamu çıkarına hizmet etmediği, çıkar çatışması doğurduğu” gibi gerekçelerle “mantık dışı olduğunu” belirterek bozma yetkisini ortadan kaldırmayı öngören “akla yatkınlık” yasa tasarısının ikinci oylama için bu hafta Meclise getirilmesi planlanıyor. İsrail’de Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi ve diğer sağ politikalarına karşı çıkan protesto hareketi, 6 aydır ülke genelinde gösterilerine devam ediyor.