BirGün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), 2023 Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’nu yayımladı.

Rapor, Türkiye'de işkence ve kötü muamelenin ulaştığı çarpıcı boyutu ortaya koydu. Rapora göre, 2023 yılında 739 kişi kendisi, 42 kişi ise bir yakını işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı için vakfın tedavi ve rehabilitasyon merkezlerine başvurdu.

2014 yılından bu yana işkence ve diğer kötü muamele gördüğü iddiasıyla TİHV’e başvuran kişi sayısı 7 bin 548 oldu. Birleşmiş Milletler'in işkencenin soruşturulması ve belgelendirilmesi için yayınladığı el kılavuzu olan İstanbul Protokolü’nün hazırlanması ve güncellenmesinde etkin bir rol olan TİHV’e, 2014-2024 döneminde yapılan toplam başvuru sayısı ise 7 bin 548 olarak gerçekleşti.

Rapora göre, 2023 yılında vakfa başvuranlardan 731’i Türkiye sınırları içinde, sekizi ise Türkiye sınırları dışında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığını belirtti. Türkiye içinde işkence gördüğünü kaydedenlerin yüzde 72,2’sinin 2023 yılı içinde, yüzde 21,9’unun ise 2018-2022 yılları arasında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı tespit edildi. TİHV’in raporunda, “2023 yılında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı iddia edilen altı kişinin gözaltı süreçlerinde ölümüyle birlikte düşünüldüğünde bu durumun işkence uygulamalarının yaygınlığı ve ciddiyeti konusunda önemli bir gösterge olduğu düşünülmektedir” denildi.  

İşkenceye maruz kalanların 240’ı kendini kadın, 428’i erkek, 63’ü de “Non-binary/queer” olarak tanımladı. Vakfa işkence gördüğü için başvuranların en küçüğünün yedi, en ileri yaşta olanının ise 77 olduğu belirtildi. Başvuruların Onur Haftası etkinliklerinden kaynaklı haziran ve temmuz aylarında dikkate değer biçimde attığı görüldü.

İSTANBUL EMNİYETİ ZİRVEDE

TİHV’e işkence nedenli yapılan başvuruların 598’inde resmi gözaltı işlemi yapıldığı, 133 başvuranın ise gözaltı sürecinin kayıt dışı olduğu ve resmi bir işlem yapılmadığı vurgulandı. 2023 yılında işkence nedeniyle en çok başvuru vakfın İstanbul'daki tedavi ve rehabilitasyon merkezine yapıldı. İstanbul'daki merkeze 251 başvuru, İzmir’deki merkeze 172 başvuru, Van’daki merkeze ise 161 başvuru yapıldığı aktarıldı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü, gözaltına alınanların işkence uygulamalarına maruz kaldıklarını iddia ettikleri yerler arasında açık ara ilk sırada yer aldı. Toplam başvuruların yüzde 62,2’sini Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi doğumlular oluşturdu.