AYM, dershaneleri kapatan yasayı iptal kararında, düzenlemenin eğitim ve öğretim hakkı ile çalışma ve teşebbüs hürriyetine ilişkin Anayasa maddelerine aykırı olduğunu vurguladı. AİHM ve AİHS’ye atıf yapıldı. Dershanelerin kamu düzenine aykırı olmadığı belirtildi.

Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) dershaneleri kapatan yasayla ilgili iptal kararının detayları belli olmaya başladı. AYM Başkanı Zühtü Arslan'ın da aralarında yer aldığı 12 üyenin çoğunluğuyla dershanelerin kapatılmasının Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verildi. İptale 5 üye karşı çıktı. Dershaneler eğitime devam edecek.

Bugün'ün haberine göre, AYM, kapatmanın Anayasa'nın 13. maddesindeki temel hakların sınırlanmasına, 42. maddesindeki eğitim ve öğretim hakkına, 48. maddesindeki çalışma ve teşebbüs hürriyetine ilişkin maddelere aykırı olduğunu tespit etti.

HAK ENGELLENİYOR

Anayasa'ya göre temel hak ve hürriyetlerin ancak demokratik haklara uygun şekilde sınırlanabileceğini belirten üyeler, “Dershanelerin kapatılması Anayasa'daki ölçülülük ilkesine aykırıdır. Anayasa'ya göre kimse eğitim ve öğrenim hakkından mahrum bırakılamaz. Yasayla öğrencilerin eğitim hakkı engelleniyor” değerlendirmesi yaptı.

Dershanelerin kapatılmasının Anayasa'daki ‘Kimse eğitim öğrenim hakkından mahrum bırakılamaz’ hükmüne aykırı olduğu vurgulandı. AYM Heyeti'nin, dershanelerin kapanmasıyla özellikle dar gelirli ailelerin çocuklarının mağdur olacağı, temel liselerin ücretlerinin dershanelere göre yüksek olması nedeniyle maddi durumu iyi olmayan öğrencilerin sınavlara hazırlanamayacağını tespit ettiği
ifade edildi.

KAMU DÜZENİNE AYKIRI DEĞİL

Karara imza atan çoğunluk üyeler şu değerlendirmeyi yaptı: “Anayasa'nın 13. maddesine göre temel haklar millî güvenlik, kamu düzeni, suçun önlenmesi, genel sağlık ve ahlâk ile başkalarının hürriyetlerinin korunması sebepleriyle kanunla sınırlanabilir.

Eğitim kurumu olan dershaneler milli güvenliğe, kamu düzenine, genel sağlık ile ahlaka aykırı değildir. Kapatmayla ilgili yasa maddeleri temel hakların Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeni ve ölçülülük ilkesine aykırı sınırlanamayacağı hükmüne aykırıdır.”

AİHM'E ATIF YAPILDI

AYMüyelerinin, AİHM'nin devletin temel hak ve özgürlükler ilemülkiyet hakkına müdahale için sıraladığı şartlara da vurgu yaptığı öğrenildi. Avrupa İnsanHakları Sözleşmesi'ne (AİHS) göre temel hak ve özgürlüklerin sınırlanabilmesi için 'demokratik bir toplumda gerekli olma' ve 'zorlayıcı bir sosyal ihtiyaca dayanması' gerekliliğini şart koştuğu belirtildi. Dershanelerde bu şartların bulunmadığı vurgulandı. Raportörün kumarhane benzetmesine itibar edilmedi. “Dershanelerin kumarhane gibi kamu düzenine, asayişe ve ahlaka zararı yok” denildi.

ZARAR EDEN İSTEYECEK

Yasa sonrası 401 dershanenin kapandığı gündeme gelmişti. AYM kararı sonrası bu dershaneler, uğradığı zararı devletten isteyebilecek. Temel liseye dönüşenler de eğitime devam edebilecek. Dershaneden temel liseye dönüşüp ruhsatları iptal edilenlerin durumu ise belirsiz.

‘BU KARARI BEKLEMİYORDUM’

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, AYM’nin kararıyla ilgili Milli Eğitim Bakanlığı’na ulaşmış resmi bir karar olmadığını söyledi. “Böyle bir kararı beklemiyordum. Mahkeme gerekçeli kararını açıklasın, hangi maddeyle ilgili olarak ne tür gerekçelerle ne karar verdi, onu net olarak görelim. Ne yapmamız gerektiğini açıklarız” dedi. Öğrenci ve velilerin içlerinin rahat olmasını isteyen Avcı, “Karar her ne olursa olsun, çocuklarımızı, gençlerimizi ortada bırakmayız” diye konuştu. Takviye kursların sayısal ve saat olarak artırılarak devam edeceğini belirtti.

DERSHANE CAMİASI: YENİ YOL HARİTASINI BEKLİYORUZ

Dershane temsilcileri bakanlığın hazırlayacağı yeni yol haritasını beklediklerini açıkladı. Mağduriyetlere dikkat çekilerek dönüşen okulların yeni süreci beklediği vurgulandı. Bugüne kadar Milli Eğitim Bakanlığı 2 bin 164 dönüşüm başvurusu aldı. Müracaatların yaklaşık 900'üne okula dönüşüm için onay verildi. Bin 79 kurum da kapısına kilit vurdu.

GECiKEN ADALET ADALET DEĞİL

Özel Dershaneler ve Özel Öğretim Kurumları Birliği (ÖZDEBİR) Başkanı Faruk Köprülü: Ocak 2015'e kadar bu karar verilseydi sektör çok fazla etkilenmeyecekti. Geciken adalet, adalet değildir. Bu süreçte yaklaşık 900 kurum dönüştü, yüzlerce dershane kapandı. Büyük mağduriyetler oldu. Bakanlık düzenleme yapmalı. Dershane Kanunu değişecek.

MAĞDURİYET GİDERİLMELİ

TÖDER Başkanı İbrahim Taşel: Bakanlık AYM kararına göre yeni bir yol haritası çizmeli. Ortada bir mağduriyet var giderilmeli.

DERSHANECİLİK YAPACAĞIZ

Fen Bilimleri Dershaneleri kurucu sahibi Nazmi Arıkan: Biz dershanecilik yapıyorduk, işimizi yapmaya devam edeceğiz. Birçok şubemizde dönüşüm için başvurduk. Bazılarını ise kapattık. Kapatma kararı verdiklerimize devam edeceğiz. Dönüşümü tamamlanmamış olanlar için zaten bir işlem yapılmayacak. Yeniden dershane ruhsatı alacağız. AYM’nin kararı geç oldu ama iyi sonuçlandı. Dershanecilik yapıyorduk.

BU SİSTEMDE DERSHANE ŞART

Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği Eş Başkanı ve Özel Atacan Eğitim Kurumları Sahibi Yusuf Tavukçuoğlu: 30 yıllık bir eğitimci olarak bıktık usandık. Gerekçeli karar açıklanmadı, dershaneler açılır mı açılmaz mı bilemiyoruz. Bu sistem olduğu sürece dershaneler olmak zorunda.

CİDDİ EMEK HARCADIK

Çözüm Akademi Okulları Yönetim Kurulu üyesi Ahmet Akça: Kurumlarımız önemli oranda temel liseye dönüştü. Ancak bir belirsizlik hakim. AYM’nin gerekçeli kararı ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirleyeceği yol haritası hayati önem taşıyor. Dönüşüm için ciddi emek harcadık, kayıt aldık. Karardaki gecikme ciddi bir adaletsizliğe yol açtı. Şu anki haliyle devam ederse temel liseler için endişe uyandıran bir durum ortaya çıkar.

KAYIT PARALARI İADE EDİLECEK

Özel Öğretim Kurumları Derneği (ÖZÖĞRETDER) Başkanı Hüseyin Gürsel Durmaz: Dönüşüme okul olarak devam etmek istemeyenler kayıt aldıkları öğrencilerle konuşacak.

Ödedikleri ücreti dershane eğitiminde kullanmaları önerisi sunulabilir. İstemeyenlere de ücretleri iade edilecektir. Eğitim öğretim başlamadığı için para iadelerinde sorun yaşanmayacak. Temel liselere kayıt yaptıranlar yeni okul arayacaktır.

KARAR VEREMEDİK

Birikim Okulları Genel Müdürü Cemil Keskin: Henüz net bir durum yok. Karar veremedik. Ancak biz temel lise dönüşümünü büyük oranda gerçekleştirdik. Bir engel yoksa böyle devam ederiz.

SİYASİLER: YANLIŞ HESAP AYM'DEN DÖNDÜ

MHP Milletvekili Alim Işık: Aklın yolu birdir. Normal, beklenen doğru ama gecikmiş bir sonuç. Seçim öncesi karar alınamadı. Türkiye artık normalleşiyor demektir.

SALDIRI AMAÇLIYDI

HDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü: Öğrencilerin, ve velilerinin rızalarıyla talep ettikleri bir hizmeti engelleyen tasarı saldırı amaçlıydı. Anayasa ile çelişiyordu. AYM eldeki normları gözetti, karar şaşırtıcı değil.

BBP Genel Başkan Yardımcısı Remzi Çayır: Ne Anayasa’ya ne insan haklarına ne de hür teşebbüse uygun bir yaklaşımdı. İnsanlar ticaret yapmak istiyor ve bu engelleniyordu.

ZARARA KARŞI DAVA

SP Başkanı Mustafa Kamalak: Tasarı Anayasa’ya aykırıydı. AYM’den döneceğini söylemiştik ama bize paralelci dediler. Yanlış hesap AYM’den döndü.

CHP Milletvekili Akif Hamzaçebi: Dönüşenler okul olarak devam eder. İsteyen yeni dershane açar. Bu süreçte zarara uğrayanlar dava açabilir. Zarar görenlerin tazminat açma hakları saklıdır.

CHP Milletvekili Muharrem İnce: Doğru bir karar. Bu sistem fakir çocuklarının yararına. Varlıklı olanlar sorununu özel dersle çözer. Dershaneler fırsat eşitliği sağlamıştır. Bugünkü sistem yoksulların lehinedir.

SENDİKALAR: MAĞDURİYETLER NASIL GİDERİLECEK?

Aktif Eğitim-Sen Genel Başkanı Osman Bahçe: Geciken adalet yerini buldu. Karar istemediği bölümü yazmak zorunda olanların bir sonraki senesi için de olumlu bir durum olarak tarihte yerini aldı.

HASAR NE OLACAK?

Anadolu Eğitim Sendikaları Başkanı Cansel Güven: AYM hukuksuzluğu iptal etti. Bu sürede meydana gelen hasarlar ne olacak? Dönüşüm uğruna kapısına kilit vuranlar, işinden olanlar var.

PAK Eğitim İş Sendikası Genel Başkanı Abdullah Kayışkıran: Gerekçeli kararın 1 Eylül'den önce yazılması gerekiyor. Şimdi sıra mağduriyetleri gidermede. Bakanlık dönüşüm için dershanesini kapatanlara ruhsatlarının geri vermeli.

ADALET YERİNİ BULDU

Eğitim- Sen Genel Başkanı Kamuran Karaca: AYM hukukun hâlâ olduğunu gösterdi. Adalet yerini buldu. Mezun öğrenciler rahat bir nefes aldı.