Yaz tatilinin sona ermesine sayılı günler kala çocuklar ve anne babalar için yeni dönem öncesi okul heyecanı başlıyor. Son derece telaşlı geçen bu süreçte çocukların okula duygusal ve zihinsel olarak hazır olması için bazı kurallara uymak büyük önem taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Pedagog Dr. Melda Alantar, çocukların okula sağlıklı bir başlangıç yapmaları için önerilerde bulundu.

Alantar, okul başlamadan önce sağlık kontrollerini yaptırılmasının önemli olduğunu kaydetti. Okul zamanı gelmeden tatilin son günlerinde çocuğun fiziksel ve ruhsal sağlığının yerinde olduğundan emin olunması gerektiğini ifade eden Alantar, "Bunun için diş, göz gibi genel sağlık kontrolleri yaptırılmalıdır. Çocuğun duygusal veya psikolojik gelişimiyle ilgili endişeler varsa uzmanlarla paylaşılmalıdır. Uzmanlar kaygıların yaşa uygun konulardan mı ya da ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gereken gelişmelerden mi kaynaklandığını belirlemeye yardımcı olacaktır. Okul başlamadan önce var olan sorunu saptayarak çözüm aramak çocuğa önemli yarar sağlar."

UYKU VE KAHVALTI SAATLERİNİ DÜZENLEYİN

Okullar açılmadan bir hafta önce çocukların uyku ve kahvaltı saatlerinin düzenlenmesi gerektiğini dile getiren Alantar, şu tavsiyelerde bulundu: "Okul açılmadan en az bir hafta önce uyku ve yemek düzeni, özellikle de kahvaltı saatleri yeniden planlanmalıdır. Değişikliklere çocuğu hazırlamak, ödev ve etkinlikler nedeniyle aşırı yorgunluk hissetmemesi için düzen oluşturmanın yararları üzerine çocukla konuşulmalıdır. Çocuklar sabah kalkabilmek için çalar saatlerini kendileri kurabilirler. Sabah okul için hazırlanmak ve kahvaltı etmek için çocuğa yeterli zaman tanınmalıdır. Düzene uyum sağladıkları, servise yetiştikleri zaman çocukları takdir etmek önemlidir. Eve döndüğünde sizi bulamadığı zaman neler yapması gerektiği de çocukla ayrıca konuşulmalıdır."

ALIŞVERİŞİ BİRLİKTE YAPIN

Alantar, okula hazırlık bilgilerini önceden gözden geçirilmesi ve alışverişin çocukla birlikte yapılmasının faydalı olacağını işaret ederek şu bilgileri verdi: "Okul alışverişine çocukla birlikte çıkmak ve onun tercihlerine öncelik vermek önemli bir adımdır. Yıl içinde öğreneceği bilgiler hakkında konuşulmalı, ders programını kavrama yeteneğine olan güvenin tam olduğu aileler tarafından çocuğa anlatılmalıdır. Öğrenme becerilerinin gelişmesi zaman alır, sık tekrar gereklidir. Çocuk sabırlı, dikkatli ve olumlu olması konusunda yüreklendirilmelidir. Okul açılmadan önce çocuğun sınıf arkadaşlarıyla buluşarak olumlu sosyal ilişkiler kurması için de desteklenmesi önemlidir."

Ailelerin okulların açıldığı hafta çocukla daha çok ilgilenmek için iş programını sadeleştirmesi, iş seyahatleri, gönüllü çalışmalar ve projelerin mümkün olduğu ölçüde ertelenmesini isteyen Alantar, "Yeni okul döneminde çocuğun hissedebileceği endişeyi yenmesi ve okul düzenine alışmasına yardımcı olabilmek için serbest zamana ihtiyaç duyulabilir. Aynı zamanda aileler de okulu daha iyi tanımak adına öğretmenlerle tanışmalı ve onlarla iletişim içinde olmak istediğini belirtmelidir. Ayrıca okul yönetimi, psikolojik danışman, serbest zaman etkinlikleri koordinatörleriyle de tanışılmalıdır." diye konuştu.

İLK GÜN OKULA BİRLİKTE GİDİN ÇANTASINA ÖZEL NOTLAR BIRAKIN

İlk kez okula başlayacak ya da anaokuluna gidecek bir çocuğun yanında mutlaka annesi ve babası da olması gerektiğinin altını çizen Alantar, aile ile olan ayrılık sahnesi olabildiğince kısa tutulması gerektiğini anlattı. Alantar, "Anne ve baba mümkünse çocuğuna onu sevdiğini söylemeli, okulda mutlu ve güvende olacağını, gün sonunda okula gelip onu alacaklarını anlatmalıdır. Ayrıca beslenme veya okul çantasına onu yüreklendirecek özel notlar yazmak; yeni bir durumda insanların endişe duymalarının doğal olduğunu ve öğretmen, akranlarını tanıyıp okul düzenine uyum sağladıktan sonra her şeyin düzeleceğini anlatmak çocuğunuzun daha iyi hissetmesini sağlayacaktır." şeklinde konuştu.

ÇANTASINI ÇOCUK KENDİ DÜZENLESİN

İlköğretim çağındaki çocukların, kendi odalarında veya evin sessiz bir köşesinde derslerine çalışabileceğini, okula yeni başlayan çocuklar için ise oturma odası ya da mutfak gibi ortak kullanım alanlarında erişkinlerin denetim ve gözetimlerine olanak sağlayan bir çalışma köşesi oluşturulmasının faydalı olacağı tavsiyesinde bulunan Alantar, "Okul eşyaları ve eve gönderilen yazılı belgeleri koymak için bir yer belirlenmelidir. Her akşam okul çantasının düzenlenmesinin çocuğun sorumluluğu olduğu hatırlatılmalıdır." dedi.

ENDİŞELİ ÇOCUKLAR İÇİN PSİKOLOGDAN YANDIM ALIN

Okulda başarısız olmaktan korkan ve sosyal ilişkiler konusunda sorunlar yaşayan çocukların okula gitmek istemeyebileceğini, ebeveynler bu konuda sabırlı davranması gerektiğini belirten Alantar, şu öneride bulundu, "Anlayış göstererek çocukla konuşmalı ve okula gitmeyi neden reddettiğini iyice araştırmalıdır. Başarısızlık endişesi yaşayan ve arkadaşlarıyla iletişim kurmakta zorlanan bir çocuk için aile, öğretmen ve okul psikoloğu uygun bir plan geliştirmeli ve sorunu birlikte çözmelidir."

GÜÇLÜ YÖNLERİNİ KEŞFETMESİ İÇİN ÇOCUĞA YOL GÖSTERİN

Son yıllarda okullarda giderek yaygınlaşan, akranların dışlama ve zorbalıklarına (bullying) maruz kalan çocuklar için de okul dönemleri oldukça zorlu olduğuna dikkat çeken Alantar, "Eğer çocuk okulda bir baskı gördüğünü dile getiriyorsa öğretmen ve okul yönetimi ile birlikte sorunun çözümü için çalışmak gerekmektedir. Bu süreçte, çocuğun okuldaki olumsuzluklardan etkilenmemesi için güçlü yönlerini fark etmesi ve bu özelliklerini kullanması için destek olunmalıdır. Gerekirse öğretmeninden yardım alması konusunda yönlendirilmelidir. Anne babanın en önemli görevlerinden biri de, çocuklarına bağımsızlığa ulaşmalarında yardımcı ve yol gösterici olmaktır." dedi.

OKULA GİTMEK İSTEMEYEN ÇOCUĞA OKULUN DAHA EĞLENCELİ OLDUĞUNU ANLATIN

Çocukların şimdiden sabah saatlerinde televizyon izlemek yerine yap-bozla uğraşma, boyama, kitap okuma gibi etkinliklere yönlendirilmesi tavsiyesinde bulunan Alantar, bu faaliyetler çocuğun öğrenme sürecine ve okul düzenine alışmasını kolaylaştıracağını, ayrıca okula gitmenin evde kalmaktan daha eğlenceli olduğu çocuğa anlatılması gerektiğini kaydetti.

OKUL FOBİSİNE DOĞRU ZAMANDA MÜDAHALE EDİN

Okul olgunluğunun çocuğun bedensel, duygusal, zihinsel ve sosyal anlamda okula hazır olması anlamına geldiğini ifade eden Alantar, kimi çocuğun bu olgunluğa 6 yaşında kimisinin ise 8 yaşında ulaştığını hatırlattı. Okula gitmek istemeyen ve okul fobisi olan çocuğa doğru zamanda müdahale edilmese iyice okuldan uzaklaşacağını ve okulu reddetme sorunu kronik hale dönüşeceğinin altını çizen Alantar, "Bu sorun aile içinde huzursuzluğa, akademik başarısızlığa, okulda uyumsuzluğa, çocuklarda asosyal bir eğilime neden olmaktır. İlerleyen süreçte ise üniversite ya da iş ortamına uyum sağlayamama ve panik atak gibi psikolojik ya da psikiyatrik sorunlara yol açabilir." uyarısında bulundu. CİHAN