Teknoloji gelişiyor, küreselleşen dünyada artık yeni meslekler ve sektörler moda. Peki Türkiye'de durum nasıl?
"Savunma teknolojilerinde şirketler büyüme atağına geçecek... En büyük patlama telekom sektöründe... Türk bilişim firmaları çevre ülkelerin Hindistan'ı olacak. Sanayiciler dershaneciliğe yeni boyut kazandıracak... Elektronik perakende sektörü yabancı akınına uğrayacak..."
Bu sözler 2000'li yıllarında başında bilişim sektöründeki hızlı büyümenin yaratacağı mühendis açığı sıkıntısını önceden görerek Hindistan'da mühendis avına çıkan, 2001 krizinde birçok beyaz yakalının işsiz kalacağını öngörerek "Anadolu İş Ortaklığı" projesini yaratan ve işsiz kalan 3 bin kişiye Anadolu'da iş bulan, yine ihtiyacı önceden görerek ABD'deki Türk yöneticileri ülkeye geri getiren Data Expert Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Altunkaya'ya ait.
Data Expert, Türkiye'nin en büyük insan kaynakları şirketlerinden... Diğer bir deyimle Türkiye'nin dev gruplarının beyin avcısı...
Türkiye'de yerli yabancı firmaların yüzde 80'ine danışmanlık hizmeti veriyor. Bilgi bankasında 400 bin aday var. Günde yaklaşık 100 bin kişi Data Expert'e CV bırakıyor. Bilgi bankasında kayıtlı adayların yüzde 15'i yönetici statüsündeki kişilerden oluşuyor. Yüzde 95'i ise üniversite mezunu. Türkiye'de yatırım yapmaya karar veren yabancı firmalar da Data Expert'in kapısını çalıyor.
"Bu nedenle bizim pazarı iyi koklayıp, doğru öngörüler yaparak her türlü gelişmeye önceden hazırlıklı olmamız gerekiyor. Nerede nasıl bir gelişme var. Hangi sektörler büyüyecek? Büyümenin tetikleyicisi ne olacak? Sürekli araştırıyoruz. Hem yurtdışında hem de yurtiçinde yöneticilerle konuşup, yazışıyoruz. Ülkelerin planlama yöneticileri ile bağlantı kuruyoruz. Tüm bunların neticesinde de hangi sektörlere yoğunlaşmamız ve ne tür adımlar atmamız gerektiğine karar veriyoruz..." diyen Altunkaya bugünlerde önümüzdeki 15 yıla damgasını vuracak sektörleri tespit etmekle meşgul. İşte Altunkaya'nın not defterinden önümüzdeki 15 yıla damgasını vuracak sektörler...
TELEKOMÜNİKASYON
Gelecek 15 yıl içinde yeni oyuncularla ciddi bir büyüme trendi içine girecek. Bunun ilk adımları şimdiden atıldı. Bu sektörde büyük şirketler olduğu gibi taşeron firmalar da gelişiyor. Telekom sektöründe en planda olan hep GSM firmalarıydı. Ama önümüzdeki 15 yılda sektör daha farklı bir tablo çizecek. Alternatif telekom operatörleri büyük atılım içine girecek. Şu anda atılım planlarını oluşturan firmalar, palazlanacak. Sektör hem kadro hem de ciro olarak büyüyecek.
BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE TEKNOLOJİ SEKTÖRÜ
Büyüme gösterecek sektörlerin başında geliyor. Bilişim sistemleri ve teknoloji sektörü aynı zamanda uluslararası alanda iş yapma kolu haline dönüşecek. Şirketler Ukrayna, Romanya, Rusya ve Arap ülkelerinde çok iş büyük işler yapacak... Yapacakları işler yazılım sistem entegratörlüğü, yazılım ihracatı gibi konuları kapsayacak... Birkaç firma bunlarla ilgili şu anda yatırımlara başladı. Mesela Tepe Grubu Meteksan ile birlikte yatırım yaptı. Servus'un yeni yatırım planları var. Şu anda çevre ülkelerde yapacaklar işlerin planları oluşturuluyor.
ENERJİ
Enerji sektörü hem dünyada hem de Türkiye'de katlanarak büyüyecek. Global ekonomide önümüzdeki 10 yılda da yıllık yüzde 3 gibi bir büyüme bekleniyor. Buna bağlı olarak büyüme ve refahı belirleyecek sektör olarak enerji sektörü birinci planda önem kazanıyor. Enerji konusunda tüm dünya çok ciddi bir yapısal değişim yaşanıyor. Türkiye'de bu gelişmelerden nasibini alacak. Birçok firma öncelikli yatarım alanı olarak enerjiyi mercek altına aldı. Yeni yatırımlar birbiri ardına devreye girecek ve istihdamda büyük bir artış yaşanacak.
SAVUNMA TEKNOLOJİLERİ
Savunma teknolojileri sektörü yeniden yapılanacak. Şirketler büyüme atağına geçecek. Aselsan, Roketsan, Havelsan, Kale Savunma Sanayi büyük yatırımlar yapmak için harekete geçti. Birçok firma yatırım planları yapıyor.
EĞİTİM SEKTÖRÜ
Eğitim sektörü çok büyük bir büyüme trendi gösterecek. Yeni, yeni şirketler kurulacak. Hem yeni üniversiteler açılacak. Dershaneler konsept değiştirecek. Mesleğe yönelik eğitim diye yeni bir konsept doğacak. Meslek eğitimi veren yeni dershaneler açılacak. Birçok firma yatırıma başladı. Bu değişim ve gelişim sanayicilerden gelen talep üzerine olacak. Eskiden üniversite mezunu çalışan bulmakta zorluk çeken sanayiciler şimdi meslek sahibi çalışan bulmakta zorlanıyor. Firmalar sanayicilerin bu talebini değerlendirmek için fizibilite çalışmalarına başladı. Bu konu Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç'un bile gündeminde.
PERAKENDE SEKTÖRÜ
Perakende sektörünü çok hareketli günler bekliyor. Sektörde birden fazla şirket birleşmesi ve satın alma yaşanacak. Perakendedeki hareketlilik yeni açılacak alışveriş merkezleri ile daha da büyük bir boyut kazanacak. Sektörde büyük oyuncuların yanı sıra küçük oyuncular da harekete geçecek. Kısa bir süre sonra dünyaca ünlü dev perakende zincirlerinin Türkiye'ye yönelik attıkları somut adımlara tanık olacağız. İlk olarak eleman alımı için düğmeye bastılar. Perakende sektöründe yetişmiş insan sayısı çok az olduğu için ciddi transferler olacak.
ELEKTRONİK
Elektronik sektörü perakendecilikte büyük bir yol alacak. Teknosa gibi, Gold gibi mağazacılık yapan firma sayısı artacak. Bu konuda Türkiye'ye henüz yabancı sermayeli bir firma gelmedi. Yabancılar gelecek. Bunlardan biri de Metro Grubu'nun Media Markt elektronik market zinciri Türkiye araştırmalarına başladı. Buna benzer Türkiye pazarına girmek için birkaç firma daha araştırmalara başladı. Bunun yanı sıra sektörde 5 yıl içinde birleşmeler, evlilikler başlayacak. Evlilikler ise hem yerli markalar arasında hem de yerli ve yabancı sermaye arasında olacak.
ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE LOJİSTİK
Hem havayolu taşımacılığında hem de lojistik alanında büyük bir patlama olacak. Yerli ve yabancılar atağa geçecek. Parlayan yıldız ise depoculuk olacak. Yabancı ve yerli firmalar evlenecek. Türkiye coğrafik konumu nedeniyle yabancı firmaların ilgi odağı olacak. Sektör büyümenin yanı sıra kurumsallaşma yönünde de ciddi adımlar atacak. Sektördeki sorunlar kurumsallaşma ile aşılacak. Hava, kara deniz yolcu taşımacılığı yeni bir döneme bayrak açacak. Havayolunda iki yeni firma daha sektöre katılacak. Yurtdışındaki firmalar hem uluslararası uçuş hem de ulusal uçuş işine de girecekler.
SAĞLIK SEKTÖRÜ
Daha henüz tam olarak büyüme atağına geçmemiş, işin başında olan sağlık sektöründe çok büyük yatırımlara şahit olacağız. En fazla yeni yatırım yapılacak sektörlerin başında geliyor. Çevre ülkelerden Türkiye'ye olan hasta akışı yatırımları tetikleyecek. İngiltere'nin yaptığı gibi daha birçok ülke Türkiye'de alınan sağlık hizmetini sosyal güvence kapsamına alacak. Yeni hastaneler, tesisler ve klinikler açılacak. Sağlık sektöründe mesleğin haricinde eğitimler gündeme gelecek. "Sağlık sektöründe çalışanların aynı zamanda iyi bir iletişimci olması gerekiyor" tezinden hareketle iletişim dersleri gündeme gelecek.
ÇEVRE
Çevre düzenlemesi ve evrensel atıkların yok edilmesi yeni iş alanları yaratacak. Burada yeni şirketlerin kurulmasının yanı sıra yeni iş sahaları da gündeme gelecek.
GÜVENLİK SEKTÖRÜ
Güvenliğin her alanı terör, hacker gibi birçok tehdide bağlı olarak katlanarak büyüyecek.
Bilgi güvenliği, müşteri güvenliği, alt yapı ve kimlik güvenliği, işletme, sokak, bina kişi güvenliği hızla gelişecek. Güvenlik hizmetlerindeki tüm pozisyonlarda yetişmiş insana ihtiyaç duyulacak. Birçok yeni firma açılacak hizmet ve ürün rekabeti artacak.
FİNANS SEKTÖRÜ
Bankalar bireysel ve bireysel yatırım hizmetleri ile büyüme trendi içine girecek. Nüfus artıyor, istekler değişiyor. Bankalar pozisyonlarını buna göre belirleyecek.
DANIŞMANLIK
İmalat sanayinin gelişimi sonucunda ortaya çıkan refah artışı ve yüksek gelir düzeyi hizmet sektörünün önemini artırdı. Hizmet sektörünün bir kolunu oluşturan danışmanlık kişisel ve kurumsal alanlarda hızlı bir büyüme gösterecek. Global pazarda rekabet gücünü artırmanın yolu doğru insan istihdam etmekten geçtiği için insan kaynakları konusunda danışmanlık hizmeti ön plana çıkacak.
Digital ekonomi yönetici tanımını da değiştirdi
Dijital ekonomiyle birlikte çalışan ve işveren ilişkilerinde de değişim yaşanacağını belirten Hasan Altunkaya, 21. yüzyıl yöneticisini şöyle tanımlıyor: "21. yüzyıl yöneticisinin teknolojiye ve yeniliğe meraklı, küresel düşünebilen, farklı kültürlerden insanlarla çalışabilen, iletişim kanallarını açık tutan, kişisel gelişime, eğitime ve özel hayatına önem veren, motive eden bir yapıda olması gerekiyor"
Yeni ekonomi ile birlikte meslek ve kariyer dünyası kendini yenilediğini söyleyen Altunkaya, "Firmalar piyasa başarıları, yıl sonu karlılık oranları ve hedefleri ile değerlendirmeye alınıyorlar. Değişim süreci ile her dönemde yeni pozisyonlara ve değişimi yakalayabilen uzman insan gücüne ihtiyaç da giderek artıyor. Yurt dışındaki meslek tercihlerinin, şirketlerin piyasa değerleri ve yeni teknolojilerle orantılı olduğu görülüyor. Buna göre 3-4 yılı aşan dönemlerde kesintisiz büyüme trendini yakalayabilen, yeni ve değişik ürünleri pazara sunabilen, yeniden yapılanabilen ve pozitif gelecek projeksiyonuna sahip şirketlerin piyasa değerinin artıyor" diyor.
REFERANS