Eski Amiral Cihat Yaycı’nın algoritması olarak bilinen F... Metre,  İngiltere Merkezli İnsan Hakları kuruluşu 'Statewatch' tarafından raporlaştırıldı 

 

Cihat Yaycı’nın algoritmasına ilişkin raporun altında Dr. Emre Turkut ve avukat Ali Yıldız’ın imzası var. Rapora göre, Temmuz 2016’dan bu yana en az 13 bin Türk askeri personeli uydurulmuş algoritmayla ‘terörist ya da terörle iltisaklı’ ilan edilerek ihraç edildi.

- RAPORUN PDF HALİNİ BURAYA TIKLAYARAK İNDİREBİLİRSİNİZ -

Raporda, OHAL döneminde kullanılan ‘fetömetre’nin ağır insan hakları ihlallerine yol açtı belirtiliyor. Yaycı ve AKP rejminin ortak çalışmasıyla ordudaki subayların kendileri ya da akrabalarının hassas kişisel verilerinin kaydedildiği, fişleme yapılarak temel insan haklarınının çiğnediği aktarılıyor.

Raporda yer alan şekliyle ‘F....-Metre’ olarak bilinen algoritma, 97 ana kriter ve 290 alt kritere dayanıyor. Bu algoritmayla Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından TSK’nın her kademesine el atıldı.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde Adli İşlem ve İdari İşlemler Daire Başkanlığı (ATİİİŞ) adı verilen özel bir birim tarafından kullanılan algoritma ile asker ve sivil yüz binlerce kişinin profili çıkarılarak bu kişilere ‘puan’ verildi.

Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ihraç edilen başarılı subayların yaşadıklarına ilişkin anlatımları raporlaştırıldı. Raporda yer alan bir tanık ifadesi, insanların hiç bir somut delil olmaksızın nasıl bir soykırıma maruz kaldıklarını da ortaya koyuyor: “Engelli bir bebeğe hamile olmak ve kürtaj yaptırmamak açıkça F...-Metre kriteridir. Engelli çocuk sahibi olma kriteriyle ihraç yapıldığını bizzat Cihat Yaycı anlatmıştı.”

ATİİİŞ, en az 810 bin kişinin ‘hassas’ nitelikle olanlar dahil olmak üzere kişisel verilerini toplayarak F...-Metre sistemin dahil etti. Bu veriler bankacılık işlemleri verileri, Bank Asya’da hesabı bulunanlara dair veriler, KHK ile kapatılan kurumlar ile her türden ilişkiye dair veri, bir milyon GSM numarasının telefon görüşme ve internet trafik kayıtları yanı sıra İngilizce bilgisi gibi dil becerilerini bile kapsamaktadır. Rapor, bu tür kişisel verilerin yasal bir dayanak olmaksızın elde edilip ve işlendiğini tespit ediyor.

Avrupa Birliği’ne (AB) sığınma talebinde bulunan pek çok yüksek rütbeli eski askeri yetkilinin tanıklıklarını içeren rapor, algoritmanın uygulanmasının keyfi olduğunu ortaya koydu. Yalnızca birincil süjelere değil, aynı zamanda onların sosyal çevrelerindeki herkese, aile üyelerine, meslektaş ve komşularına da cezai yaptırımları uygulandığını ortaya koydu.

Ankara ve Brüksel barolarına kayıtlı avukat ve raporun yazarlarından Ali Yıldız, binlerce kişinin F...-Metre denilen bir zulüm aletiyle kendilerine verilen ‘puan’ üzerinden işsiz bırakıldığını söyledi.

Bu subayların tutuklandığına da dikkat çeken Yıldız, “Devletlerin terörle mücadelede dijital izleme araçlarına daha fazla başvurduğu, giderek daha fazla bağlantılı hale gelen bir dünyada, herkesin benzer algoritmik zulme kurban gitme olasılığı yüksektir.” diye konuştu.

Statewatch araştırmacısı Yasha Maccanico ise “Bu rapor, şüphelileri algoritmik olarak belirlemek için kullanılabilecek araç ve kriterlerin, yetkililerin diledikleri kişileri suçlu durumuna düşürmelerine izin verecek şekilde tasarlanabileceğinin tüyler ürpertici bir hatırlatıcısıdır.” dedi.

Statewatch, sivil özgürlükler, insan hakları ve demokratik standartlar üzerine tartışmalar, hareketler ve kampanyaları hakkında kamuoyunu bilgilendirmek için eleştirel araştırma, politika analizi ve araştırmacı gazetecilik ürünleri üretir ve üretimini teşvik eder. 1991 yılında faaliyete başlamıştır ve merkezi Londra'dadır.