Lübnanlı Hariri ailesine ait Oger Telekom ise 13 yılın ardından milyarlarca dolar batık kredi bırakarak Türkiye'yi terk etti. İşte 8 adımda Türk Telekom soygunu böyle yapıldı.
Oger Telecom’a bağlı OTAŞ’tan alınıp üç bankaya devredilen Türk Telekom’un özelleştirme süreci baştan sona adeta bir soygun hikayesi. Haraç mezat satılan Türk Telekom özelleştirmeden önce üst üste 4 yıl en fazla Kurumlar Vergisi ödeyen, 2004 yılında 2.2 milyar TL net kârı olan, 60 bine yakın çalışanı bulunan Türkiye’nin en köklü kurumlarından biriydi.
Türk Telekom’un özelleştirme sürecinde ciddi bir mücadele veren ve satışı engellemeye çalışan Haber İş Sendikası’nın o dönem iş yeri temsilcisi olan Ahmet Karatay, Artı Gerçek’e konuştu. “Türk Telekom’u Oger’e peşkeş çektiler” diyen Karatay, “Türk Telekom’un varlıkları satılamaz halde olduğu halde Oger tarafından satıldı. Binaları satıldı ve kiraya verildi. Türk Telekom acilen kamulaştırılmalı ve zarar Oger Telecom tarafından karşılanmalı” dedi.
‘OGER YANIMA OTURSUN PARAYI GARANTİYE ALALIM’
Kurumun batırılışı 2005 yılında yapılan özelleştirmeyle başladı. Katar firması Oger Telecom’un Türkiye’de kurduğu Ojer Telekomünikasyon A.Ş .’ye (OTAŞ) yapılan ihaleyle şirketin hisselerinin yüzde 55’i, 6.5 milyar dolar karşılığında verilmişti. Öyle ki OTAŞ, 6.5 milyarlık ihale bedelinin yüzde 20’sini peşin, geri kalanını beş eşit taksitte ödeme vaadiyle Türkiye’nin telekomünikasyonunu elinde tutan şirketin en büyük ortağı oldu. 2007 yılında 4,3 milyar dolarlık kredi alarak, peşin indiriminden de yararlanıp borcunu ödeyen şirket hisselerin tümünün sahibi oldu.
KEMAL UNAKITAN, BİNALİ YILDIRIM VE HARİRİ’NİN ÇEK POZU
Değerinin oldukça altında satılan Türk Telekom’un ihalesi için 14 Kasım günü şirket temsilcisi Mohammed Hariri ile dönemin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, tutarın yazdığı temsili dev çeki canlı olarak yapılan yayınlarda televizyonlardan gösteriyordu.
Maliye Bakanı Unakıtan, oturma düzenine geçerken, organizasyonu yapan görevlilere, ‘Hariri’yi nereye oturtuyorsunuz. Yanıma otursun da parayı garanti altına alalım’ esprisi yapıyordu.
CHP’Lİ ERDOĞDU: YÜZYILIN VURGUNU
İşçilerin ve sendikaların karşı çıkmasına rağmen peşkeş çekilen ve daha sonra zarar ettirilen Türk Telekom hakkında değerlendirmede bulunan CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu ‘Türkiye Cumhuriyeti’nde yüzyılın vurgunu’ diyordu. Katar firmasına sadece şirket satılmamıştı, iktidar Türk Telekom’a en büyük hissedar haline getirdiği Oger firması için ihale şartnamesini değiştiriyor ve daha fazla kar etmesinin yolunu açıyordu. Firma için Kurumlar Vergisi yüzde 30’dan 20’ye düşürülürken telefon abonelerinden sabit hat ücretleri alınarak şirketin geliri arttırılıyordu.
Bu süreçte Türk Telekom’un özelleştirildiği 2005 yılında 7.6 milyar olan öz sermayesi, 2017 sonunda 4.5 milyara iniyordu.
TELEKOM’UN ÖZ KAYNAKLARI ÖZELLEŞTİRMEDEN SONRA ERİDİ
CHP’li Erdoğdu’nun verdiği bilgilere yine o süreçte 2005 yılında hemen hemen hiç borcu olmayan, 12 milyar varlığı olan şirketin 2015 yılı son mali tablosuna göre varlıkları sadece 6 milyar lira artmasına rağmen borcu 11 milyar lira artmış, öz kaynakları da 3.1 milyara eriyordu.
KREDİLERİ ÖDEMEDİ
Borç batağına sokulan Telekom 5 milyar lira faiz borcu ödemek zorunda bırakılıyordu. Katar firması Türkiye’deki borçlarını ödeyemeyince 2013’te oluşturulan konsorsiyumdan 4 milyar 478 milyon dolar ve üç bankadan 211 milyon 970 bin dolar kredi alan OTAŞ Telecom, Eylül 2016’dan itibaren 4.75 milyar dolarlık kredinin üç ödemesini yapamadı.
Şirket aldığı krediler karşılığında Türk Telekom’daki hisselerini rehin gösteriyor, çektiği krediyi de ödemiyordu. Böylece sahip olduğu hisselerin parasını kendisinin yerine bankalara ödemiş oluyordu.
BORÇLARINI ÖDEYEMEYEN KATAR FİRMASI KÂRINA KÂR KATTI
Türk Telekom satın alındığı günden 2013 yılına kadar 11.4 milyar dolar kâr elde etti. Bu kârın 6.3 miyar doları, borcunu ödemekte zorlanan hisselerin yüzde 55’inin sahibi Hariri’nin kasasına gitti.
ŞİRKET GEÇİCİ OLARAK DEVREDİLEN MÜLKLERİ SATTI
Telekom üzerinde kayıtlı, PTT’ye ait olan, Türkiye’nin dört bir yanında, kırsal kesimde, il ve ilçe merkezlerinde arsalar, araziler, binalar, eğitim tesisleri sayısız taşınmaz mülk vardı. 2026’da şirketi devretmesi gereken Telekom, kendisine ait olmayan ve geçici olarak devredilmiş olan mülkleri sattı.
Bu satışlardan ne kadar kazanç sağlandığı halka hiçbir açıklanamazken, kurumda çalışmaya devam eden yöneticiler yüksek maaş almaya devam etti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, yakın zamana kadar Türk Telekom yönetim kurulu başkan yardımcısı görevdeydi.
Türk Telekom yönetim kurulunun başında ise Cumhurbaşkanı Danışmanı Sefer Turan var.
OGER KAZANDI, TÜRK TELEKOM BATIRILDI
Oger Telecom borçlarını ödemeyince iki yıla yakın süren ve hisse satışı görüşmelerinin de yapıldığı süreç sonunda Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası, Oger Telekomunikasyon’a ait hisseyi devralmak için Temmuz ayında Rekabet Kurumu’na başvurdu.
Türk Telekom’daki yüzde 55 OTAŞ hissesinin 3 bankanın kuracağı girişim şirketine devrine Hazine ve Maliye Bakanlığı onay verdi.
OTAŞ’a verilen kredide Akbank yaklaşık 1.5 milyar dolar, Garanti Bankası 1 milyar dolar, İş Bankası ise 500 milyon dolar paya sahip. Yeni şirkette bankalar, kredideki payları oranda hisseye sahip olacak.
Özelleştirmede gelinen noktada Oger kârına kâr katarken, Türkiye’nin en büyük kuruluşlarından biri Türk Telekom zarar ettirildi ve batırıldı.