Samanyoluhaber.com yazarı Akademisyen Esra Büyükcombak bu haftaki yazısında Kablosuz Kulaklıklar konusunda uyarılarda bulundu...
ESRA BÜYÜKCOMBAK - Akademisyen (Genetik ve Biyoloji Mühendisliği)
Gelişen teknolojiyle birlikte, Bluetooth kulaklıklar günlük yaşantımızda yaygın bir şekilde kullanılan cihazlar olarak yerini çoktan aldı. Toplantılarda, spor yaparken, ders çalışırken, telefon görüşmelerinde veya sadece müzik dinlerken bile sıklıkla tercih edilen kulaklıkları, uyurken kullanmayı tercih edenler bile var. Ancak, sağlık açısından bir zararı olmadığı düşünülse de, bu tür giyilebilir teknoloji ürünlerinin uzun süreli kullanımının sağlık sorunlarına yol açabileceği endişesi de kafalarda soru işaretine neden olabiliyor.
Özellikle ergenlerin oldukça yaygın olarak kullandıkları kulaklıkların göz ardı edilebilen bir zararı da sosyal iletişim ve gelişim anlamında gerilemelerine neden olmasıdır. Kendilerini dış ortamdan soyutlamak için kullandıkları bu cihazların uzun süreli kullanımında hem sosyal ilişkilerini hem de sağlıklarını tehlikeye attıklarını hatırlatmakta fayda var.
Bluetooth Kulaklıkların Sağlığa Etkisi?
İki farklı cihaz arasında kablosuz bağlantılar için Bluetooth teknolojisi oldukça yaygın olarak kullanılır. Bluetooth cihazları kablosuz oldukları için televizyon ve telefonlar gibi radyo frekansı (RF) radyasyonu yayarlar.
Bluetooth kulaklıklarla ilgili temel endişelerden biri yaydıkları radyasyondur. Radyasyon; iyonlaştırıcı olan ve iyonlaştırıcı olmayan olarak iki farklı şekilde mevcuttur. X ışınlarını ve radyoaktif atıkları içeren iyonlaştırıcı radyasyon, dokularınıza ve DNA'nıza zarar verebilecek kadar enerjisi yüksektir. İyonlaştırıcı olmayan radyasyonun enerjisi ise sağlığınıza etki etmeyecek kadar düşüktür. Bluetooth cihazlarının, genellikle insan sağlığına zarar vermediği düşünülen, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon yaydığını bilmek gerekir.
Her ne kadar bluetooth kulaklıkların yaydığı elektromanyetik dalga seviyeleri cep telefonlarından çok daha düşük olsa da, kulak içine takılan bluetooth kulaklıkların gün içinde uzun saatler boyunca kullanılması halinde sağlığınıza zarar verebilecek farklı nedenler ortaya çıkabileceği de belirtiliyor.
Bluetooth Kulaklıkların İşitmeye Etkisi
Kulaklıklar dinleme yapmanın konforlu bir yolu olsa da işitme duyusuna da zarar verme potansiyeline sahiptirler. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), dünya genelinde 430 milyondan fazla insanın işitme kaybı yaşadığını tahmin ediyor ve bu rakamın arttığına dikkat çekiyor. Bu durum, özellikle kulaklıkla bütün gününü geçirebilen günümüz gençleri için önemli bir tehlikedir.
Son araştırmalar, uzun süre kulaklık kullanımının sadece işitmeye değil genel kulak sağlığına da olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor. Çoğu zaman, bu tür sorunlar fark edildiğinde ise iş işten geçmiş olabiliyor.
Ne kadar yüksek ses çok yüksektir?
Ses ne kadar yüksek olursa, işitme duyunuza o kadar fazla zarar verebilir ve hasar da o kadar hızlı meydana gelir. Ses desibel (dB) cinsinden ölçülür. 85 dB veya üzerindeki herhangi bir sesin zamanla işitme duyunuza zarar verme olasılığı yüksektir. Peki 85 dB seviyesi nasıl anlaşılabilir? Bu seviyeyi, bir yiyecek karıştırıcısının sesi veya sinema salonundaki bir film müziğinin seviyesiyle eşdeğer gibi düşünebilirsiniz.
Gençler genellikle ses seviyesi 85 dB'den çok daha yüksek olan cihazlar kullanıyor. Örneğin, kulaklıkla en yüksek ses seviyesinde çalınan müzik genellikle 94-110 dB'dir. 110 dB'lik üst seviye, 85 dB'den yüz kat daha yoğundur. Müzik dinleyen kişi, kulak üstü kulaklık takıyorsa ve yanında bulunan şarkı sözlerini duyabiliyorsa ses seviyesi çok yüksek demektir. Dünya Sağlık Örgütü ergen ve gençlerdeki işitme kaybıyla mücadeleye yönelik cihazlardaki ses seviyesini, 70-85 desibel (dB)'e ayarlanmasını tavsiye ediyor.
Güvenli dinleme için bazı ipuçları:
Bluetooth kulaklıklar genel olarak güvenli olsa da belirli önlemlerin uygulanması olası riskleri daha da azaltabilir. Dikkate alınması gereken bazı pratik adımlar:
• Tüm kulaklık modelleri dahil olmak üzere her türlü kulaklığa uzun süre maruz kalmak, rahatsızlığa veya geçici işitme sorunlarına neden olabilir. Bu riskleri azaltmak için kulaklık kullanımına düzenli olarak ara verilmesi ve dinleme seanslarının süresinin sınırlandırılması tavsiye edilir. Kulaklıkları tek seferde 90 dakikadan fazla kullanmamak önemlidir.
• Çoğu kişi kulaklarımızın bize neyin çok yüksek olup olmadığını söyleyebileceğini varsaysa da, konu kulaklıkların güvenli kullanımı olduğunda, özellikle de ses düzeyiyle uyumlu olduğunda üreticilerin önerilerini de dikkate almak en iyisidir. Dünya Sağlık Örgütü'nün kişisel ses cihazları ve sistemlerinin güvenli dinlenmesine yönelik küresel standardını ayarlamak en sağlıklı olanıdır. Bazı kullanıcıların “Kulaklıklarım neden çok yüksek ses vermiyor?” şikayetinin yanıtı güvenli dinleme standartları ayarının etkin olması olabilir.
• Uzmanlara göre, ses seviyeniz maksimum yüzde altmışı geçmeyecek şekilde en fazla altmış dakika aralıksız müzik dinlemelisiniz. Bu ses seviyelerini ve aynı zamanda sürelerini aşmanız durumunda kulağınıza ciddi zararlar verebilirsiniz. O nedenle “60/60” kuralı ile müzik dinliyorsanız, her altmış dakikada bir mutlaka mola verip kulaklarınızı dinlendirmelisiniz.
• Bazen yalnızca bir kulağınıza kulaklık takıp ardından diğerine geçmek kulaklarınızın dinlenmesine fırsat tanır.
• Ayrıca kulak içine giren cihazlarınızın temiz tutulması da önemlidir. Bakterilerle kirlenmiş bir kulaklık, ağrılı, kaşıntılı enfeksiyon gibi durumlara neden olabilir. Mantar için uygun ortam oluşturabilir.
Yazıyı dinlemek isterseniz: