İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, kayyım atamalarının ardından yaşanan hak ihlallerine ilişkin yazılı açıklama yaptı. 

Açıklamada “Gelişen olaylar, demokrasi tarihine yine kara bir leke olarak geçmiştir. Kayyım atamalarının ilk gününden itibaren, demokratik tepkilerini dile getiren seçilmiş kişi ve yurttaşlara karşı, kolluk güçleri tarafından en temel insani hak ve özgürlüklerin hukuk dışı ve keyfi yöntemlerle engellendiğine ve hakkın kullanımına yönelik sert müdahalelerde bulunulduğuna, işkence ve kötü muamelenin fütursuzca uygulandığına tanıklık etmekteyiz.” ifadeleri yer aldı.

Müdahalelerde orantısız güç kullanıldığını belirten İHD, “3 büyükşehir belediye eş başkanlarının görevden alınması kararının gece yarısı basına düşme şekli, resmi açıklamadaki dayanaklar, sabaha karşı belediye binaları ve çok sayıda eve yapılan baskınlar, gözaltı gerekçeleri, sonraki günlerde yurttaşların demokratik hakkı olan ve şiddetsiz bir şekilde gerçekleştirdiği toplumsal tepkiye yapılan müdahale şekli, tamamen hukuk dışıdır. Ayrıca orantısız güç kullanımı, kadın, yaşlı ve çocuk ayırt etmeksizin fiziksel şiddete maruz bırakma gibi yaşanan tüm olaylar temel insan hak ve özgürlüklerine aykırıdır, kabul edilemez.” denildi.

Yaşanan gözaltılara dikkat çekilen açıklamanın devamında şu bilgiler yer alıyor: “Derneğimize yapılan başvurulara göre baskınlar sırasında evlerinde bulunmayanlar sabah geldiklerinde kapılarını kırık olarak bulmuş ve evlerinde bulunan para ve ziynet eşyalarının kayıp olduğunu görmüşlerdir. Diyarbakır, Van ve Mardin başta olmak üzere birçok kentte 19 Ağustos 2019 günü 420 civarında olan gözaltı sayısı, 23 Ağustos 2019 Cuma günü 1.000 kişiyi aşmıştır. Yapmış olduğumuz tespit çalışmalarında; Diyarbakır’da 18 Ağustos 2019 gününden itibaren ev baskınları sonucu 138 kişi gözaltına alınmış, yine 32 kişi de toplumsal gösteriler sırasında gerçekleşen polis müdahalesi sonucu gözaltına alınmıştır.”

Açıklamada “OHAL sona ermesine rağmen, halen 7145 sayılı Kanun'la valilerin OHAL’de kullanabilecekleri yetkileri üç yıllığına uzatılmıştır. Valiler, keyfi olarak kanunda yazan bu yetkilerini sınırsızca kullanmaktadırlar. Bu bağlamda, Diyarbakır, Mardin, Van illeri başta olmak üzere pek çok kentte basın açıklamaları, oturma eylemleri de dâhil olmak üzere gösterileri yasaklamaktalar. Son bir hafta içerisinde, milyonlarca kişinin seçme ve seçilme hakkı, toplantı, gösteri ve ifade hakkı, haber alma ve haber verme hakkı ihlal edilmiştir. Bununla birlikte İşkence ve kötü muameleye maruz bırakılan birçok yurttaş bulunmaktadır. Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmelere göre işkence mutlak yasaktır. Kim olursa olsun; işkence yapılması insanlık suçudur ve kabul edilemez” denildi.

İHD, bir haftalık gözlemlerinden yola çıkarak yetkililerden şu taleplerde bulundu:

1. Kayyım atamaları derhal geri alınsın

2. Görevden alınan Belediye eş başkanları görevlerine iade edilsin.

3. Barışçıl gösteri ve protesto hakkı üzerindeki yasaklamalar son bulsun.

4. Gösterilere müdahalede işkence ve kötü muamele yasağına aykırı uygulamalara son verilsin. İşkence ve kötü muamelede bulunan kolluk kuvvetleri ve emir aldıkları üst birimler hakkında etkin soruşturmalar başlatılsın.

5. Haksız ve keyfi yakalama, gözaltı ve tutuklama işlemlerine son verilsin.