[Turhan Bozkurt yazdı] Kefen parasını da yediniz!

Koronavirüs salgını ekonomileri çökertiyor. Devletler kendi şirketlerini kurtarmak için paket üzerine paket açıklıyor. En son Amerikan Merkez Bankası hem faizi yüzde 0'a indirdi hem de 700 milyar dolarlık destek paketi açıkladı. Almanya 614 milyar doları şirketlerine tahsis etti. Dünya toz duman içinde iken Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmeti ölüm sessizliğine büründü. Samanyoluhaber ekonomi yazarı Turhan Bozkurt asıl tehlikeye dikkati çekti.

Kefen parasını da yediniz!
TURHAN BOZKURT | Samanyoluhaber

Trafo açılışı için bile merasim tertip eden Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri Recep Tayyip Erdoğan da Hazine Bakanlığı koltuğunda oturan damadı Berat Albayrak da kayıp. 

Hem de piyasaların allak bullak olduğu bir dönemde kayıplara karıştılar…

20,5 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılası ile dünyanın en büyük Amerika Birleşik Devletleri (ABD) top yekûn teyakkuz halinde. 

ABD Merkez Bankası (Fed) 3 Mart’ta politika faizini yüzde 1,75’ten yüzde 1,25’e indirmişti. 

FED EN KÖTÜYE KARŞI YIĞINAK YAPIYOR

Piyasalarda tsunami geçmeyince dün “acil” kodlu bir toplantı daha yapıldı ve faizler yüzde 1,25'ten yüzde 0 ila yüzde 0,25 aralığına çekildi. 

Yetmedi yatırımcıların elinde kalmış 700 milyar dolarlık tahvili alacağını açıkladı Fed. 

Almanya Başbakanı Angela Merkel 614 milyar dolarlık destek paketini bizzat duyurdu. 

Şirketlere sınırsız kredi desteği verileceğini belirten Merkel işletmelere, “Yeter ki işçi çıkarmayın. Zararı karşılayacağız. Sakin olun ve faaliyetlerinizi sürdürün.” taahhütünde bulundu. 

Avustralya 12 milyar dolarlık pakete yenisini ilave edecek. İtalya 16 milyar euroyu şirketlerine ve ekonominin diğer aktörlerine aktarmaya başladı bile. 

REEL SEKTÖR İÇİN SEFERBER OLDULAR

İngiltere, Kanada, Hollanda ve Japonya Koronavirüs salgınına bağlı küresel ekonomik buhranda hem bankalarını hem de reel sektörü ayakta tutmak için kesenin ağzını açtı. 

Dünyada Koronavirüs alarmı verilirken, şu ana dek AKP hükümeti ne yaptı? Erdoğan zaten kayıp. Damadı ise dün gece yarısından sonra birkaç tweet attı, o kadar. 

Devletin tepesinde vaziyet ne yazık ki böyle! İdlib’de 36 askerin can verdiği gün Hatay Valisi’ni sahneye süren Erdoğan bu sefer figüranlık yaptıracağı kimseyi bulamadı anlaşılan. 

ABD Başkanı Donald Trump bütün kurmayları ile saatlerce kameraların karşısında sorulara cevap vererek halkı teskin etmeye çalışıyor, bizde ise devlet kış uykusunda. 

FED’İN KARARI KRİZİ DİNDİRMEYE YETMEZ

Amerika’da faizin sıfıra indiği bir günde piyasalarda tsunaminin devam etmesi alınan tedbirlerin işe yaramadığını gösteriyor. Neticede Fed bankaların nakit sıkışıklığını gideriyor. 

“Fed faiz indirdi” diye Koronavirüs salgını yüzünden çöken küresel tedarik mekanizması bir anda tıkır tıkır işlemeye başlamayacak. 

İnsanlar korku ve endişe içinde evlerine kapandı. Kimsenin temel gıda ve temizlik ihtiyaçları haricinde kuruş harcamaya niyeti yok. Kaldı ki gıda temininde bazı sıkıntılar baş göstermeye başladı. 

Kimse ne olacağını bilmiyor. Tablo her geçen daha vahim bir hâl alıyor. 

Alman Borsası 16 Mart'ın ilk saatlerinde yüzde 10'a yakın değer kaybetti.

DÜNYA DEVLERİ ZORDA

İlk havluyu hava yolu şirketleri ve otel zincirleri attı. Bugün de İngiltere’nin 1’inci, Avrupa’nın 4’üncü hava yolu şirketi EasyJet devlet destek vermezse batabileceğini ima etti. 

Lufthansa’dan Delta’ya kadar dünya devi hava yolu şirketleri yarı yarıya küçülüyor. Şu ana dek üç havayolu şirketi fiilen battı. Devamı gelecek.

Fed kendi sahasında yapabileceğini azami ölçüde yaptı. Bundan sonrası hükümetlere kalmış. Üzerine para verme formülü de işletilirse dünya bunun yaralarını 10 yıldan önce saramaz. 

Şu ana kadar 5 bine yakın insanın hayatına mâl olan Koronavirüs salgınına dair müjdeli haber geldiği gün herkes derin bir nefes alacak. 

Amma velâkin o güne dek okyanusun ortasında devasa dalgalara rağmen batmamaya çalışacak her devlet ya da şirket. 

İTALYA VE İSPANYA YENİDEN YARDIM İSTEYEBİLİR

Son günlerde İtalya ve İspanya gibi borcu yüksek Avrupa ülkelerinin devlet tahvillerinde ödeme güçlüğüne düşebileceği belirtiliyor ki şirketlerden sonra devletlerin de kurtarılacağı bir dönemin ayak sesleri bunlar… 

Yatırımcılar tsunaminin geçeceği güne kadar elde avuçta ne varsa satıp nakite geçmeyi tercih ediyor. 

Altının ons (31,1 gram) fiyatı bu yüzden yukarı giderken satışların etkisi ile bir anda 1.600 doların altına geriliyor. Arada kâr satışları geliyor.


Borsa İstanbul (BİST) 100 endeksi, Koronavirüs'e bağlı küresel buhran endişeleri ile yüzde 6'dan fazla değer kaybetti.

Alman Borsası’nın yüzde 8’den fazla düştüğü, Borsa İstanbul’da (BİST) kayıpların yüzde 6’ya yaklaştığı şu saatlerde Türkiye’de ekonomi yönetiminin sessizliği başlı başına endişe kaynağıdır. 

KEFEN PARASINA KADAR HARCADILAR

Hükûmetin sesinin çıkmamasına şaşırmıyorum. Zira son iki senede Merkez Bankası’nda (TCMB) böylesi günler için biriktirilmiş 47 milyar TL tutarındaki ihtiyat akçesi, nam-ı diğer “kefen parası” dahi harcandı. 

Aynı dönemde TCMB'den gelen 70 milyar TL temettü (kâr payı) de yandı, bitti, kül oldu.  

Devletin kefen parası ile AKP’li müteahhitlerine olan borçlar ödendi. O para da tükendi. 

TCMB’nin ve Hazine’nin kasasında devlete ait toplam para altın dahil 30 milyar dolar bile değil. Bu para ile iki aylık ithalat ödemesi bile yapılamaz. 

Bankaları, şirketleri, sanayiciyi, esnafı hangi para ile destekleyecekler? Yok para mara yok. Kelin ilacı olsa başına sürecek. İlk fırsatta Kanal İstanbul'a kazma vuracak. Fakat para yok. 

Bugün Amerika'da piyasalar açıldığında şok üstüne şok yaşanacak. Türkiye ise hâlâ B planını açıklayamadı. 

Üç güne açıklanacak dedikleri de kamu bankalarının faiz oranlarını indirmekten ibaret olacak. Bu şartlarda yüzde 1 ile bile verseniz kim borçlanmayı göze alacak? 

SLOGAN ATARAK BÜYÜK DEVLET OLUNMUYOR

Büyük devlet böyle vakitlerde belli olur. Vatandaş bilir ki başı dara düştüğünde o güne dek ödediği vergilerden kenarda biriktirilenler bu sefer kendisini desteklemek için kullanılır. 

Halktan Konaklama Vergisi, Değerli Konut Vergisi gibi yeni icatlara verginin vergisini alan AKP diğer tarafta bütçede kara deliği büyüttükçe büyütüyor.  

İsraf ve lüksten uzak duran ve her sene 50 milyar euroya yakın bütçe fazlası veren Almanya’nın bugün yaptığı gibi… 

Gelin görün ki AKP vergilerden kenara artırmayı bir tarafa borçlanarak gelecekten de yedi. Şubat ayında bütçe açığı 7,3 milyar TL. Faiz ödemeleri bu sene 150 milyar lirayı bulacak. 

Bunlar daha iyi günlerimiz...
---------------

16 Mart 2020 13:36
DİĞER HABERLER
  • Samanyolu Haber Facebook Sayfası
  • Samanyolu Haber Twitter Sayfası