KONDA: Açıklanamayan bir durum var

KONDA'nın referandum raporunda 'geçersiz oy' kuşkusu: Açıklayamadığımız bir durum var!

Türkiye'nin saygın kamuoyu araştırması kurumu KONDA'nın yüzde 48,59'luk 'hayır' oyuna karşılık yüzde 51,41'le 'evet' oyuyla 'cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi'nin kabul edildiği referanduma ilişkin sandık ve seçmen analizi yayımlandı.

T24'ten İnan Ketenciler'in haberine göre analizde, "Geçersiz oyların en düşük olduğu iller genellikle batı illeriyken, en yüksek geçersiz oyun olduğu illerin tümü ‘hayır’ oylarının ağırlıklı olduğu Kürtlerin çoğunlukta olduğu illerde görülmektedir" dendi.

16 Nisan'a ilişkin tahminleri referandum sonuçlarıyla çakışan KONDA'nın analizinde, geçersiz oy tartışmalarının yargıya taşındığı referanduma ilişkin olarak "Bu illerdeki geçersiz oy yüksekliğinin ne kadarının bilinçli bir protesto sonucu olduğu ne kadarının sandık kurullarının insiyatifleriyle oluştuğunu kestirmek güç olsa da özel olarak odaklanılması gereken sandıkların olduğu iller olduğu da açıktır" ifadelerine yer verildi.

"Orta Anadolu/Karadeniz’de bir coğrafyanın tüm ilçelerinde geçersiz oy oranlarının ülke ortalamasının en altında olduğu görülmektedir. Bu ilçelerde ‘evet’ oyları çok büyük çoğunlukla baskındır ve açıklayamadığımız bir durum ortaya çıkmaktadır" denilen analizde "Doğu ve Güneydoğu’daki ilçelerin büyük çoğunluğunda ise geçersiz oy oranları ülke ortalamasından yüksek seviyededir ve bu ilçelerde de ‘hayır’ oyları ağırlıktadır" tespiti yer aldı.

27 Nisan'da referandumun kesin sonuçlarını açıklayan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) anayasa değişikliğinin 23 milyon 779 bin 141 oy alan 'hayır' oyuna karşılık 25 milyon 157 bin 463 oy alan 'evet' oyuyla kabul edildiğini, 862 bin 251 oyun geçersiz sayıldığını duyurmuştu. 'Evet'in 1 milyon 378 bin 322 oy farkla kabul edilmesi, 14 Şubat'ta yayımladığı genelgede "EVET" yazılı mühürlerin yanı sıra mühürsüz oy pusulaları ve zarfların geçersiz sayılacağını duyuran YSK'nın bu kararını 61 gün sonra, 16 Nisan'da oy kullanımı sürerken bozması tartışmaya neden olmuştu.

KONDA'nın analizinde kayyım atanan il ve ilçe belediyelerinin bulunduğu haritaya yer verilerek tespitler yapıldı:

"Yukarıdaki harita HDP ve DBP’nin kazandığı ve son aylarda kayyum atanan illeri ve ilçeleri göstermektedir. Bu il ve ilçelerde daha önceki bölümlerde not ettiğimiz gibi aynı zamanda katılım düşmüş ve geçersiz oylar artmıştır."

Raporun sonuç bölümünde referandum sonuçlarının AKP'de yeni bir yapılanmaya yol açabileceği şu ifadelerle belirtildi:

"AK Parti tabanında, özellikle de entelektüel çevresi ve destekçileri arasında partinin politikalarına ve stratejilerine dair yürüyen tartışmalara bakıldığında bu tartışmaların daha bir süre devam edeceği ve hatta parti içinde ve örgüt kadrolarında yeni bir yapılanma ve değişim olması beklenebilir."

"Evet’ oyu 1 Kasım’da Ak Parti ve MHP’ye gitmiş toplam oy oranının 10 puan altında"

Raporda, referandum sonuçlarına ilişkin şu tespitler yer aldı:

- 1 Kasım seçimlerinde Ak Parti’nin güçlü olduğu yerlerde ‘evet’ oyu ağırlıklı olarak güçlü çıkmıştır. MHP’nin katkısını tam anlamıyla ölçmek güç olsa da, beklenenin altında bir desteği olmuş gözüküyor.

- ‘Evet’ oyu 1 Kasım’da Ak Parti ve MHP’ye gitmiş toplam oy oranının 10 puan altındadır. Farklı analizlerle sandık sonucuna baktığımızda, MHP’nin ‘evet’in başarısında büyük bir katkısı olmadığını görüyoruz.

HDP'lilerin tercihi ne oldu?

- Daha önce HDP ağırlığının gözüktüğü ilçelerde ‘hayır’ oyu HDP oyundan az gözüküyor. Bu tabloyu, şu an HDP seçmeni olanların ‘evet’e oy verdiği şeklinde yorumlamak güçtür. 7 Haziran döneminde Ak Parti’den HDP’ye giden seçmen, geri Ak Parti’ye dönmüş olabilir ve halk oylaması tercihi de bu süreçte ‘evet’ olmuş olabilir. Ancak, diğer yandan, özellikle kayyum atanan HDP belediyelerinin olduğu ilçelerde, katılımın düşük, geçersiz oylarında ortalamaya göre hayli yüksek olmasından dolayı, bu durumun tercih değişiminden öte nüfus dinamikleriyle ilgili bir değişime de işaret ediyor olabilir.

01 Mayıs 2017 11:05

DİĞER HABERLER