Ekonomik kriz ve yüksek enflasyon nedeniyle aile bütçesi sarsılan tüketici sıkı tasarrufa gitti. Özellikle 2018'in ikinci yarısında peş peşe gelen zamlar, alışveriş alışkanlıklarını sil baştan değiştirirken, tüketici kısılan harcamalarla dışarıda yeme içmeyi bırakarak kendini eve kapattı. Yüzde 20'leri aşan enflasyon karşısında bazı ürünlerde iki katına varan oranlarda zamlar görülürken, tüketici buna tepki olarak ilk etapta sadece ihtiyacı olan ürünleri almaya başladı. 2017'de fiyata göre alışveriş yapan tüketicilerin oranı 2018'de yüzde 91'e ulaşırken, fiyatlara daha fazla dikkat eden tüketici sadece indirim zamanı alışveriş yapmaya başladı.

Sözcü'den Sayime Başcı'nın araştırma şirketi Nielsen tarafından hazırlanan ve tüketici alışkanlıklarını ortaya koyan raporundan aktardığı habere göre, artan fiyatlar karşısında tüketicilerin ilk üç aksiyonu sadece ihtiyaçları olan ürünleri almak, fiyatlara daha çok dikkat etmek ve indirim zamanı alışveriş yapmak oldu.

Rapora göre, fiyatlarla birlikte tüketicinin alım gücündeki değişiminin ev bütçesi de etkilenirken, giyim, dışarıda yemek ile kişisel bakım ve kozmetik grupları halihazırda en çok tasarrufa gidilen kategoriler oldu.

Raporda, yaşanan bu fiyat değişimleri ve ekonomik kriz ortamında tüketicilerin yakın gelecekte ise dışarıda yemek, tatil ve elektronik ürünler kalemlerinden tasarruf etmeyi planladıklarına işaret edildi.

Yüksek fiyat skalası ile ev dışı aktivitelerde genel olarak bir düşüş gözlenirken, vatandaşlar özellikle AVM ziyaretleri, konser, eğlence ve dışarda yemekten vazgeçti. Ev dışı aktivitelerdeki düşüş yüzde 75'e ulaşırken, 10 kişiden 8'i eve dönüş yaptı. Dışarıdaki aktivitelerdeki azalmaya paralel evde geçirilen zamanın da arttığına dikkat çekilen raporda, evde keyif trendinin öne çıktığına işaret edildi. Tüketicinin alışveriş sepetindeki profili de değiştiren bu trend doğrultusunda kahveler, hazır toz tatlılar, dondurmalar, dondurulmuş gıda, noodle, cips satışı en çok artan ürünler arasında yer aldı. Öte yandan inovatif ve yenilikçi ürünlerin ön plana çıktığına işaret eden rapora göre, hızlı tüketim ürünlerindeki büyümenin ivmesini yenilikçi ürünler oluşturdu. Yeni ürün lansmanları doğrultusunda inovasyonun büyümesine en çok yaptığı ilk beş kategori olarak cips, bebek bezi, dondurma, kuru yemiş bar ve noodle kategorileri öne çıktı.

Nielsen Türkiye Genel Müdürü Didem Şekerel Erdoğan, sektörde kaydedilen ciro büyümesinin tamamının fiyat değişiminden kaynaklandığını anlattı. Fiyatlar dışında, satışlarını hacimsel anlamda çift haneli olarak büyüten birçok kategorinin de mevcut olduğunu aktaran Şekerel Erdoğan, bunlara Türk kahvesini, enerji ve spor içeceklerini, hazır puding ve deodorantları örnek gösterdi. Şekerel Erdoğan, “Değişen fiyatlar ve tüketicinin ekonomik refahında değişim olgusu bir diğer asal eksen olarak karşımıza çıkıyor” ifadelerini kullandı.