Türkiye'nin elini kolunu bağlayan gaz anlaşması yenilenmeyecek
01.07.2011
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Rusya ile 1986'da yapılan ve süresi 31 Aralık'ta sona erecek anlaşmanın akıbeti konusunda kararını verdi.
Arz güvenliğini ileri sürerek anlaşmanın aynı şartlarda 5 yıl daha yürürlükte kalmasını isteyen kamu şirketi, son gün aldığı kararla anlaşmayı yenilemedi. Enerji Bakanlığı ve sektör kaynaklarından edinilen bilgilere göre BOTAŞ, müzakere için Rus şirketi Gazprom Export'tan süre istedi. Rusya tarafı anlaşmadaki maddeye rağmen geri adım atarak müzakereyi kabul etti. Taraflar temmuzda Moskova'da bir araya gelerek yeni anlaşmayı konuşacak. Anlaşma, 5 yıl daha yürürlükte kalması halinde BOTAŞ, bugünkü fiyatla yaklaşık 10 milyar dolarlık gaz alım taahhüdünde bulunmuş olacaktı.
Sektör kaynakları, BOTAŞ'ın mevzuata göre yeni anlaşma yapmasının mümkün olmadığına işaret ederek, "İki aylık süre uzatımıyla kanun değişikliğine gidilerek BOTAŞ'ın önündeki yasal engellerin kaldırılması hedefleniyor olabilir. Bu süre zarfında yeni Bakanlar Kurulu'nun oluşmasıyla gelişmelere göre anlaşmadan tamamen de vazgeçilebilir. Ama en önemlisi, anlaşmanın mevcut şartlarda 5 yıl daha uzatılmaması oldu." değerlendirmesi yaptı. Türkiye, ilk doğalgaz anlaşmasını 1986 yılında Rusya (eski SSCB) ile yaptı. Yıllık 6 milyar metreküp gaz alımını öngören anlaşma 31 Aralık 2011'de sona eriyor. Ancak, anlaşmada yer verilen bir maddeye göre 'taraflardan biri 6 ay önceden yazılı beyanda bulunmaması durumunda' anlaşma aynı şartlarda 5 yıllık süre için yürürlükte kalıyor. Anlaşmanın süresinin uzamaması için BOTAŞ'ın haziranın sonuna kadar yazılı başvuruda bulunması gerekiyordu. 'Al ya da öde' şartını taşıyan anlaşma sebebiyle Türkiye şimdiye kadar kullanmadığı gaz için yaklaşık 3 milyar dolar ödemek zorunda kalmıştı.