Dünyanın en önemli kültürel mirasları arasında gösterilen Aspendos Antik Tiyatrosu'ndaki restorasyon skandalına ilişkin skandal bir açıklama geldi.
Aspendos’taki tarihi tiyatroda bulunan basamaklar orijinal taşlar yerine oldukça modern görünüm ve kesimde olan beyaz taşlarla onarılmıştı. Antik tiyatroda ortaya çıkan alacalı görüntü önce ziyaretçileri ardından olayın basına yansıması üzerine ise tüm dünyayı şoke etmişti. Basamak ve oturakların orjinal koyu gri yerine beyaz mermer kullanılarak restore edilmesinin antik tiyatronun özgünlüğüne zarar verdiği ileri sürüldü. Kısa süre önce Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali’yle kapılarını açan antik tiyatro Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından bakıma alındığı öğrenildi. Tarihi tiyatronun Kasım’da Antalya’da gerçekleşecek olan G-20 Liderler Zirvesi’nde ziyaret yerleri arasında yer aldığı ifade ediliyor. Aspendos, hergün çok sayıda yerli ve yabacı turisti ağırlıyor. Turistler tarihi yapıda meydana gelen tahribattan memnun olmadıklarını dile getiriyor.
BAKANLIKTAN ‘TARİHİ’ AÇIKLAMA
Eleştiriler üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı açıklama yaptı. Açıklamada; Aspendos Antik Tiyatrosu’ndaki restorasyon çalışmalarının Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına “uygun olarak” tamamlandığını savunuldu. Açıklamada restorasyonda kullanılan taşların renginin iklim ve tabiat şartlarının etkisi ile zamanla değişerek patina oluşturacak ve orijinal olan 2000 yıllık taş malzeme ile aynı renge dönüşeceği belirtildi. Yani açıklamada 2 bin yıl sonra taşların “mevcut haline” dönüşeceği bildirildi.
Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü uzmanları denetiminde kullanılan yeni malzemenin iklim ve tabiat şartlarının etkisiyle zamanla orijinali ile aynı renge dönüşeceği belirtilen açıklama şöyle:
“Antalya’nın Serik ilçesi sınırlarında bulunan Aspendos Antik Tiyatrosu’nun restorasyon çalışmaları, Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun kararı ile uygun bulunan rölöve, restorasyon, restitüsyon, statik ve elektrik projeleri doğrultusunda yapılmıştır.
Restorasyon projesi kapsamında, Aspendos Tiyatrosu’nun cavea basamaklarının eksik taşlarının tamamlanması uygun bulunmuştur. Bu doğrultuda tiyatronun orijinal basamaklarından numune alınmış ve çeşitli bölgelerdeki taş ocakları araştırılarak söz konusu numunelere uygun taş örnekleri toplanmıştır.
Sonrasında orijinal taşın ve örnek alınan numunelerin analizleri yapılmak üzere laboratuvara gönderilmiştir. Laboratuvar sonuçları doğrultusunda ve Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun yerinde yaptığı inceleme sonucu ’eksik taşların yerine, laboratuvar testleri sonucu, renk, doku gibi fiziksel özelliklerinin yanında, basınç dayanımı, kütlece su emme, yoğunluk vs mekanik özellikleri ile de özgün taşlara en yakın özelliklere sahip, homojen yapıda, ’Korkuteli Beji’ rengindeki kireç taşının kullanılması’ kararı alınmıştır.
Bu karar doğrultusunda eksik basamak taşlarının tamamlama uygulamaları Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü uzmanları denetiminde yapılmıştır.
Ayrıca söz konusu tiyatronun orijinal taşları yaklaşık 2000 yıllık olup çevresel etmenlerle (yağmur, rüzgar vb.) yıpranmış ve üzeri grileşmiştir. Geçen zaman içerisinde taştaki renk ve doku deformasyonu taşın içine kadar nüfuz etmiştir. Restorasyonda kullanılan taşların rengi iklim ve tabiat şartlarının etkisi ile zamanla değişerek patina oluşturacak ve orijinal taş malzemenin rengini alacaktır.
Bu itibarla yerinde yapılan tüm uygulamalar, restorasyon projesine ve Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına uygun olarak tamamlanmıştır.”