Türkiye'de fiyatı inişli çıkışlı bir seyir izleyen yumurta kümesten tanesi 22 kuruşa çıkıyor. Ancak, rafa ulaşıncaya yüzde 45 artış göstererek 30-35 kuruşa satılıyor.
Türkiye'de protein değerinin ete yakın olması ve ete göre fiyatının düşüklüğü nedeniyle tercih edilen yumurtanın fiyatının dalgalı olması tüketicilerin kafasını karıştırıyor. Örneğin, yumurtanın 17 kuruşa malolan geçen seneki tane fiyatı bu sene 20 kuruşa çıktı. Bu durum yumurtanın raf fiyatına da yansıyor, geçen yıl kolisi 6-7 liradan satılırken, bu sene 8-9 liradan satılıyor. Üreticiler, maliyetin üzerine bir iki kuruş koyarak para kazanmaya çalıştıklarını, ancak işleme, ambalajlama ve market karıyla birlikte fiyatların şiştiğini söylüyor.
BİR YIL İÇİNDE KOLİSİ YÜZDE 45 ARTTI
Üreticiler sahadaki sağlık sorunlarıyla baş gösteren hastalıklarla birlikte, elektrik, sigorta, vergi, petrol, ilaç, yem fiyatlarının geçen yıla göre önemli ölçüde arttığını, bunun da üretim maliyetlerini ölçüde artırdığını belirtiyor.
Afyonkarahisar'da bulunan Kumartaşlı Yumurta Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kumartaşlı, geçen yıl tanesi 17 kuruşa malolan yumurtanın 21 kuruşa çıktığını söyledi. Satışların kümesten 22-23 kuruşlar seviyesinde olduğunu belirten Kumartaşlı, işleme, paketleme, ambalajlama ve market karıyla birlikte bu rakamın 30-35 kuruşlar seviyesine çıktığını kaydetti. Sektörde belirli bir üretim tüketim dengesi olduğunu ifade eden Kumartaşlı, "Sektörün doğasında inişli çıkışlı bir tablo var. Bir fabrika gibi değiliz. '24 saat çalışayım da daha çok üreteyim satayım' diye bir şey yok. İnsanlar zarar ettiğinde doğal olarak küçülünce bu seferde piyasada arz talep dengesi bozuluyor. Bu sefer yumurta fiyatları yukarı doğru yürüdüğünde herkes üretici olmak istiyor. Bu seferde civciv alıyor fakat büyümesi 6 ay demek. 6 ay sonra piyasa bozulunca oyuncular sektörden çekiliyor." dedi.
PAREKENDE FİYATLARI MAKUL
Kumartaşlı, parekende de çok ciddi bir fiyat dalgalanması olmadığını, kar marjı en az yüzde 20 olan marketlerin bunu aşağı yukarı çekerek fiyatları dengelediğini anlattı. Kumartaşlı, "Ancak yumurta fiyatlarının pahalı olduğunu söyleyemeyiz. 8-9 lira ambalajlı 30 adet bir ürünün ağırlığı ortalama 2 kilogramdır. Yumurtanın tanesi 63-72 gramdır. Ürünü 8-10 liraya alıyorsun. O zaman bir kilogram ürünü 4-5 liraya alıyorsunuz. Et değerinde protein değeri olan daha kıymetli bir ürünün kilogramı bu rakamlar. Domates, kabak, ıspanağın fiyatı yumurtadan daha pahalıdır. Bu açıdan bakıldığında pahalı değildir." ifadelerini kullandı.
Kumartaşlı, tüketicinin makul bir fiyattan yumurta tükettiğini ancak, marketlerin yüzde 3-5 arasında karlarından fedakarlık edip oynayabildiklerini dile getirdi. Kumartaşlı, "Marketlerinde burada kar marjlarında oynama var. Yumurta fiyatı yükseldiğinde bunu fiyat olarak kullanır, aşağıya çeker. Aşağı düştüğünde de tabana düşürmez. Ürünü etiket ürünü yapar." diye konuştu.
TÜRKİYE İHRACATININ YÜZDE 26'SINI AFYONKARAHİSAR YAPIYOR
Afyonkarahisar, Türkiye yumurta ihracatının yüzde 26'sını tek başına yapıyor. Irak, üreticiler için en büyük pazar durumunda. Türkiye'den haftalık Irak'a giden 260 TIR'lık yumurtanın 60 TIR'ını Afyonkarahisar gönderiyor. Yumurta üreticileri, Irak dışında az miktarda da olsa Suriye, İran, Azerbaycan, Mısır, Libya, İsrail'e ihracat yapıyor. Sektörde şirketleşerek güç birliği yapan üreticiler, kurdukları modern entegre tesislerde üretim ve paketleme yaparak ürünlerini yurt dışına ihraç ediyor. CİHAN