Kurdaki hızlı yükseliş, dış girdi bağımlılığı yüksek sektörler başta olmak üzere birçok ürüne fiyat artışı olarak yansımaya başladı. Otomotiv, elektronik ve petro-kimya gibi sektörlerde şimdiden fiyat artışları yaşanırken, asıl zamlar yolda!
TL'deki değer kaybı ihracat için ilk bakışta avantaj gibi görünse de 162 milyar dolar uzun vadeli döviz borcu olan iş dünyasında ve ham maddede önemli oranda dışa bağımlı sektörlerde endişeye yol açtı. Dövizdeki artış otomobil, elektronik, petro-kimya gibi ürünlerin fiyatlarına şimdiden yansımaya başladı. Kurdaki asıl artışın ise birçok sektörde önümüzdeki aylarda fiyatları etkilemesi bekleniyor.
Otomotivde zam başladı
Dünya gazetesi'nin haberine göre zammın ilk görüldüğü sektörlerden biri otomotiv sektörü oldu. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, kur artışının sanayiciyi olumsuz etkileyeceğini belirterek, “Kur artışının ihracata etkisi orta uzun vadede olumlu olur. TL maliyetlerin döviz bazında rakamı azalacak. Ancak bu da sanayi için iyi değil. Her zaman söylediğim gibi iç pazarda da ihracatta da biz sanayiciler stabil ve öngörülebilir bir süreç arzularız. Bunun kesintiye uğradığı her dönem, sisteme olumsuz etki yapar” dedi. Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan ise döviz kurundaki gelişmeleri çok yakından takip ettiklerini belirterek, “Ne kadar kalıcı olacağı ve nereye kadar çıkabileceğini kestiremiyoruz. Kuşkusuz ithal girdilerimize oldukça olumsuz etkisi var” diye konuştu.
Otomol CEO'su Uğur Sakarya, kur artışının otomotivde fiyatları artıracağını ve bu durumun satışlara olumsuz yansıyacağını belirterek, “Bilindiği gibi temmuz ayı otomotiv pazarı 87 bin 400 adetle rekor kırdı. Ancak kurdaki artış ile satışların ağustostan itibaren düşeceğini öngörüyorum. Aralık ayına kadar temmuz rakamlarını göremeyiz. Kur son 1 ayda yüzde 10 arttı. İthal markalar ağustos başında yüzde 5-7 bandında zam yapmak zorunda kaldı. Yerli üreticiler de kur artışını belli oranda yansıtmak zorunda. Bu fiyat artışları sıfır araç talebinde mutlaka daralmaya yol açacak” şeklinde konuştu. Cardata CEO'su Hüsamettin Yalçın da Türkiye'de üretilen sıfır araçların maliyetinin artacağını ve bu durumun fiyatlara yansımasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi.
Beyaz eşyada hazırlık
Beyaz eşya da kur artışından nasibini alan sektörlerden biri. Kur artışının maliyet yükü olarak geri döneceğini belirten Dayanıklı Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Başkanı Ali Yıldız, sektörde kullanılan hammaddelerin yüzde 17'sinin çelik olduğunu ve hali hazırda söz konusu üründe yüzde 30 oranında vergi uygulandığını söyledi. Yıldız, “Şimdi kur artışı da maliyet olarak dönecek. Çünkü çeliğe çözüm çok kolay değil. Firmalar kur artışından oluşan maliyet yükünü tüketiciye hemen yansıtamıyorlar. Kur yüzünden yüzde 10 artış olması gerekiyorsa bunu yüzde 5 olarak ikiye bölüp, kademeli fiyatlara yansıtıyorlar. Önümüzdeki dönemde yine fiyat artışı gelebilir” dedi.
Tekstilde vitrine yansıma gelecek yıl görülür
İstanbul Tekstil Ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, ihracatta ham madde girdilerinin daha çok dolar bazlı olduğunu, bu durumun da Euro bazlı satış yapan ihracatçıya avantaj sağladığını kaydetti. Risk olan konunun ise yüksek dövizden maliyet hesabı yapıldıktan sonra günün sonunda kurun düşmesi olduğunu dile getiren Öksüz, “ Ham maddeyi iç piyasadan bile alsak uluslararası fiyat geçerli olacağı için maliyetlerimiz artacak. Fakat vitrin ayağında fiyatlara yansıması ancak gelecek yılın sezonunda olur. Çünkü kış sezonu için fiyatlamalar yapıldı” dedi.
Sektör temsilcileri dövizdeki dalgalanma için ne diyor?
Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu, “Gelirlerinin yüzde 60'dan fazlasını ihracattan elde eden bir sektör olarak kur artışının cirolarımıza yansıyacağı çok açık. Burada en önemli unsur, girdilerimizin yüzde 70'ini dolar karşılığı alırken ürün satışlarımızı büyük oranda Euro ile gerçekleştiriyor olmamız. Euro/Dolar paritesinin 1,18'in üzerine yükselmesi bize, uluslararası rekabette bazı avantajlar sağlıyor” dedi.
Tezmaksan Makine Genel Müdürü Hakan Aydoğdu, takım tezgahları yatırımının önündeki en büyük iki sorundan ilkinin dalgalı döviz kuru olduğunu belirterek, “Ani iniş çıkışlarda yatırımlarda beklemeye alma durumuna geçilir” dedi.