ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da imzaladığı kararnameyle Çin'e yüzde 54, Avrupa Birliği’ne yüzde 20, Türkiye ve İngiltere’ye yüzde 10 gibi oranlarla yeni gümrük tarifeleri açıkladı.

KARARLAR BORSALARI DA SARSTI
Kararın yürürlüğe girmesinden hemen önce ve sonrasında piyasalarda sert dalgalanmalar yaşandı. Kararın yürürlüğe girdiği 2 Nisan çarşamba gününden itibaren Avrupa’da Almanya'nın Dax endeksi yüzde 7,6, Fransa'nın CAC 40 endeksi yüzde 7, Londra Borsası FTSE 100 ise yüzde 6 düştü. Japonya'nın Nikkei endeksi yüzde 7,29'la 2023'ten bu yana en düşük seviyeye gerilerken, Asya-Pasifik ve Avustralya borsalarında da ciddi kayıplar kaydedildi. Borsa İstanbul da haftaya yüzde 2,8'lik büyük bir düşüşle başladı.

ABD BORSALARI DA ETKİLENDİ
Cumhuriyet't yer alan habere göre ABD’de dün S&P 500 endeksi yüzde 3,2 düşerken zirvesinden yüzde 20 gerileyerek ayı piyasasına girdi. Nasdaq 100 endeksi ise yüzde 3,6 geriledi. Sert dalgalanmalar kripto para piyasasını da etkiledi. Ethereum yüzde 14 düşerek 1538 dolara, Bitcoin ise yüzde 7’lik gerilemeyle 76.900 dolara indi. XRP, Solana ve SUI gibi altcoinlerde de çift haneli kayıplar görüldü. Kripto piyasalarındaki düşüş, ABD'nin ticaret politikalarının makroekonomik dengesizlikleri artırmasına bağlandı.

PETROL FİYATLARI DİBİ GÖRDÜ
Petrol fiyatları da ticaret savaşı endişeleriyle geriledi. Brent petrol, yüzde 3,87’lik kayıpla 63,20 dolara düşerek son dört yılın en düşük seviyesine indi. OPEC+ grubunun üretim artışı açıklaması da bu baskıyı artırdı.

TRUMP'I DESTEKLEYEN MİLYARDERLERİN SERVETLERİ ERİDİ
Borsalardaki sert düşüş, teknoloji devlerinin hisselerini ve milyarderlerin servetlerini olumsuz etkiledi. Elon Musk’ın serveti 135 milyar dolar azalarak 300 milyar doların altına indi. Larry Ellison, Jeff Bezos, Bernard Arnault, Mark Zuckerberg ve Bill Gates gibi milyarderlerin de ciddi kayıplar yaşadığı görüldü. Bu dönemde servetini artırabilen tek isim, Warren Buffett oldu.

'EKONOMİK NÜKLEER KIŞ'
Öte yandan, İngiliz Daily Mirror’a konuşan milyarder hedge fon yöneticisi Bill Ackman, Trump’ın başlattığı bu ticaret savaşının “ekonomik bir nükleer kışa” neden olabileceğini söyledi. Ackman konuşmasında ''İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez küresel ölçekte bu kadar büyük bir ekonomik yıkım ihtimali oluştu'' vurgusunu yaptı.

'BAZEN İLAÇ ALMAK GEREKİR'
Trump ise yaptığı açıklamada, yabancı hükümetlerin tarifeleri kaldırmak için "çok para" ödemek zorunda kalacaklarını söyledi. “Hiçbir şeyin bozulmasını istemiyorum ama bazen bir şeyi düzeltmek için ilaç almak gerekir” diyerek politikasını savundu.

AVRUPA'NIN FAİZ KARARI KRİTİK
Tüm bu gelişmeler, Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) bir sonraki faiz kararını kritik hale getirdi. Piyasalardaki sert düşüş, ekonomideki yavaşlama ve fiyat istikrarsızlığı, AMB'nin önümüzdeki hafta faiz indirimine gitme ihtimalini artırdı. Ekonomistler, piyasa beklentilerinin iki toplantıda iki faiz indirimi, yıl sonuna kadar ise üç ila dört adım yönünde olduğunu belirtiyor. Almanya'nın 10 yıllık tahvil getirisi de resesyon fiyatlaması nedeniyle yüzde 2,59’a geriledi.

AMB içinde uzun vadeli etkiler konusunda tam bir fikir birliği bulunmasa da, faiz indirimi ihtimali güçlenmiş durumda. Bazı politika yapıcılar, tarifelerin büyümeyi daha fazla baskılayabileceğini ve bankanın mevcut projeksiyonlarının yetersiz olabileceğini düşünüyor. Frederik Ducrozet, "Belirsizlik bile her toplantıda kesintiyi gerekli kılıyor" derken, enflasyonist baskının artacağına dair bir işaret bulunmadığını söyledi.

TARİFELERİN ENFLASYONİST ETKİLERİ UZUN VADELİ OLABİLİR
AMB içinde Pierro Cipollone, Francois Villeroy de Galhau ve Yannis Stournaras gibi etkili isimler daha fazla parasal gevşeme çağrısı yaparken, bazı şahin üyeler ise tarifelerin kısa vadeli değil, uzun vadeli enflasyonist etkileri olabileceği uyarısında bulunuyor. Daha az ticaret, bozulmuş tedarik zincirleri ve artan maliyetlerin temel enflasyonu kalıcı olarak artırabileceği belirtiliyor.

AMB'nin elinde TLTRO’lar, tahvil alımları ve dolar likidite hatları gibi kriz dönemlerinde kullanılan araçlar da bulunuyor. Ancak şu an için Euro Bölgesi bankalarının elinde 2,8 trilyon Euro fazla likidite olduğu ve AMB’nin günlük likidite ihalesine talep gelmediği görülüyor. Bu nedenle şimdilik faiz indirimleri dışında bir müdahale gündemde değil.

İKİ FAİZ İNDİRİMİ BEKLENİYOR
Piyasalar, önümüzdeki hafta ve haziran ayındaki toplantılarda 25 baz puanlık iki faiz indirimi beklerken, yıl sonuna kadar bir ya da iki adım daha atılabileceği öngörülüyor. Ekonomistler, mevcut dalgalı ortamda AMB'nin daha esnek ve hızlı aksiyonlar almasının kaçınılmaz olduğuna dikkat çekiyor.