Birleşmiş Milletler Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) son verilerine göre fikri mülkiyet başvuruları 2017 yılında rekor seviyelere ulaşırken Çin, patent, marka, endtüstriyel tasarım ve diğer alanlardaki fikri mülkiyet başvurularında birinci sıradaki yerini korudu. 2016 yılına kıyasla patent başvurularında en fazla yükseliş kaydeden ülkeyse yüzde 24,9 artış oranıyla Türkiye oldu.
Fikri mülkiyetin korunmasının dünya çapında gittikçe öneminin arttığının ve ticaretin vazgeçilmez bir parçası haline dönüştüğünün altını çizen WIPO Genel Direktörü Francis Gurry, “Fikri mülkiyet haklarının korunması için alınan taleplerin büyüme hızı, küresel ekonominin büyüme hızından daha fazla” dedi.
WIPO’nun her yıl yayınladığı raporda bu yıl belirtilen verilere göre patent başvuruları dünya çapında yüzde 5,8 oranında artarak 3 milyon 170 bine ulaştı. Marka başvuruları 12 milyon 390 bin, endüstriyel tasarım alanındaki başvurularsa 1 milyon 240 bin olarak kayıtlara geçti. 2016 yılından bu yana yüzde 11,7 oranında artan bitki patentleriyse 18 bin 490’a ulaştı.
Bu yıl ilk kez ekonomideki yaratıcı gelişmelere de yer verilen raporda, 11 ülkedeki yayıncılık alanına yönelik araştırma sonuçları da paylaşıldı. Türkiye’nin de aralarında olduğu bu ülkelerin ticaret, eğitim ve bilimsel, teknik ve tıbbi (STM) alanlardaki yayınlarından elde edilen yıllık gelirlerin toplamının 248 milyon dolar olduğu belirtildi.
Raporda ilk kez yer verilen bir diğer araştırma sonucu da coğrafi işareti olan ürünlerle ilgili. 82 ülkenin bölgesel ve ulusal yetkili kurumlarından toplanan veriler dünya çapında yaklaşık 59.500 coğrafi işaret olduğunu gösteriyor. Mahreç işaretli ürün olarak da adlandırılan coğrafi ürünler şu an en çok Almanya’da bulunuyor.
Türkiye’de patent başvurularındaki artış oranı Çin’in önüne geçti
Patentlerde ilk beş sırayı alan Çin (1 milyon 380 bin), Amerika (606.956), Japonya (318.479), Kore (204.775) ve Avrupa Birliği’ndeki (166,585) başvuruların toplamı tüm dünyadaki başvuruların yüzde 84,5’ini oluşturuyor. Bölgesel dağılımdaysa Asya’nın öncülüğü devam ediyor. Asya ülkelerinden 2017 yılında yapılan patent başvuruları dünya genelindeki başvuruların yüzde 65’ini kapsıyor. Asya’yı sırasıyla Kuzey Amerika, Avrupa, Afrika, Latin Amerika ve Karayipler takip ediyor.
Patent başvurularında artış oranı 2017 yılında iki haneli sayılara ulaşan ülkeler sadece Çin ve Türkiye oldu. Türkiye’deki artış yüzde 24,9 olurken, Çin’de bu oran yüzde 14,2 olarak belirlendi. Ancak Türkiye, bu yüksek artış oranına rağmen en çok patent başvurusu alan ilk yirmi ülke arasına giremeyerek 22’inci sırada kaldı.
Yeni pazarlara açılma amacıyla yurt dışında patent alan ülkelerin başında Amerika, Japonya, Almanya, Güney Kore ve Çin geliyor. Bu ülkelerin dördünün yurt dışındaki patent girişimlerindeki artış ortalama yüzde ikide kalırken, Çin bir önceki yıla oranla yüzde 15 oranında daha fazla yurt dışı başvurusu yaptı.
Dünyada 40 milyonun üzerinde aktif kaydı olan marka var
Dünyada marka başvuruları yüzde 9,7 oranında yükseldi, toplam 9 milyon 110 bin yeni marka başvurusu yapıldı. Bu markaların yüzde 11’i reklam ve işletme yönetimi, yüzde 7’si giyim, yüzde 6,6’sı bilgisayar programları ve yüzde 5,5’i de eğitim ve eğlence sektörlerinden yapıldı.
WIPO 2018 raporunda, dünyada şu an toplam 43 milyon 200 bin aktif marka kaydının olduğu belirtildi. Bunun 14 milyon 900 bini sadece Çin’de yapılan kayıtlar. Çin’i 2 milyon 200 bin marka kaydı ile Amerika takip ediyor.
Çin 2017 yılında endüstriyel tasarımlarda da dünya ülkeleri arasındaki liderliğini sürdürdü. Dünyada kayıtlara geçen toplam 945.100 tasarım başvurusunun yüzde 50,6’sı Çin’de yapıldı. Bunu 111.021 başvuruyla Avrupa ve 67.357 başvuruyla Güney Kore izledi. Türkiye 46.875 endüstriyel tasarım başvurusuyla bu kategoride dördüncü sıraya yükselirken Amerika 45.881 başvuruyla beşinci sırada yer aldı.
Tasarımların yüzde 10’u mobilya sektöründen gelirken, yüzde 8,5’i giyim, yüzde 7,2’siyse paketleme firmalarından gelen tasarımlar oldu.