TRT, 1 Ocak’ta 24 saat Kürtçe yayına başlıyor.
Yaşar Kemal’in, edebiyatta Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü’nü aldığı törendeki konuşması TRT’nin Kürtçe kanal açılımının zamanlamasını doğrular nitelikteydi:
“Tek kültürlü bir dünyada insanlığın halini bir göz önüne getirelim: Tek çiçeğe kalmış, tek renge, tek kokuya kalmış bir insanlık ve tek dile kalmış bir dünya. Böyle olacağına doğal bir yoldan dünyayı düzeltmenin yolunu seçsek olmaz mı? Doğal yol, yalnız ve yalnız, gerçek bir demokrasiden geçer. Demokrasi de değişkendir.
İnsan hakları bildirgesine durmadan haklar ekleniyor.
Demokrasi gittikçe değişiyor, genişliyor.
Anadolu’da yaşayan her halk, kendi ana dilini kullanacak, kendi ana dilinde eğitim görecek, kitaplar yazacak, filmler çekecek. Biz çok kültürlü toprak olduğumuzun farkına varacağız. Çıkarımızın yasakta değil, özgürlükte olduğunun bilincine varacağız.”
Çankaya’da Yaşar Kemal’i dinleyenler arasında TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin de vardı.
Şahin geçen hafta İstanbul’da aydınlar ve sanatçılarla bir araya gelerek TRT’nin Kürtçe yayın açılımını anlattı.
TRT Genel Müdürü’nün verdiği bilgiye göre 24 saat yayın yapacak kanal, “devletin resmi ideolojisini dayatan, propaganda amaçlı birkaç saatlik haber veren, arşiv görüntülerle yasak savan” bir anlayışta olmayacak. Kanalın yönetimine Dışişleri’nden Sinan İlhan getirilmiş. Türkiye’de uydudan izlenen 10 kadar Kürtçe kanal arasında TRT’nin 24 saat izlenebilecek bir yayın kuşağı oluşturması kolay değil. Ancak TRT Genel Müdürü Şahin iddialı; İstanbul’da Kürtçe program üretebilecek sanatçılarla yaptığı toplantıda BBC örneğini verdi, Rusya’nın da “Kürtçe kanal açtığını” söyledi, Türkiye’de de bir Kürt vatandaş televizyonu açtığında, “Kültür, sanat, eğlence programları, filmler, belgeseller izleyebilecek” diye konuştu.
Toplantıda Kemal Burkay’ın yeğeni sanatçı Seher Dilovan, Nilüfer Akbal, Nuri Sesigüzel, Nesimi, Bejan Matur, Orhan Miroğlu, Muhsin Kızılkaya, Ümit Fırat, Süleyman Çevik vardı.
TRT’nin 24 saat Kürtçe yayını “Kurmanci” olarak başlayacak. Kuzey Irak’ta yaygın dil “Sorani”ymiş. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da “Zazaca” ve “Kurmanci” konuşuluyor. Dış kaynaklı film, dizi ya da belgeseller, yöre insanının okuryazarlığı dikkate alınarak, “Kürtçe altyazı” yerine orijinal dilde (Kürtçe) seslendirilecek. Haber ve programlarda “Kürtçe alfabede” geçen “x, q, w” gibi harfler kullanılacak.
TRT’nin Kürtçe yayın hazırlıklarına katılan bir yapımcı gülerek anlatıyordu.
Diyarbakır’dan bir arkadaşı aramış. Kürtçe “Neredesin?“ diye sormuş, “TRT’deyim” yanıtını alınca, “O zaman ben kapatayım” demiş.
“Kürtçe konuşuyorlar” diye insanların hapse atıldığı bir Türkiye’den TRT’de 24 saat “Kürtçe yayına.”
Hayırlı olsun. Bi Xêr Be.