Dünyanın kuzey yarım küresindeki yanardağların aktif hale geldiğine dair ajans haberleri sıklaşıyor. İtalya'daki Etna yanardağı yeniden lavlar püskürtürken, İzlanda’da daki volkanik bölge Krysuvik 800 yıllık 'uykudan uyandı'. Öte yandan Rusya’nın Kamçatka Yarımadası’ndaki Klyuçevskaya Sopka’daki volkanik hareketlilik arttı. Peki bunlar ne anlama geliyor?
İzlanda’da volkanik bölge Krysuvik 800 yıllık 'uykudan uyandı'
İzlanda'da 800 yıldır aktif olmayan volkanik bölgede yaşanan sismik faaliyetler yeni bir volkan patlaması ihtimalini kuvvetlendirdi.
Yaklaşık 350 kilometrekarelik alanı kaplayan ve merkezi bir yanardağı bulunmayan Krysuvik, 24 Şubat'tan bu yana 34 bin kez sallandı. Deprem sayısı, dijital kayıtların tutulmaya başlandığı 1991 yılından bu yana görülen en yüksek rakam olarak kayıtlara geçti.
Bölgeyi yakın merceğe alan bilim insanları en son 12'inci yüzyılda lav püskürten yanardağların yeniden patlama olasılığını hesaplamaya çalışıyor. Ülke genelinde alarm seviyesini en yükseğe çeken yetkililer, halktan riskli bölgelerden uzak durmasını istedi.
Jeoloji araştırma dairesi ISOR'dan Thorbjorg Agustsdottir, bölgedeki mevcut durumun ciddi olduğu ve her an her şeyin değişebileceğinden teyakkuzda olduklarını söyledi.
Son veriler, Krysuvik'deki magmanın bir kilometre derinlikte olduğunu gösteriyor. Yüzeye çok yakın olduğu belirtilen magmanın 10 ila 20 kilometre derinlikten yükseldiği düşünülüyor.
Bilimsel tahminlerin en olumlusu patlamanın nerede olabileceği ile ilgili. Uzmanlar, yanardağların faaliyete geçmesi halinde bunun yüksek olasılıkla Keilir ve Fagradalsfjall arasında, yerleşim birimleri olmadığından can veya mal kaybına yol açmayacak hatta meydana geleceği kanısında.
Güney Yarımadası olarak da bilinen Reykjanes'de son volkanik patlama 1240 yılında meydana gelmişti.
Avrupa'nın en büyük ve en aktif volkanik sistemlerine sahip İzlanda'nın coğrafyası, jeoloji uzmanları tarafından yakından biliniyor. Ancak 800 yıldır uyku halindeki yarımadada sismik aktivitelerle ilgili daha önce ölçüm yapılmadığından bu bölge bilim insanları için gizemini koruyor.
Yanardağların faaliyete geçip geçmeyeceği bilinmese de 2010 yılında
Eyjafjallajökull'da yaşanan şiddetli patlamaya benzer bir durum beklenmiyor.
11 yıl önce havaya püskürttüğü toz bulutuyla hava ulaşımını kilitleyen yanardağ, milyonlarca yolcunun seyahat planlarını altüst etmişti.
Reykjanes'de beş volkanik sistem bulunuyor. Yapılan incelemelere göre bu sistemlerden her biri 800 yılda bir aktifleşiyor ve sismik faaliyetler 300 yıl kadar sürebiliyor.
Dolayısıyla uyan sistemlerin canlanması olağanüstü bir durum değil. Heimaey'de, 5 bin yıl sonra ilk kez 1973'de patlama meydana gelmişti.
Rusya’da bulunan ve Avrasya’nın en yüksek aktif yanardağında hareketlilik arttı: Erman Buzulu’nu eritme tehlikesi varRusya’nın Kamçatka Yarımadası’nda bulunan ve Avrasya’nın en yüksek aktif yanardağı olan Klyuçevskaya Sopka’daki volkanik hareketlilik arttı. Lavların Erman Buzulu’nu eritme tehlikesi bulunduğu belirtiliyor.
Rusya’nın Kamçatka Yarımadası’nda bulunan Klyuçevskaya Sopka yanardağındaki hareketlilik arttı.
Sismologlar, yanardağın 30-50 santimetre boyutlarında volkanik bombalar püskürttüğünü tespit etti.
Bölgedeki uzmanlar yanardağdaki hareketliliğin çevrede yaşayanlar için olabileceği gibi Erman Buzulu için de tehdit oluşturabileceğini belirtiyor. Zira lavlar doğrudan buzulun içine doğru iniyor.
Yanardağda en son geçen ay hareketlilik yaşanmıştı.
İtalya'da Etna yanardağı yeniden faaliyete geçti
18 Şubat'ta İtalya'nın güneyindeki aktif yanardağlardan Etna'da şiddetli volkanik patlamalar meydana geldi.
Etna
yanardağının güneydoğu kraterinde bugün öğleden sonra yerel saatle
16.30 civarında başlayan bir dizi şiddetli volkanik patlama yaşandı ve
buna bağlı olarak lav akışı gözlendi.
İtalyan
basınında da güçlü volkanik patlamalarla lav püskürten Etna'dan çıkan
dumanın geniş bir alana yayıldığı ifade edildi. Bu nedenle Katanya kenti
ve çevresinde yer yer kül yağmuru oluştuğu belirtildi.
Etna'daki
patlamalar neticesinde oluşan yoğun duman ve kül bulutları, hava
trafiğinin de aksamasına yol açtı. Katanya'nın Fontanarossa havaalanında
acil durum ilan edilerek tüm uçuşlar durduruldu.
Dağın
güneydoğu kraterindeki patlamalarda oluşan kül ve duman yoğunluğunun 1
kilometre yüksekliğe ulaştığı ve uçuş güvenliği açısından risk
oluşturduğu kaydedildi.
Sicilya adasındaki Etna yanardağında en son volkanik faaliyet, ocakta kaydedilmişti