Zeynep Yılmaz, Şırnak’ın Cizre ilçesinde yaşıyordu. 45 yaşında ve 9 çocuk annesiydi. Cudi Mahallesi’ndeki evlerinde zor günler geçiriyorlardı. Eşi Ömer Yılmaz kalp hastasıydı, dışarı bile çıkamıyordu. Kazılan hendekleri kapatmak gerekçesi ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından çatışmalar şiddetlenmişti. Gece evlerinde uyumaya korkuyorlardı.

Evlerinin tuvaleti bahçenin diğer ucundaydı. Zeynep Yılmaz, abdest almak için bahçeye çıktı, avluda yürümeye başladı. Tam bu sırada tek el bir silah sesi duyuldu. Keskin nişancı tüfeğinden çıkan kurşun tam kalbine saplanmıştı. Olduğu yere yığıldı. Çocukları annelerine koşmaya çalıştı ama nafile. Keskin nişancı dışarı çıkana ateş ediyordu. Eşi ve çocukları pencereden bakıp feryat ediyordu. Talihsiz kadının cansız bedeni yaklaşık 6 saat evinin avlusunda kaldı. Daha sonra morga kaldırılan cenaze, ancak 1 ay sonra aileye geri verildi.

Zeynep Yılmaz’ın öksüz kalan çocuklarına kayınvalidesi Asiye Yılmaz bakıyor. Oğlunun kalp hastası olduğunu ve evde yattığını anlatan Asiye Nine, ailesinin dörde bölündüğünü vurguluyor. Asiye Nine’nin geleceğe dair bir hayali yok. Umudu da kalmamış. Konuşurken boğazı düğümleniyor, kelimelerine gözyaşları eşlik ediyor: “9 torunum öksüz kaldı. Canımızın derdine düşmüşüz, bayram bizim neyimize? Ne yapalım biz bayramı? Neyin bayramını yapacağız?”

Yüksekova’da 78 gün süren sokağa çıkma yasağından sonra ilçeye dönen Adar ailesi de, binlerce hemşehrileri gibi acı ve çaresizliği birlikte yaşıyor. Yasaktan sonra mahalleye dönünce evlerinin enkazıyla karşılaşmışlar. Geceleri akrabalarında kalan Adar ailesi, gündüz evlerinden geriye kalan enkazın başına giderek sağlam kalmış eşyalarını topluyor. Evin küçük kızı Rubar, “Hiçbir sağlam eşya kalmamış. Bugün enkazın altından kitaplarımı çıkarabildim.” diyor. Annesi Nejla Adar ise belediyenin dağıttığı yemekle iftar ettiklerini anlatıyor. “Biz de kaplarımızı alıp yemek sırasına giriyoruz. Evimiz yerle bir edilmiş ama şuana kadar hiçbir geri dönüş yapılmadı, ne yapacağımızı bilmiyoruz.” derken gözyaşlarını tutamıyor.

7 Haziran 2015 seçimlerinden sonra başlayan çatışmalı süreç, büyük bir yıkımı beraberinde getirdi. Terör örgütü mensuplarının kazdığı hendekleri kapatmak gerekçesiyle başlayan sokağa çıkma yasakları ve operasyonlar bitince, toplumun yaşadığı travma kendini göstermeye başladı. Doğu ve Güneydoğu’daki 7 il ve 22 ilçeyi etkileyen hendek savaşları yüzünden yaklaşık 300 bin kişi geçici veya temelli göç etmek zorunda kaldı. Sokağa çıkma yasağı uygulanan bölgelerde yaşanan çatışmalarda mart ayı itibariyle bin 250 kişi hayatını kaybetti.

Çatışmaların bitmesinin ardından bu kez yıkım başladı. Bakanlar Kurulu, Şırnak, Hakkari, Mardin ve Diyarbakır’da acil kamulaştırma karı aldı. Sur, Nusaybin, Cizre, Silopi ve Yüksekova başta olmak üzere çatışmaların yaşandığı yerlerde yaklaşık 20 bin yıkım için boşaltıldı. Şırnak’ın Cizre ilçesinde 79 gün devam eden sokağa çıkma yasağı ve çatışmalar sonrasında hasar tespit çalışması yapan Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB) ile ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), 10 binden fazla evin çatışmalarda zarar gördüğünü belirledi. Çatışmaların yoğunlaştığı Yafes, Sur, Cudi ve Nur mahallelerinde yıkım kararı verilen bina sayısı ise 2 bin 700.

Bakanlar Kurulu, Diyarbakır merkez Sur ilçesinde 6 bin 300 parsel için kamulaştırma kararı aldı. Bu alan içerisinde 10 bin 846 yapı bulunuyor. Bu rakam ilçenin yüzde 82’sine tekabül ediyor. İlk etapta 3 bin ev yıkılacak. Çatışmaların en şiddetli yaşandığı yerlerden bir olan ve 8 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen 120 bin nüfuslu Nusaybin’de, yaklaşık 100 bin kişi başka yerlere göç etmek zorunda kaldı. 3 bin binanın yıkıldığı ilçe savaş alanına döndü. Hakkari Yüksekova’nın 4 mahallesi de çatışmalarda büyük zarar gördü. Yaklaşık 80 bin kişinin göç ettiği ilçede yıkılan ve yıkılacak olan bina sayısı 5 bin.