MARDİN (A.A) - İbrahim Sincar- Mardinli müzisyenlerin yer aldığı, Geçmişten Günümüze Mardin Müzisyenleri adlı kitap yayımlandı.
     Kitabın yazarı Ahmet Çınarbaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Mardin müziğinin de tarihi kadar kadim bir kültüre sahip olduğunu, ancak bu kapsamda hiçbir çalışma yapılmadığından bu eksikliği gidermek için böyle bir çalışma yaptıklarını söyledi.
     Mardin Musiki Derneğinin desteğiyle çalışmalara 2007 yılında başladıklarını belirten Çınarbaş, Türkiyenin farklı illerine göç etmiş sanatçılar ve yakınlarıyla görüştükleri için çalışmanın 5 yıl sürdüğünü bildirdi.
     Kitabın ilk etapta 2 bin adet basıldığını dile getiren Çınarbaş, şunları söyledi:
     Mardinde bu bir eksiklikti. Mardin şarkılarını dinliyoruz. Kimin söylediğini bilmiyorduk. Bizler de bunu araştırmaya karar verdik. Bu çalışmamız bizi bayağı zorladı. Mardin Musiki Derneği Başkanı Hasan Çuha ile görüştüğümde, kendisinin de öyle bir çalışması olduğunu öğrendim. Beraber devam ettirdik. Mardin ve ilçeleri, Antalya, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Ankara gibi yerlerde Mardinli müzisyenlerimize ulaşmaya çalıştık. Eserde, 1860 yılından günümüze kadar olan müzisyenlerimiz var. Sırrızade Ali Rıza Efendiden başladık, 1860 doğumlu kendisi. Çalışmamızı 1986 doğumlu Zeynel Çaktır ile bitirdik. Şu anda kitabımızda 167 sanatçımız var. Tespit ettiğimiz 600e yakın sanatçımız var. Bunların hayat hikayelerini net bir şekilde bilemedik. Bu yüzden hepsini yazamadık.
     Çınarbaş, geçmişten günümüze Mardin din adamlarını da kitaplaştırmak istediklerini destek almaları halinde bu çalışmaya başlayacaklarını sözlerine ekledi.
    
     -Dil ve din ayrımı yapılmadı-
    
     Kitabı hazırlarken hiçbir din, dil ayrımı yapmadıklarını kaydeden Çınarbaş, özellikle kitabın arka kısmında Müslüman Hafız Abde ve ünlü akordiyoncu Süryani Fehmi Çuhaya yer verdiklerini belirterek, Kitapta Ermeni, Hristiyan, Müslüman müzisyenler var. Şivan Perver, Civan Haco gibi Kürt sanatçılar, Mihail gibi Süryani sanatçılar ve Arapça söyleyen sanatçılarımız da var. Müzisyenlerin akrabalarına ulaşmamız bayağı zordu. Zorlu bir çalışmaydı ama başardık. Kitapta etkilendiğim 2 isim var. Birisi Ahmet Mirzaoğlu, hem annesini hem babasını kaybetmiş ama yılmamış. Bir de Berdan Mardini var. Mardini, ablası ve ağabeyi müzik kursuna kaydolunca, kendisi kaydolamamış. Ağabeyinin veya ablasının enstrümanıyla bir şeyler öğrenmeye çalışmış ifadelerini kullandı.
    
     -Seslerini dinlediğimiz müzisyenleri merak ediyorduk-
    
     Mardin Musiki Derneği Başkanı Hasan Çuha da uzun süren çalışmanın ardından güzel bir esere imza attıklarını kaydetti.
     Seslerini dinledikleri sanatçıları merak ettikleri için bu projeyi başlattıklarını ifade eden Çuha, şunları söyledi:
     Plaklardan, kasetlerden duyduğumuz seslerin önce fotoğraflarını merak ettik. Ailelerine ulaşmaya çalıştık. Onlardan fotoğraf toplamaya başladım. Yüzlerce fotoğraf topladıktan sonra hayat hikayelerini araştırdık. Kimse bunları tanımıyor sesleri dışında. Nereden başlayacağımı düşünürken Ahmet Çınarbaş ile aynı proje için bir diyalog içine girdik. Köylerde, ilçelerde ulaşamadığımız bazı kimseler vardı. Ahmet Çınarbaş dağ taş demeden ilçe ilçe, köy köy gezerek hepsini aradı, taradı. Güzel belgeler elde etti. Ve böylece kitabı tamamladık. Kitap çıkınca herkes bizi aradı, teşekkür ettiler.
    
     -Güneydoğunun ilk kadın sanatçıları Mardinden-
    
     Kitabı hazırlarken, müzisyenlerle ilgili ilginç bilgilere rastladıklarını vurgulayan Çuha, şunları kaydetti:
     O kadar renkli bir memlekette yaşıyoruz ki, Mardinde farklı diller farklı dinler var. Bizim araştırmamız tabii ki müzikle ilgili. Burada karşılaştığımız diller Türkçe, Kürtçe, Arapça ve eski zamanlarda Osmanlıca ve Farsçaya rastlayabiliyoruz. Mardin merkezinde bir tane Süryanice şarkıya rastlayamazsınız. Süryanilerin okuduğu şarkıların tamamı Arapça, Kürtçe ve Osmanlıcadır.
     Bir de Güneydoğudan ilk kadın sanatçılar Mardinden. Güneydoğudan bir bayan sanatçının çıkması ilginç gelebiliyor. Meryem Han, Ayşe Şan bunlar Mardin doğumlu ilk kadın sanatçılar. Yine kitapta ilk defa rastlayacağımız 2 önemli isim var. Bedri Orcan ve Nezih Şenses. İlk defa fotoğrafları ve hayat hikayeleri bu kitapta yer alıyor. İkisi de TRT bünyesinde müzikler yapmış. Batı müziğini Mardine getiren Beşir Manço var. Edip Oman, Mardine ilk bağlamayı getiren sanatçı.
    
     Yayıncı: İrfan Cemiloğlu