slında bu konu üzerine daha önce makaleler yazıldı. Bunlardan birinde Mars'ın güney kutbunda sıvı halde su bulunabileceği hipotezi dile getirildi. Pek çok bilim insanı da o bölgede su aradı. Fakat kimse bulamadı. Mars'ta dediğiniz gibi sıvı halde su bulundu ama stabil formda değildi. Biz de özellikle o bölgeye bakmaya karar verdik.

Daha önce kimse bu hipotezi kanıtlayamadığı için keşfimiz çok önemli. İlk kez Mars'ta stabil halde sıvı su bulundu. 6 yıldır Marsis'ten gelen verileri inceliyorduk ve geçen yıl elimize geçen yeni bilgileri analiz ettik ve bu sonuca ulaştık. Aslında 2012'den beri bu bölgede sıvı halde su olduğunu az çok biliyorduk. Fakat keşfi ilan edebilmek için istatistiki verileri elde etmemiz gerekiyordu.

Tabii ki suyun varlığı doğrudan hayatın varlığıyla ilişkili. Eğer sıvı halde su varsa hayat vardır. Keşfimiz bu anlamda çok heyecan verici. Biliyorsunuz Mars'ta yaşamı anlayabilmek için, benzer koşullara sahip olduğu için, Antarktika'da buzda araştırmalar yapılıyor. Mesela orada mikroorganizmaların yaşadığı tespit edildi. Mars'ta bu mümkün mü henüz teyit edemiyoruz. Çünkü sıcaklık çok düşük, —60 civarında. Koşullar hayat için çok zorlu. Fakat bazı bakterilerin bu sıcaklıkta yaşayabileceğini de tahmin ediyoruz. Bu nedenle kesin bir şey söylemek doğru değil.

Bu keşif Mars'ta hayat ihtimalini güçlendiriyor diyebilir miyiz?

Kesinlikle, hayli artırıyor. Son 30 yıldır bilim insanları Mars'ta su arıyor çünkü hayat var mı bunu anlamaya çalışıyor. Bizim bunu bulmamız gerçekten çok önemli bir keşif.

Şimdi şunu açıklığa kavuşturalım: Mars'ta hayat deyince herkesin aklına uzaylılar geliyor. Siz bilim insanları nasıl bir yaşam formunun peşindesiniz?

Mikroorganizmalardan bahsediyoruz, yeşil küçük yaratıklardan değil.

Suda büyük ihtimalle tuz var. Tuz, suyun donma noktasını yukarı çekiyor. Güney kutbunda, yüzeyi 20 kilometre genişliğinde. Üzerinde kalın bir buz tabakası var, tabaka suyun sıvı halde kalmasını sağlıyor. Suyu yüzeyin 1 buçuk kilometre altında tespit ettik.

Keşfi nasıl yaptınız, hangi yöntemleri kullandınız?

Kullandığımız Marsis isimli radar, uzaya radyo dalgaları gönderiyor. Radar daha sonra yüzeye çarpan bu dalgaların yankısını topluyor. Suyu bulduğumuz yerde iki yankı tespit ettik, biri yüzeyden diğeri tabandan. Hangi bölgeden daha güçlü bir yankı geldiğini tespit etmek bizim için çok önemli. Çünkü yankıların her biri farklı güçte oluyor. Yankıların gücünden yüzeyin ya da altının nasıl bir maddeden oluştuğunu tespit ediyoruz. Bölgelerdeki farklılıkları anlıyoruz.

Başka bölgelerde farklı göllerin ya da ırmakların olup olmadığını anlamaya çalışacağız. Çünkü böyle bir ihtimal var. Ayrıca suyun özelliklerini de kesin olarak tespit etmemiz gerekiyor.

Mars'a pek çok insanlı misyon planları var. Araştırmanız bu planları etkiler mi?

Tabii ki. Misyonun keşif noktalarından biri de burası olabilir. Ama bahsettiğim gibi o bölgede koşullar çok sert, buzu delebilecek uzay ekipmanı şimdilik yok. Ama 20 sene içerisinde neden olmasın?