Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Genel Başkanı Kamuran Karaca, "Milli gelir oranına bakıldığında eğitime 2002 yılında 2,13 oranında kaynak aktarılırken 2016 yılında 3,46 oranında yaklaşık yüzde 1'lik artışla karşımızda duruyor. Buradan da eğitime ayrılan payın iki katına çıkarıldığı gerçeğinin uyuşmadığı bir kere daha ortaya çıkmış oluyor." dedi.
Kamuran Karaca, genel merkez binasında Milli Eğitim Bakanlığı bütçesi ile ilgili açıklamalarda bulundu. 2016 bütçe görüşmelerinin devam ettiğini belirten Karaca, eğitim bütçesinin 11 Şubat tarihinde görüşüleceğini kaydetti.
Karaca, 2016 eğitim bütçesinin neler getirdiğini sorgulayarak "Eğitimle ilgili nasıl bütçe bulunuyor bunu değerlendirdik. 2016 eğitim bütçesi büyük oranda zorunlu harcamalara gitmektedir. Eğitime yeterli bütçe, okullara ihtiyacı kadar ödeneğin 2016 bütçesinde ayrılmadığına da tanık oluyoruz." ifadelerinde bulundu.
Karaca, 2014 yılında eğitim için 62 milyar TL ayrıldığını hatırlattı. Yükseköğretim bütçesinin ayrı tuttuklarını açıklayan Karaca, konuşmasına şöyle devam etti: "MEB'in iki yıl önceki ile şimdiki durum karşılaştırıldığında artan okul, derslik sayısı üzerinde nasıl çözüm bekleyen sorunlarına rağmen 2016 yılı için 76 milyar 354 milyon TL ayrıldığını görüyoruz. Bütçe konuları içinde en kapsamlı konular içinde yer alan eğitime ayrılan bu payın sadece rakamsal büyüklükleri üzerinden övünülüyor. Ama yıllardır bu payların nerelere, hangi kalemlere harcandığı konusuna ise MEB hiç değinmiyor, oralar gözden kaçırılmaya çalışılıyor, değerlendirmeler yapılıyor. Ama rakamlar üzerindeki değerlendirmelerde artış var gibi görünse de incelediğimizde yetersizliğin tablosu bir kere daha karşımıza çıkıyor."
"Bakanlık bütçesinde sayısal olarak artış yaşanmasına rağmen asıl bakılması gerekenin eğitim bütçesinde milli gelir içerisinde ne kadar payın ayrıldığıdır." diyen Karaca, geçen 13 yıl içinde MEB bütçesinin milli gelire oranının belirgin bir değişiklik göstermediğini söyledi. Karaca, "Gayri safi milli hasılaya oranı milli gelire oranına bakıldığında 2002 yılında 2,13 eğitime kaynak olarak aktarılırken 2016 yılında 3,46 olarak yaklaşık yüzde 1'lik artış olarak karşımızda duruyor. Buradan da eğitime ayrılan payın iki katına çıkarıldığı gerçeğinin uyuşmadığı bir kere daha ortaya çıkmış oluyor." diye konuştu.
Karaca, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerini değerlendirerek şunları kaydetti: "2014'te toplam eğitim harcaması 113 milyar 571 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde halkın cebinden yaptığı eğitim harcamaları ise özellikle 4+4+4 sistemi sonrasında hızlı bir artış göstermiştir. 2011 yılında 13 milyar 600 milyon TL olan velilerin cebinden çıkan eğitim harcaması miktarı, ilk üç yıl içinde yaklaşık 10 milyar TL artarak 22 milyar 500 milyon TL'ye (yüzde 19,8) ulaşmıştır. Eğitimde yaşanan ticarileşme ve özel okul teşvikleri geçtiğimiz bu alanda sıçrama yapıldı. Böyle devam ederse 2016 yılında velilerin cebinden çıkacak eğitime yapacakları harcama 30 milyar TL'yi geçecek gibi görünmekte."
EĞİTİMDE PERSONEL GİDERLERİNE AYRILAN PAY YÜZDE 83
Eğitimde personel giderlerine ayrılan payın yüzde 83 olduğuna dikkat çeken Karaca, "Eğitime genel bütçe içinden ayrılan 13, 38 milli gelir içinden ayrılan 3,46'nın yüzde 80'i personel gideriyle, sosyal güvenlik devlet primine gidiyor. MEB bütçesinin büyük bölümü personel giderleri yüzde 69 ve sosyal güvenlik devlet primi giderlerine yüzde 11 gitmektedir. Buna cari transferleri de koyduğumuzda yüzde 83'lük kısım aslında personel giderlerine ayrılmış olarak karşımıza çıkıyor." dedi.
Karaca, MEB'in bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan payın 2002 yılında yüzde 17,18 iken, eğitim hizmetlerinin sunumu açısından çok önemli olan bu rakam 2009'da yüzde 4,57'ye düştüğünü söyledi. Karaca, "4+4+4 sonrası zorunlu olarak artışa geçen oran 2014 sonrasında yeniden azalmaya başlamıştır. 2016 yılı itibariyle MEB bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılması düşünülen pay, 2015'e göre daha da azalarak yüzde 8,23'e düşmüş." ifadelerinde bulundu.
TÜRKİYE, EĞİTİME AYRILAN KAYNAK YÖNÜYLE OECD ÜLKELERİ ARASINDA SONDAN İKİNCİ SIRADA
OECD, ülkeleri ile karşılaştırma yaptıklarını aktaran Karaca, "Bizi 22 ülke arasından bizim altımızda bir başlıkta kalan tek ülke Meksika, Meksika'nın harcamasını Türkiye, Meksika'yı sadece ortaokulda geçmiş. Ortalamaya baktığımızda 14 dolarlık farkla sondan ikinci sıradayız. Eğitime ayrılan kaynak yönüyle." şeklinde konuştu. CİHAN