Ekonomist Kerim Rota, sıkıntılı tablonun bir başka boyutuna dikkati çekti.

Son 19 ayda doları 7 TL’nin altında tutmak için elden çıkarılan 105 milyar doların 60 milyar dolarlık kısmıyla Türkiye’den çıkan yabancı yatırımcının talebi karşılandı.

Karar'ın haberine göre, 45 milyar dolar ise sabit kurdan döviz fırsatını değerlendiren yerli faizcilerin cebine girdi. 

Merkez Bankası'nın temmuz raporunda açıklanan veriler, son dönemde kuru sabit tutmak adına yapılan hamlelerin maliyetini ortaya koydu. 

Gelecek Partisi Kurucu üyesi Kerim Rota “Doları 6,85 TL’de tutabilmek için temmuz ayında 12 milyar dolar harcandı. TL’nin değerini böyle koruyamayacağını anlayan ekonomi yönetimi, ağustos ayında mahcup bir yükselişe izin verdi.” dedi. 

Rota, şu değerlendirmeyi yaptı: "Kuru baskılamak hevesiyle satılan tutarın 120 milyar dolara yaklaştığını hesaplayabiliriz. Aynı dönemde dış borç 91 milyardan 97 milyara çıktı. İlave olarak Hazine, 2019 yılı başında neredeyse sıfır olan altın ve döviz cinsi iç borcu 37,3 milyar dolara yükseltti. Bu satış mekanizması ile kıt olan kaynakların harcandığı ortada."

Artan kur karşısında sürekli yeni hamleler gerçekleştiren Merkez Bankası dövizi sabit tutmak için 105 milyar dolar eritti. 

Yaklaşık iki yıldır kura yapılan müdahaleler karşısında sürekli yeni rekorlar geliyor. Merkez Bankası’nın gerek örtülü faiz artışı gerekse döviz satışı kuru hâlâ sabitleyebilmiş değil. 

Rota sözlerine şöyle devam etti: “Rapor 2019 başından geçen 19 ayda, döviz piyasalarına kuru baskılamak amacıyla toplamda 105 milyar dolar döviz satıldığını gösteriyor. Halen TCMB rezervleri bankalarla yapılan swap işlemleri ve zorunlu karşılık düzenlemelerinin yardımıyla 89 milyar dolar seviyesinde. Ancak -32 milyar dolara düşen swap sonrası net rezerv tutarı rezervlerin kalitesindeki bozulmayı gözler önüne seriyor. Temmuz sonu 105 milyar dolar olan müdahale tutarı haziran sonu itibarıyla 93 milyar dolardı. Böylece temmuz ayı içerisinde kuru 6,85’te tutabilmek için satılan tutarın 12 milyar dolar olduğunu hesaplayabiliyoruz. TCMB’nin politika faizini arttırmasına izin verilmemiş olsa da mevduat ve kredi faizlerinde neredeyse yüzde 5’e varan artışlar oluştu. TCMB’nin bankalara sağladığı kaynakların maliyeti de yüzde 3’e yakın artış göstererek gelecek hafta çift hanelere gelmiş olacak.” 

Rota, 19 ayda satılan 105 milyar dolara ek olarak geçen yılda açık pozisyon taşımayan kamu bankalarının temmuz sonunda 12 milyar dolarlık açık pozisyona geçirildiğini de anlattı. 

Rota, “Böylece spot piyasada son 1,5 yılda kuru baskılamak hevesiyle satılan tutarın 120 milyar dolara yaklaştığını hesaplayabiliriz. Peki yaklaşık 1,5 yılda dile kolay olan 120 milyar dolara yakın döviz talebi kimlerden geldi diye bir soru akla gelecektir. Tablo bunun başlıca kalemlerinin kırılımını gösteriyor.” dedi.