Mevsimlik gezici işçilik olarak bilinen çalışma uygulamasında, özellikle çocuk ve kadın işçilerin uzun işçilik uğruna sömürüldüğü belirtildi. Sayıları bir milyon dolayında olduğu tahmin edilen mevsimlik işçilerin, hiçbir sosyal güvence olmadan zor şartlar ve düşük ücretle çalıştırıldığı öne sürülüyor.

Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi (KEİG) Platformu, mevsimlik gezici tarım işçiliği ile ilgili bilgilendirme raporu yayımladı. Raporda özellikle mevsimlik gezici tarım işçiliğinde kadın ve çocukların çok daha yıpratıldığı, insanların çok zor şartlarda düşük ücretle herhangi bir sosyal güvence olmadan çalıştırıldığı dile getirildi. Bu tür işçilerin daha çok inşaat, turizm ve tarım gibi alanlarda çalıştığı belirtildi.

Mevsimlik işçilerin sayısına ilişkin net verilerin olmadığının belirtildiği raporda kayıt dışı çalışanlar ve çocuk işçiler de eklendiğinde Türkiye'de mevsimlik işçi sayısının bir milyon dolayında tahmin edildiği kaydedildi.

'ÜCRETLER DÜŞÜK, İZİN YOK, KOŞULLAR AĞIR'

Bilgilendirme raporunda mevsimlik işçilerin barınma şartlarının çok elverişli olmadığı ve günlük ücretinde düşük olduğuna işaret edildi. KEİG raporunda şu hususlara dikkat çekildi:

"Günlük ücretler çok düşük, kayıt dışı çalışma yaygın, ücretin bir kısmı aracıya veriliyor. Kadın işçilere daha düşük ücret verildiğinden, kadın çalıştırmak tercih ediliyor. İşçilerin belli çalışma saatleri ya da tatilleri yok. Fazla çalışma karşılığında ek ücret alınamıyor. Ölümlü ve ağır yaralanmalı kazalara sıklıkla rastlanıyor. Özellikle işçileri taşımada kullanılan minibüslere kapasitesinden fazla binilmesi ölümlere yol açıyor. Tarımda kullanılan ilaçlar pek çok hastalığa sebep oluyor. Çalışma ve yaşam koşulları örgütlenmelerini neredeyse imkânsız hale getiriyor. Yüzde 80'i çadırlarda yaşayan işçilerin tuvalet ve banyoları yetersiz, içme suları sağlıksız. Etnik köken ve dini inanışa dayalı dışlanma yoğun şekilde yaşanıyor."

'KADIN İŞÇİLER FAZLA ÇALIŞIYOR'

Raporda çocuk işçiliğinin çok yaygın olduğu mevsimlik çalışma sisteminde çocukların günde neredeyse 12 saat çalıştığı ve eğitim haklarından faydalanamadığı dile getirildi. Kadınların ise mesaisi bittikten sonra yemek yapma, su taşıma, odun toplama, ateş yakma, çadır temizliği gibi ev işleri sebebiyle günde neredeyse 12-18 saat çalıştıklarına dikkat çekildi. Ayrıca, kadınların erkeklerden daha az ücret aldığı ve ücretlerine erkekler tarafından el konulduğu dile getirildi. Bunun yanında, kadınların tacize, tecavüze ve şiddete uğradıkları öne sürüldü.

'KAPSAMLI YASAL DÜZENLEME YAPILMALI'

Bilgilendirme raporunda mevsimlik ve gezici tarım işçiliğine neden olan koşulların ortadan kaldırılması ve var olan koşulların iyileştirilmesine dönük şunlar sıralandı: "Kapsamlı bir yasal düzenleme yapılmalı. Mevsimlik tarım işçileri sosyal güvenlik kapsamına alınmalı. İşçi-işveren arasında yer alan aracılık kurumu ortadan kaldırılmalı. Çocuk işçiliği engellenmeli. Ulaşım ücretsiz ve güvenli hale getirilmeli. Barınma alanları yaşamaya uygun hale getirilmeli. Kadın işçilerin omuzlarına yüklenen çocuk bakımı ve hane içi sorumluluklar hafifletilmeli."
CİHAN