Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, hiç beklenmedik bir dönemde siyasi kariyerinin en kritik günlerini yaşıyor. Zira kamuoyu araştırmalarına göre üçüncü parti konumundaki Panhelenik Sosyalist Hareket'in (PASOK) yeni lideri Nikos Androulakis’in telefonunun 2021 yılının Eylül ve Ekim aylarında dinlendiği ortaya çıktı. Yani buskandal düpe düz Yunanistan'ın Watergate skandalı...
BBC'nin
haberine göre, Androulakis o dönem Avrupa Parlamentosu (AP) üyesiydi ve 12 Aralık 2021'de PASOK lideri olmuştu.
Androulakis'in telefonunun, doğrudan Başbakanlığa bağlı olan Yunanistan Milli İstihbarat Teşkilatı (EYP) tarafından dinlendiği ortaya çıktı.
Yunan basınında olay "büyük siyasi skandal" olarak nitelendirildi.
Başbakanı Miçotakis’in ilk tepkisi, Androulakis’ten özür dilemek oldu.
Miçotakis önce "Telefon dinlenmesi benden habersiz yapıldı. Bu, asla kabul edilebilecek bir durum değil" dedi. Sonra da aynı gün, "bu konuda kendisini bilgilendirmediğini" söylediği EYP Başkanı Panayottis Kontoleon’un istifasını kabul etti.
Ardından Başbakanlık Genel Sekreteri ve aynı zamanda Miçotakis’in yeğeni Grigoris Dimitriades istifa etti.
PASOK lideri Androulakis, "telefonunun dinlenmesinin araştırılması için Parlamento'da bir soruşturma komisyonu oluşturulmasını" önerdi. Miçotakis hızla bu öneriyi kabul etti.
Androulakis, istifasından önce Kontoleon’u ziyaret etti. EYP Başkanı istifası öncesi PASOK liderine, "telefonunun dinlenmesi talimatının Atina Savcılığı'ndan geldiğini" söyledi. Savcılığın kimin talebi üzerine harekete geçtiği ise hala bilinmiyor.
Yunanistan medyasında, Ermenistan ve Ukrayna'nın, Androulakis’in AP üyesi olduğu dönemde katıldığı gizli bir toplantıda Çin heyetiyle nelerin konuşulduğunun öğrenilmesi için telefonunun dinlenmesini istediği, EYP’nin de bunun üzerine savcılığın talimatıyla Androulakis’in telefonunu dinlediği yolunda haberler yayımlandı.
Ancak Ermenistan ve Ukrayna’nın Atina Büyükelçilikleri, iddiaları jet hızıyla tepki göstererek yalanladı.
EYP'yle ilgili olarak "özrü kabahatinden büyük” şeklinde yorumlar yapıldı. Androulakis de EYP’in açıklamalarını inandırıcı bulmadı.
Yunanistan'da, Androulakis'in, Eylül 2021'de PASOK liderliği için adaylığını ilan ettikten sonra iktidardaki muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi'nin (YDP) radarına girmiş olabileceği de konuşuluyor.
2023’deki genel seçimler yaklaşırken, PASOK'un, "YDP'ye mi yoksa ana muhalefet partisi Radikal Sol Koalisyon'a (SYRİZA) mı daha yakın olduğunu öğrenmek için Miçotakis'in ya da siyasi bürosunun talimatıyla Androulakis'in telefonunun dinlenmiş olabileceğini söyleyenler de var. Ancak bu senaryo da pek inandırıcı bulunmuyor.
Androulakis’in telefonunun, geçen yıl iki ay boyunca niçin ve kimler tarafından dinlendiği muammaya dönüştü.
Miçotakis'in imajı zedelendi
Beklenmedik telekulak skandalı, Miçotakis'in siyasi karnesindeki not ortalamasını düşürdü.
Miçotakis, 2019’da yüzde 40 oyla iktidara geldikten sonra bugüne kadar hep "hiç açık vermeyen, samimi, dürüst, AB ve ABD’de saygın bir Başbakan” olmaya çalıştı. Ancak Androulakis’in telefonunun Başbakanlığa bağlı EYP tarafından dinlendiğinin ortaya çıkması, onun imajını ister istemez karalamış oldu.
SYRİZA lideri Aleksis Çipras, Miçotakis ve hükümetinin "derhal istifa etmesini" talep etti. Diğer muhalefet partileri de Miçotakis hükümetini sert dille eleştirme fırsatı buldu.
Başbakan Miçotakis, skandalın patlak vermesinden birkaç gün sonra kameraların önüne geçerek ulusa seslendi, "Androulakis’e yönelik telefon dinlenmeleri yasalara uygun olabilir ancak yapılan büyük bir hataydı. Bu olaydan haberim yoktu. Ama bu bilgiyi edinmiş olsaydım bunun yapılmasına asla izin vermezdim" dedi.
Miçotakis daha sonra, "EYP'nin bilgilendirme mekanizmalarında yapılacak bir dizi değişikliği açıkladı, kurumun Şeffaflık Komisyonu gözetiminde Parlamento tarafından denetleneceğini" açıkladı.
Her ne kadar özür dilese ve "Haberim yoktu, olsaydı bunu önlerdim. Savcılık talimatıyla yapılan dinlemeler yasal bile olsa bu büyük bir hataydı" dese de, Miçotakis'in "telefon dinleme" konusunda oldukça hassas olan Yunan kamuoyu nezdinde ne kadar puan kaybettiğini zaman gösterecek.
Son gelişmelerin ardından iktidardaki YDP’nin, 2023 seçimlerini "daha erken bir tarihe çekme" planlarını rafa kaldırması bekleniyor.
Yunanistan'da şimdiden telekulak skandalının, Haziran 2023’te yapılması öngörülen genel seçimleri ne ölçüde etkileyeceği konuşuluyor.
Yeni seçim yasasına göre, Haziran 2023 seçimleri, nisbi temsil sistemiyle yapılacak. Bu durumda hiçbir büyük partinin (YDP ya da SYRİZA) tek başına iktidara gelme olasılığı yok.
Bu durumda birinci ve ikinci sırada yer alacak partiler, üçüncü parti olacağı sanılan PASOK ile işbirliği yapmak için birbirleriyle yarışacak.
Androulakis’in telefonunun dinlendiğinin ortaya çıkmasından sonra, "eğer çok ciddi bir mazeret" gösterilmezse "ya da bu olay o zamana kadar başka bir olaydan dolayı unutulmazsa", PASOK liderinin, telefonunu dinleyen YDP ile -dolayısıyla Miçotakis ile- işbirliğine girişmesine pek şans tanınmıyor. Şimdilik tabii...
WATERGATE SKANDALI NEDİR?
Amerika Birleşik Devletleri'nde 1972-1974 yılları arasında Başkan Richard Nixon yönetimini içeren ve Nixon'ın başkanlığının sona ermesiyle sonuçlan büyük bir federal siyasi skandal. Watergate ABD'nin başkenti Washington'da bulunan bir otel ve iş merkezinin adıdır. Skandal bu binada ortaya çıktığı için "Watergate skandalı" ya da kısaca "Watergate" adıyla anılır.