Rusya ve Moldova, 2025’te Ukrayna ile transit gaz sözleşmesinin sona ermesinin ardından Transdinyester’e gaz tedarikini sürdürebilmek için alternatif yollar üzerinde çalışıyor. 

Özellikle Türkiye üzerinden geçecek yeni bir tedarik rotası gündemde. Ancak bu rota, Ukrayna’nın gaz taşıma sistemini tamamen bypass etmeyi mümkün kılmıyor ve teknik zorluklar barındırıyor.

25 Kasım’da St. Petersburg’da yapılan görüşmede, Gazprom Yönetim Kurulu Başkanı Alexey Miller ile Moldova Enerji Bakanı Viktor Parlikov, Transdinyester’e yılda 2 milyar metreküp gaz tedarikini sürdürme seçeneklerini ele aldı.

Rus gazının, TürkAkım üzerinden Türkiye’ye, ardından Bulgaristan ve Romanya üzerinden Moldova’ya ulaştırılması planlanıyor. Ancak bu güzergah, Ukrayna topraklarında yaklaşık 100 kilometrelik bir geçiş gerektiriyor ve bu da transit risklerini ortadan kaldırmıyor.

Gazprom ve Moldova tarafları, Ukrayna’nın gaz taşıma sistemi operatörleriyle henüz bir müzakere gerçekleştirmedi. Moldova hükümeti, Gazprom’un 2021’de müzakerelerde belirttiği 709 milyon dolarlık gaz borcunu tanımayı reddediyor. Bu konu, taraflar arasında sürekli bir gerilim unsuru.

Sovyet döneminde inşa edilen gaz boru hattının Ukrayna topraklarına iki kez girmesi, Ukrayna bypassını teknik olarak zorlaştırıyor. Konuya ilişkin konuşan Ekonomi Yüksek Okulu'ndan uzman Vitaly Ermakov, “Türkiye-Bulgaristan-Romanya rotası teorik olarak mümkün, ancak Ukrayna topraklarından geçiş sorunu çözülmeden bu rota da transit risklerinden tamamen arınmış olmayacak.” diyor.

Olası bir çözüm, gazın Romanya üzerinden dağıtım noktasına taşınması olarak görülüyor. Ancak bu, Moldova yönetiminin siyasi olarak kabul edeceği bir seçenek değil.

Rusya ve Moldova, Ukrayna bypassını hedeflerken, teknik ve siyasi zorluklarla karşı karşıya. Yeni güzergahın hayata geçmesi durumunda bile Ukrayna’nın enerji altyapısındaki rolü tamamen devre dışı bırakılamayabilir.