Türkiye Kalite Derneği İzmir Şubesi ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen, 4. Yaşamda Kalite Proje/Fikir Yarışması'nda, ilköğretim ve lise öğrencilerinin iddialı projeleri yarıştı. Yaşar Üniversitesi'nin evsahipliğindeki yarışmada öğrenciler, çevre dostu projeler ve fikirler sundu. Bunlar arasında kanser karşıtı ekmek de, ebegümecinden yapılan giysi de yer aldı. Ceviz ağacı talaşıyla sudaki ağır metal kirliğine son veren gençler, klimalarda enerji tasarrufu sağlamayı da başardı.

Yaşar Üniversitesi Selçuk Yaşar Kampüsü'nde düzenlenen yarışmaya katılan öğrencilerin çalışmalarından bazıları şöyle:

KANSER KARŞITI EKMEK

Sevgi Zeynep Öksüz-5. sınıf (Özel İzmir Koleji): İngiliz Gıda Araştırması Enstitüsü tarafından yapılan araştırmaya göre turunçgillerin kabuk ve posalarından elde edilen pektin, kanser hücrelerinin kümelenme gücünü bloke ediyor ve vücudun diğer bölgelerine yayılma riskini azaltıyor. Bu projede de ülkemizde temel gıdaların başında yer alan ekmeğin turunçgil kabuklarından elde edilen pektin ile tüketilmesi hedeflendi. Mandalina kabuğunun suda çözünen maddeleri uzaklaştırılıp, ekstraktesi elde edildikten sonra ekmek hamuruyla birleştirildi. Ortaya hem lezzetli hem de sağlıklı bir ekmek çıktı.

CEVİZ AĞACI TALAŞI İLE SU KİRLİLİĞİNE SON

Umut Gül-10. sınıf ve Esra Özcan-11. sınıf (İzmir Atatürk Lisesi): Endüstriyel, zirai ve evsel atık sularının deniz sularına karışması dünyanın birçok kesiminde giderek yaygınlaşmaktadır. Bunun sonucu olarak da sahil ve iç kesimlerdeki su ortamlarında kirlilik hızla artmakta. Bu projede, bakır tutma kapasitesi yüksek aynı zamanda ekonomik ve çevre dostu olan ceviz ağacı talaşı kullanıldı. Böylece Türkiye'de yaygın olarak bulunan ceviz ağacının talaşı değerlendirilerek metal kaplamacılık sanayisinde kullanılan bakır elementinin yıkama ve durulama banyolarında oluşturduğu atık suyunun arıtımı yüzde 98 oranında sağlandı.

YAĞLARI YAK, ENERJİYİ KAP

Azizcan Altınkan-7. sınıf (Gazi Ortaokulu): Fikir olarak geliştirilen bu projede, kondisyon bisikletinden spor salonlarının aydınlatılması hedeflendi. Bu amaçla hareket enerjisini içindeki mıknatıs ve bobin sayesinde elektrik enerjisine dönüştüren dinamo, bisikletin iç kısmına yerleştirildi. Böylece spor salonunda kondisyon bisikletine binen kişilerin hareket enerjisinden elektrik enerjisi elde etme fikri ortaya çıktı. 10 adet kondisyon bisikletinin 1 saat süreyle aralıksız kullanımıyla yarım saatlik elektrik enerjisi elde edilebileceği de belirlendi.

EBEGÜMECİ İLE BAKTERİLERE SON

Ali Uzel-6. sınıf (Karşıyaka Özel TAKEV Ortaokulu): Antibakteriyel özelliğe sahip ebegümeci bitkisinin özütünü elde ederek bebek kıyafetleri ve eşyalarında kullanımı hedeflendi. Bunun için kurutulmuş ebegümeci bitkisi toz haline getirilerek kimyasal işlemlerin ardından özütü elde edildi. Sonuç olarak ise bitkinin antibakteriyel etkisinden faydalanılarak kumaş boyamada rahatlıkla kullanılabileceği ortaya çıktı.

KESİNTİSİZ ISITMA

Şenayi Akdağ-12. sınıf ve Alperen Karaca-10. sınıf (Bornova Mimar Sinan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi): Isıtma amaçlı çalışan klima sistemlerinde hava şartlarına bağlı olarak dış ünitede karlanma olabilir. Bu olay genelde sıfırın altındaki sıcaklıklarda meydana gelir ve ısınmada belirli bir süreyle kesintiye yol açar. Bu kesintiyi önlemek amacıyla bir antifriz sistemi geliştirildi. Sürekli olarak dış havadaki nem karlanma yapmasın diye düzeyi bir saatte 10 kez sürkülasyon pompasıyla havanın içerisindeki nemin oluşmasını önleyen bir sistem geliştirildi. Böylelikle kesintisiz bir ısıtma sistemi elde edildi. Enerji tasarrufu da yüzde 12 oranında sağlandı.

DENİZ KAZALARI İÇİN TASARLANDI

Kerem Demir (Sıdıka Akdemir Bilim Sanat Merkezi): Suya uçma tehlikesi olan uçak veya feribot kazaları için ilaç kutusu büyüklüğünde bir sistem tasarlandı. İçinde helyum tüpü, elektronik kart ve sağlam maddelerden yapılan bir balon yerleştirildi. Suyu algılayan sistemle kaza esnasında balonun şişerek aktif hale gelmesi sağlandı. CİHAN