1979'da gerçekleşen İran İslam Devrimi'nden bu yana İran'ı ziyaret eden ilk Mısır Cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi, Tahran'da gerçekleştirilen Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi'nde bir konuşma yaptı.
Mursi konuşmasında, Suriye ve Filistin halklarının özgürlük ve onurları için mücadele ettiğini belirtti. Filistin'in müstakil bir devlete sahip olma hakkına sahip olduğuna dikkati çeken Mısır Cumhurbaşkanı, İsrail cezaevlerindeki Filistinli tutukluların insan haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini söyledi. Mursi, Filistinli grupların aralarındaki ihtilafları çözmelerini temenni ettiğini sözlerine ekledi.
Muhammed Mursi, "Devrimden sonraki yeni Mısır adil bir düzeni tesis edecek, fakirlik ve sosyal adalet sorununu aşarak güçlü bir ülkeye dönüşecektir" ifadelerini kullandı.
Mursi konuşmasında ayrıca dünyada barışın hakim olabilmesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde yapısal bir reform yapılması gerektiğini vurguladı.
-Mısır'ın Suriye'ye bakışı-
Mısır Cumhurbaşkanı Mursi, Suriye'deki olaylar hakkında ise şöyle konuştu:
''Zalim Suriye rejiminin karşısında Suriye halkının yanında olmak insanlığımızın ve imanımızın gereğidir, Suriye demokratik bir sisteme geçmelidir, ülke iç savaş ve bölünme tehlikesiyle karşı karşıyadır, bunu önlemek için Suriye muhalefetinin birlik olması gerekir. Suriye'de kanın akması tüm dünyanın sorumluluğudur.
Akan kan karşısında sessiz kalmak Suriye halkına dost olanlara yakışmaz. Somut adımlar atılmadıkça akan kanın durmayacağını idrak etmeliyiz."
-''İran'ın barışçıl nükleer enerji hakkını savunuyoruz''-
Mursi İran'ın nükleer enerji çalışmaları hakkında da şöyle konuştu: ''Mısır, İran'ın nükleer enerji üretme hakkını destekliyor. Barışçıl nükleer enerji bölgedeki tüm devletlerin hakkıdır. Bu konuda İsrail dışında bölgedeki tüm ülkeler ittifak halindedir. Zirveye katılan tüm devletler ortak düşmanlarına karşı birlik olmalıdır.''
Konuşma sonrasında, Mısır, Bağlantısızlar Hareketi başkanlığını İran'a devretti. Öte yandan Suriye heyetinin Muhammed Mursi'nin konuşmasının başlamasıyla salonu terk etmesi dikkati çekti.
Hamaney: "Dünya birkaç Batı ülkesinin diktatörlüğü altında yönetilmemeli"
İran'ın ev sahipliği yaptığı 16. Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi'nde konuşan İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD ve Batı ülkelerine eleştiride bulunarak, "Siyonist (İsrail) rejimi nükleer silahlarla donatarak bu hassas bölge için büyük bir tehdit oluşturdular" dedi.
Ayetullah Hamaney, Bağlantısızlar Hareketi'nin benimsediği siyasi, kültürel ve ekonomik bağımsızlık, hiçbir kutba bağlı olmama, ve üye ülkeler arasındaki dayanışmanın artırılması hedeflerinin bugün de geçerli olduğunu belirterek, uluslararası ilişkilerin tek taraflı çıkar, korku ve tehdit üzerine değil, ortak çıkar ve tüm insanlığın menfaatini gözetecek bir esasa göre olması gerektiğini söyledi.
Hamaney, dünyanın yeni bir uluslararası düzene geçiş sürecinde olduğunu ifade etti. Yeni dünya düzeninin tüm ülkelerin katılımını ve halkların haklarına saygıyı esas alan bir yapı üzerine inşa edilmesi gerektiğini belirten Hamaney, Bağlantısızlar Hareketi'nin bu yönde yeni roller üstlenebileceğini kaydetti.
-"Tüm ülkeler dünya yönetimine katılmalı"-
"Dünya birkaç Batı ülkesinin diktatörlüğü altında yönetilmemeli" diyen Ayetullah Hamaney , "Tüm dünyanın demokratik katılımını sağlayacak bir yapı oluşturulmalı" ifadesini kullandı.
BM Güvenlik Konseyi'nin adil olmayan ve tamamen antidemokratik bir yapı ve mekanizmaya sahip olduğunu ifade eden Hamaney, sözlerini şöyle sürdürdü:
"ABD ve işbirlikçileri, bu sorunlu ve hatalı yapıyı suistimal ederek zorbalık yapabiliyorlar. Onlar, insan hakları diyorlar, ancak Batı'nın çıkarlarını gözetiyorlar. Demokrasi diyorlar, ama ülkelerde askeri müdahaleleri onun yerine getiriyorlar. Terörizmle mücadele diyorlar, ancak savunmasız insanları, köyleri, kentleri silahlara ve bombalara hedef gösteriyorlar. Onların görüşüne göre, insanlık birinci, ikinci ve üçüncü sınıf vatandaşlar olarak ayrılıyor. Asya, Afrika ve Latin Amerika'daki insanların canını değersiz, ABD ve Batı Avrupa'dakilerin canını değerli olarak kabul ediyorlar.
ABD ve Avrupa'nın güvenliği önemli, geri kalanlarınki önemsiz olarak görülüyor. İşkence ve terörizm Amerikalılar, Siyonistler ve yandaşları tarafından yapılırsa tamamen göz yumulur ve izin verilir. Onların dünyanın birçok yerindeki gizli zindanlarda savunmasız, avukatsız ve yargılanmadan tuttukları mahkumlara yaptıkları en iğrenç ve kötü işkencelere şahit olunuyor."
-"Orta Doğu nükleer silahlardan arındırılmalı"
İran dini lideri Hamaney, "Dünyada barış ve istikrarın sağlanması ile kitle imha silahlarının yok edilmesi herkesin talebi ve en önemi sorunlardır" dedi. Hamaney, nükleer silahlara sahip ülkelerin bu silahları, uluslararası siyasetteki konumlarını sürdürmenin aracı olarak gördüğüne dikkati çekti.
İran'ın nükleer silahlara karşı olduğuna vurgu yapan Hananey, "İran İslam Cumhuriyeti, nükleer, kimyasal ve benzeri silahların kullanılmasını büyük ve bağışlanmaz günah olarak görüyor. Biz Orta Doğu'nun nükleer silahlardan arındırılmasını önerdik ve buna hala bağlıyız" diye konuştu.
Nükleer enerjiden yararlanmanın uluslararası yasalar gereği her ülkenin hakkı olduğunu ve bu haktan vazgeçmeyeceklerini ifade eden Hamaney, nükleer silahlara sahip ülkelerin nükleer teknolojiyi kendi tekellerinde tutmak istediklerini söyledi.
-Filistin sorunu-
Ayetullah Hamaney, Filistin sorununun, insanlığın en önemli sorunlarından biri olduğunu belirterek "Siyonist rejim (İsrail) Filistin halkına karşı cinayetler işlemekten kaçınmıyor" dedi. "Filistin, Filistinlilerindir. İşgalin sürmesi büyük bir zulüm, tahammül edilemez, bölge ve dünya barışı için büyük bir tehlikedir" diyen Hamaney, Batı ülkelerinin önerdiği hiçbir barış planının başarılı olamadığına işaret etti. Hamaney, ABD'ye İsrail'i destekleme politikasından vazgeçme çağrısı yaptı.
-Zirveden notlar-
Bağlantısızlar Hareketi'nin Tahran'da bugün başlayan zirve toplantısında örgütün dönem başkanlığı Mısır'dan İran'a geçti. İran üç yıl sonra bu görevi Venezüela'ya devredecek.
Zirvede BM Genel Sekreteri Ban Ki mun ile Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el-Arabi de hazır bulunuyor.
Türkiye'yi Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın temsil ettiği zirveye 40 kadar ülke devlet ya da hükümet başkanı, diğer ülkeler de dışişleri bakanları veya özel elçi düzeyinde katılıyor.
Zirvede Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Meclis Başkanı Ali Laricani, Yargı Erki Başkanı Ayetullah Muhammed Sadık Laricani, Uzmanlar Meclisi ve Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı Ayetullah Ali Ekber Haşimi Rafsancani de hazır bulunuyor.
Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin zirveye katılması ise iki ülke arasında diplomatik ve siyasi ilişkilerin geliştirilmesinin dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın da zirvede hazır bulunması Yaser Arafat'ın ölümünden sonra Tahran'a yapılan ilk üst düzey ziyaret olması bakımından önem taşıyor.
Zirveye katılan 7 bin 500 delege, ağırlıklı olarak, dünyanın nükleer silahlardan arındırılması, terörizmle mücadele, Filistin sorunu, Suriye;deki olaylar, İsrail;in nükleer silahlarının oluşturduğu tehdit, küresel mali kriz, BM;de yapısal değişikliklere gidilmesi gibi konuları ele alıyor.
Sonuç bildirisinde Filistin ve Suriye ile ilgili çalışma grubu oluşturulması kararı ile Filistin topraklarındaki İsrail işgali başta olmak üzere her türlü işgal ve yabancı müdahaleleri kınayan ifadelerin yer alması bekleniyor.
Zirveyi 110 ülkeden basın mensubu izlerken, fiziki imkanların darlığı nedeniyle sınırlı sayıda kameraman ve foto muhabiri toplantı salonuna alındı.
Resmi, yarı resmi kurum ve kuruluşlar ile bazı özel kuruluşların zirve süresince tatil edildiği Tahran;da on binlerce polis güvenliği sağlıyor.
-Bağlantısızlar Hareketi-
Bağlantısızlar Hareketi, 120 üye ve 20 gözlemci ülke ile Birleşmiş Milletler'den (BM) sonra en büyük teşkilatlardan biri olma özelliğine sahip.
1961'de Belgrad'da kurulan Bağlantısızlar Hareketi, günümüzde dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 60'ını kapsıyor.
BM üyelerinin yaklaşık üçte ikisini barındıran Bağlantısızlar Hareketi'nin öncelikli amaçları; üye ülkelerin bağımsızlık ve egemenlikleri ile toprak bütünlüğünü koruma, istila, sömürgecilik, ırkçılık ve her türlü ayrımcılıkla mücadele, işgal ve dış müdahalelere karşı koyma olarak tanımlanıyor.
Askeri paktlardan uzak durmayı ilke edinen Bağlantısızlar Hareketi, hiçbir kutba bağlı olmadan bir güç birliği oluşturmayı hedef edinmiş durumda.
Dünyanın terörizm ve nükleer silahlardan arındırılmasını ilke edinen Bağlantısızlar Hareketi, üç yılda bir yaptığı liderler düzeyindeki zirvede bölgesel ve uluslararası güncel sorunları masaya yatırıyor.
Çoğunluğunu üçüncü dünya ve gelişmekte olan ülkelerin oluşturduğu Bağlantısızlar Hareketi, gelişmiş ülkelerle ticari ilişkilerin artırılması, sürdürülebilir kalkınma ile adil servet dağılımı için politika geliştirmeye çabasında.