Piyasalardaki durgunluk nedeniyle nakit sıkıntısına düşen beyaz eşya ve elektronik ürün bayileri, spot piyasaya akın etti. "Bayiler şu anda mesaisini ürün satmaya değil, spot piyasada en iyi fiyatı bulmaya harcıyor. Bayilere para yetiştiremiyoruz" diyen spotçular, günde 100'e yakın bayiden satış teklifi aldıklarını açıklıyor. Artan mal akışı spot piyasada depo ihtiyacını da artırdı. Spotçular bayilerden topladıkları ürünleri koyabilmek için 2 bin metrekarelerin üzerinde depo arayışına girdi. Kriz dönemlerinde hareketlenen piyasalardan biri spot piyasası. Beyaz eşya ve elektronik bayilerinin kriz dönemlerinde bir anlamda para kasası gibi çalışan spot piyasası şöyle çalışıyor: "Bayii Arçelik, Vestel gibi ana firmalardan belirli bir vade ile ürün alıyor. Ancak bankalardan kredi alamadığında ya da ürününü satamadığı durumlarda yani nakite sıkışınca elindeki stokları spot piyasaya peşin olarak satıyor. Bayilere göre daha düşük kar marjı ile çalışan spot piyasa da bu ürünleri yüzde 40'lara varan fiyatlarla tüketiciye satıyor. Bu nedenle de spot piyasa kriz dönemlerinde en hareketli günlerini yaşıyor." Global krizin Türkiye'ye de yansımaya başlamasıyla birlikte beyazeşya ve elektronik bayilerinde sancı başlamış durumda. Kriz nedeniyle tüketici alışverişten elini ayağını çekince bayiler ellerindeki stokları tüketemedi. Banka kredilerinin kesildiği şu günlerde ödemesini geciktirerek ana bayiiden mal alma hakkını kaybetmek istemeyen bayiiler bu nedenle spotçunun kapısında kuyruk oldu. Spot piyasanın kalbi Sirkeci'de atıyor. Piyasanın en büyük spotçulardan biri olan Özbaşlar Ticaret'in sahibi Gültekin Özbaş, "Bayiler altın bozdurur gibi mal bozduruyor. Bugüne kadar böyle bir yoğunluk görmedik. Her biri 250 metrekare olan 7 depomuz da tıka basa dolu. 2 bin metrakarelik bir depo daha arıyoruz" açıklamasını yapıyor. Depolardaki mal en az 3 kat arttı Özbaş, beyaz eşya ve elekronik ürün bayilerinin ciddi bir darboğaz içinde olduğunu belirterek, "Bayilerin kredi limitleri doldu. Bankalarda kara listeye girdi. Diğer taraftan senetle yapılan satışlarda tahsilat problemleri patladı. Bu nedenle bayiler borçlarını ödeyebilmek için spot piyasaya mal döküyor. Bayilere para yetiştiremiyoruz. Spotçuların depolarındaki mal miktarı 3'e katlandı" diyor. Günde Türkiye genelinde 100'e yakın bayiden 'ürünlerimi satın alır mısın' teklifi aldıklarını belirten Özbaş, sıkıntının daha da derinleşeceğini vurgulayarak, şöyle devam ediyor: "Şu anda yaşanan daha küçük bir esinti. Asıl fırtına 2009'un ilk üç ayında. Çünkü ana firmadan vadeli alım yapan birçok bayinin bu tarihlerde ödemesi var." Katre Ticaret'in sahibi Erol Yentur ise bayilerde kapanmaların arttığına dikkat çekiyor ve "Bayilerde yüzde 20 olan kapanma oranı yüzde 40'lara çıktı" diyor. Tüketici gözünde de spot revaçta Elektronik ve beyaz eşya spot piyasasının önde gelen şirketlerinden Doğuhan A.Ş'nin e-ticaret sitesi Doğubank.com.tr'nin satış yönetmeni Ahmet Turan da, gün içinde en az 25-30 bayinin kendilerine başvurduğunu açıklıyor. Çeklerini ödeyemeyen bayilerin zor durumda olduğunu belirten Turan, birçok bayinin kapandığını belirterek "Spot piyasaya akan mal miktarında yüzde 100'ün üzerinde artış var. Spot piyasa aldığı malları koymak için daha büyük depolar arıyor. Büyük bir yığılma var" diye konuşuyor. Turan, bu durumun fiyatları da etkilediğini dile getirek, şöyle devam ediyor: "Kriz nedeniyle spot piyasa da eskiye döndü. Yani bayi ile spot arasındaki fiyat farkı yine açıldı. Spot piyasa ile bayi arasındaki fiyat farkı son birkaç yıl öncesine kadar rekabet nedeniyle kapanmış gibiydi. İnsanlar bu nedenle uzun taksit yapan bayileri tercih ediyordu. Ancak şimdi spot piyasa yine revaçta. Çünkü bayi borcunu ödeyebilmek malını spota döküyor. Alternatifler artıkça fiyat da kırılmaya başladı. Bu nedenle spot piyasada ciddi fiyat avantajları arttı. Örneğin bayide 6 bin YTL'ye satılan bir televizyonu spotta 4 bin YTL'ye. 3 bin YTL'lik bir televizyonu 1900 YTL'ye almak mümkün." Turan, markalı ürünlerin arttığı mobilya da spot piyasanın oluştuğunu söyledi. REFERANS