NATO Genel Sekreteri Mark Rütte, ilk aşamada bir barış anlaşması veya ateşkes düzenlemesi, ikinci aşamada ise ABD ve AB'nin sağlayacağı uzun vadeli güvenlik taahhütlerinin hayata geçirileceğini belirtti.

Rütte'nin açıklamalarına göre birinci seviye garantiler, çatışmaların acilen durdurulmasını ve kalıcı bir barış için zemin oluşturulmasını öngörüyor. Bu kapsamda resmi bir ateşkes anlaşması veya kapsamlı bir barış düzenlemesi veya her ikisinin kombinasyonunun uygulanması planlanıyor. Bu aşamanın temel amacı, silahlı çatışmaları derhal sona erdirmek ve müzakereler için güvenli bir ortam yaratmak.

İkinci aşamada ABD ve Avrupa ülkelerinin sağlayacağı garantiler devreye girecek. Bu kapsamda "NATO-light" (hafifletilmiş NATO) olarak adlandırılan model tartışılıyor. Bu model, NATO'nun 5. Maddesi'ndeki kolektif savunma taahhüdünü tam olarak içermeyecek ancak imzacı ülkeleri saldırı durumunda hızlı tepki vermekle yükümlü kılacak. Aynı zamanda Ukrayna'nın savunma kapasitesinin sürekli güçlendirilmesini öngörecek.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, NATO Genel Sekreteri ile görüşmesinde Rusya ile müzakerelere hazır olduğunu ancak bunun üçlü zirve formatında (Ukrayna-Rusya-ABD) yapılmasını istediğini belirtti. Zelenski, Amerikan liderinin "Putin'i durdurabilecek tek kişi" olduğunu vurgulayarak ABD'nin sürece doğrudan dahil olması gerektiğini ifade etti.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Batı'nın Ukrayna'ya sağlayacağı güvenlik garantilerinin komşu ülkelerin de güvenliğini tehdit etmemesi gerektiğini vurguladı. Rusya, NATO askerlerinin Ukrayna'da konuşlanmasına kesinlikle karşı çıkarken, silah sevkiyatlarını bölgesel istikrarsızlığın nedeni olarak görüyor. Moskova yönetimi, güvenliğin bölünmezlik ilkesinin herkes için geçerli olması gerektiğinin altını çiziyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, NATO Genel Sekreteri ile düzenlediği ortak basın toplantısında Türkiye'nin Ukrayna'nın güvenlik garantilerine katılmak istediğini ve deniz güvenliğinden sorumlu olmayı talep ettiğini duyurdu.

Zelenski'nin açıklamalarına göre Türkiye, Karadeniz'deki deniz güvenliği sorumluluğunu üstlenmeye hazırlanıyor. Bu gelişme, Ankara'nın bölgesel güvenlikte artan rolünü ve Ukrayna krizindeki diplomatik etkinliğini gösteriyor.

Uluslararası gözlemciler, Türkiye'nin önerdiği deniz güvenliği rolünün Karadeniz'deki dengeleri önemli ölçüde etkileyebileceğini belirtirken, NATO'nun Ukrayna'ya sağlayacağı güvenlik garantilerinin içeriğinin henüz netleşmediğine dikkat çekiyor.