Zaman'ın ulaştığı bilgi-belgeler, Ceyhan'dan yapılan taşımalarda yaşanan skandalı ortaya çıkardı: Limandan yükleme yapan tankerlerin isim, tarih, tank numarası, ürün cinsi ve yükleme miktarını gösteren listede 4 tankerin ismi gizlendi. Uzmanlar, ‘bayrak' sorunu olabilir derken Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ, konuyla ilgili soruları cevapsız bıraktı.

Kuzey Irak petrollerinin Türkiye üzerinden dünya pazarlarına doğrudan taşınmasına yeniden başlandı. BOTAŞ Ceyhan tesislerinden tankerlere yüklenen petrol, ağırlıklı olarak İsrail'e gidiyor. Zaman'ın ulaştığı bilgi ve belgeler, petrol taşınmasında yaşanan skandalı ortaya çıkardı: BOTAŞ Ceyhan'dan yükleme yapan gemilerin tarih, tank numarası, ürün cinsi, tanker ismi ve yükleme miktarını gösteren listede 4 tankerin ismi yok. Listeye; 55, 56, 57 ve 75 numara ile yükleme yapan tankerlerin isim, bayrak ve miktar bilgilerine yer verilmedi. İsim yerleri boş bırakılan gemilerin yükleme dönemi Nisan ve Haziran 2015 tarihlerine ait. Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ konuyla ilgili soruları cevapsız bırakırken uzmanlar, tanker isimlerine yer verilmemesinin ‘Bayrak' nedeniyle olabileceğine dikkat çekti. Aynı uzmanlar, uygulamayla ilgili ‘Anlaşılmaz ve skandal' değerlendirmesini yaptı. Öte yandan Ceyhan'dan en fazla Kuzey Irak petrolünü, aralarında Merkezi Irak hükümetinin yasak koyduğu United Emblem tankerinin de olduğu Yunan bayraklı gemiler yapıyor.

Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Bağdat Hükümeti ile petrol gelirlerinin paylaşımı ve ödeme konusunda anlaşmazlığa düşünce Türkiye üzerinden (Ceyhan) doğrudan ihracata başladı. Bunun için Bölgesel Yönetim, Kuzey Irak tarafından Türkiye sınırına yeni bir petrol boru hattı inşa etti. Türkiye topraklarında ise hat, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı'na bağlandı. BOTAŞ Ceyhan tesislerindeki tanklarda depolanan ilk petrol 22 Mayıs 2014'te United Leadership isimli tankerle (Yaklaşık 1 milyon varil) dünya pazarlarına satılmaya başlandı. Ancak Türkiye'nin ihracata izin vermesi ABD'den tepki aldı. Irak Petrol Bakanlığı da Bölgesel Yönetim'i ‘İsrail'e petrol satmakla suçladı. Ayrıca Merkezi hükümet, Ceyhan'dan yükleme yapan tankerlere ambargo uygulaması başlattı. Bunun yanında Merkezi Irak hükümeti Türkiye aleyhine de uluslararası tahkim mahkemesinde 250 milyon dolarlık tazminat davası açtı. İhracatın başlaması üzerine KIBY Yönetimi ile Merkezi Irak Hükümeti, petrol gelirlerinin dağılımı konusunda kısa süreli bir anlaşmaya vardı. Kısa sürede bozulan mutabakat sonrası IKBY tekrar Türkiye üzerinde ihracat kararı aldı.

Ceyhan'dan Mayıs 2014-Temmuz 2015 döneminde toplam 81,7 milyon varil petrol yüklemesi yapıldı. Daha önce Merkezi Hükümetle vardığı anlaşmanın bozulması üzerine yeniden ve doğrudan petrol ihraç kararı alan IKBY, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı'nı kullanıyor. Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ kaynaklı bilgilere göre temmuz sonu itibarıyla ilk ihracatın yapıldığı 22 Mayısa 2014'ten bu yana Ceyhan Limanı'ndan 99 tankere toplam 81 milyon 785 bin 690 varil ham petrol yüklendi. Yükleme yapan tankerler arasında Irak'ın daha önce yasak koyduğu United Emblem de var. En fazla yüklemeyi Yunan bayraklı gemilerin yaptığı petrol, ağırlıklı olarak İsrail'e taşınıyor. Dönemin Enerji Bakanı Taner Yıldız ‘Kuzey Irak petrollerini yükleyen ilk tankerle ilgili ‘Ceyhan'dan yüklenen Kuzey Irak petrollerinin Akdeniz piyasalarına gideceği ve muhtemelen de bu ülkelerin İtalya veya Almanya olacağı' değerlendirmesi yapmıştı. Daha sonra petrolün İsrail'e gittiği kamuoyuna yansıyınca Bakan Yıldız “Türkiye'nin transit ülke olduğunu ve petrolün gittiği ülkeyle ilgilenmedikleri” açıklamasını yaptı.

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Ceyhan limanından yapılan petrol yükleme miktar ve tanker isimlerini gösteren liste gizemini koruyor. Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ, Ceyhan'daki petrol yüklemeleriyle ilgili ‘Kuzey Irak petrollerini Ceyhan'dan yüklemesini yapan tanker listesinde 54-58 ve 74-76 arası sıralamada (Ek Liste-Belge, soru işaretli bölümler), yükleme yapan tanker ismi ve miktarı bölümü boş bırakılmıştır? Sıralama bölümü niçin boş bırakılmıştır? Sıralama da olmayan gemi-tanker adı, yükleme miktarı nedir ve hangi ülke bayraklıdır?' içerikli soruları cevapsız bıraktı. Öte yandan Ceyhan'dan en fazla yüklemeyi; United Emblem (Yunan), United Leadership (Marshall Adaları), United Fortitude (Yunan), Kamari (Liberya) ve United Dynamic (Yunan) isimli tankerler yaptı.

Zaman