Türkiye’de batık krediler mart sonu itibarıyla 106 milyar TL’yi aştı. Kriz sebebiyle mali darboğaza giren firmalar borçların vadesini ileri tarihe kaydırmak için bankalarla yeniden masaya oturuyor. 

Ülker ve Doğuş gibi büyük holdinglerin başlattığı “yeniden yapılandırma” işlemleri için sıraya giren firma sayısı her geçen gün artıyor. 

Bloomberg, “Türk bankaları yükselen yeniden yapılandırma yığınının altında terliyor” başlıklı analizinde Türkiye’de kredi krizini özetledi. 

Analizde bankaların ekonomideki kötü gidişat yüzünden yükselen batıkları karşılamakta zorlandığı belirtildi.

Analizde, “Bir türlü azaltılamayan borç yükünden kurtulmaya çalışan firmalar TL’nin değer kaybı ile finansman giderlerinin yeniden yükseldiğini gördüler. Batık kredilerle uğraşan bankalar bu kez de dev şirketlerden gelen kredi yeniden yapılandırma taleplerini karşılamak zorunda kaldı. Ekonomik durgunluk ve yüzde 20’ye varan enflasyon yüzünden ekonomiye taze kredi akışı frenleniyor.”

TL’nin dolara karşı 2018 başından bu yana değerinin üçte birini kaybettiğine işaret edilen analizde, “Sonuçta, özel sektörün borç yükü milli gelirin yüzde 40 ile Doğu Avrupa’nın en büyük 10 ekonomisinden misliyle yüksek.” ifadelerini yer verildi. 

  

“Bu ortamda, bankaların bir de kredi yapılandırma talepleriyle  uğraşması işin tadını iyice kaçırdı.” denilen analizde, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetinin bankaları çok düşük faizlerle kredi vermeye zorladığı belirtildi. 

Erdoğan’ın kredi baskısının hem bankaları hem de borçluları tedirgin ettiği vurgulandı.

Bloomberg’in analizinde, “Erdoğan’ın (8 Nisan) Pazartesi günü İstanbul seçimlerinin yenilenmesi için çağrı yapması da hükümetin iyice otoriterleştiği endişelerini depreştirdi. Bankaların yeni şokları göğüslemekte kullanacağı balatalar iyice yıprandı.” tespiti dikkati çekti. 

Yenilenebilir enerji şirketi Bereket Enerji Üretim AŞ 5 milyar dolar yeniden yapılandırma talebi ile bankaların kapısını çalan yeni isim. 

Bununla birlikte bankaların üzerinde çalıştığı ya da sonlandırdığı yeniden yapılandırmalar bir yıl içinde 18 milyar dolardan 28 milyar dolara yükseldi.

Analizde şu ifadeler kullanıldı: “Sırada başka firmalar da var.  Çukurova Holding’in Ziraat Bankası’ndan temin ettiği 10 yıl vadeli 1,6 milyar dolarlık krediyi yeniden yapılandırması mümkün. Feribot şirketi IDO da 500 milyon dolar yeniden yapılandırma için Lazard Ltd ile anlaştı.”

Sadece enerji sektörünün bankalara kredi borcu 51 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. 

Batık krediler oranı ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre  şubat sonunda bir yılda yüzde 2,95’ten yüzde 4,11’e çıktı. 

Ancak “Grup 2” kaleminde gösterilen, bir başka ifadeyle yüzdürülen kredilerle oranın yüzde 10’u geçtiğini Moody’s açıklamıştı. 

İstanbul’un 11 milyar dolarlık yeni havalimanı dahil bütün büyük projeleri üstlenen ortaklıkları döviz kredisi ile borçlanmıştı. Bahse konu şirketlerin gelirleri TL olduğu için borç krizinin daha da derinleşeceği ve batık kredi tutarının yıl sonuna kadar 150 milyar TL’yi bulabileceği belirtiliyor.

“Yatırımcıların akıl hocası” Fitch batık kredi artışının bankaların sermaye yeterlilik rasyosunu tehdit edecek safhaya geldiğini vurguladı.