Öğretmenler meslek hayatları boyunca pek çok hastalıkla karşı karşıya kalıyorlar. Bunların arasında ses hastalıkları ve varis ön sıralarda yer alır. Hemen hemen tüm öğretmenlerin, meslek hayatları boyunca bu tarz hastalıklara maruz kalması kaçınılmaz bir gerçektir. Öğretmenlerin karşılaşabilecekleri hastalıkları bilmeleri ve bu konuda mümkün olduğunca tedbirli davranmaları gerekir. “Zaman zaman konuşmaya kısa aralar verilerek su içilmeli” Amerikan Hastanesi, Kulak Burun Boğaz Bölüm Şefi Doç. Dr. Tan Ergin, “Profesyonel iş hayatında yoğun olarak sesini kullanan öğretmenlerde; ses kısıklığı, ses tellerinde şişme (ödem), nodül ve polip gibi hastalıklara sıkça rastlanır. Sigara kullanımı, kronik üst solunum yolları enfeksiyonu ve reflü hastalığı, ses kısıklığı sorununu ön plana çıkaran etkenleri oluşturur. Ortamda tebeşir tozu gibi boğaz ve ses tellerini irite edecek faktörlerin bulunması da sorunları artırır. Özellikle yüksek tonda uzun süreli konuşmaların yapılması, ses tellerinde şişmeye (ödem) ve küçük kanamalara yol açar. İlerleyen durumlarda ise ses tellerinde nodül veya polip gibi iyi huylu ancak sürekli ses kısıklığına yol açabilecek rahatsızlıklarla karşılaşmak mümkün olur. Ses hastalıklarına karşı koruyucu önlemler alınabilir. Bir kısmında cerrahi müdahalenin gerekebileceği bu tür hastalıklarla karşılaşmamak için ses kullanımına dikkat edilmeli, uzun süreli konuşmaların yapıldığı durumlarda zaman zaman konuşmaya kısa aralar verilerek su içilmelidir. Bir haftayı aşan ses kısıklıklarında ise bir KBB uzmanına başvurarak sorun ortaya konmalı ve tedavi edilmelidir” diyor. “Öksürük ve hapşırık en sık bulaşma yollarıdır” Öğretmenlerin sık yaşayabileceği sağlık sorunlarından biri de solunum yolunda gelişen enfeksiyonlar ve alerjik durumlardır. Amerikan Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Elif Altuğ Kolsuk, konuyla ilgili olarak “Sınıf içinde varolan bir virütik enfeksiyon hızla hava yoluyla bulaşabilme olasılığına sahiptir. Bu durumda hem öğrenciler birbirine hem de öğretmenlerine bu mikrobu kolaylıkla taşıyabilirler. Öksürük ve hapşırık en sık bulaşma yollarıdır. Bu nedenle hastalıkların yayılımını önlemede el yıkanması mutlaka hatırlanmalıdır. Diğer bir nokta ise; bazı maddelerin solunum yolunu tahriş ederek astım yakınmalarının başlamasına veya artmasına neden olmasıdır. Bunlar arasında tebeşir tozu da bulunur. Öğretim süresince tebeşir tozuna yoğun maruziyet, bu toz parçacıklarının solunum yollarında duyarlılık artışı ve zaman içinde de havayolu tıkanıklığına yol açmasına neden olabilir. Sonuçta meslek hastalığı olarak astım bronşit durumu gelişebilir veya varolan solunum yolu hastalıkları kronikleşebilir” diyor. ÖĞRETMENLER İÇİN OKUL ERGONOMİSİ Öğretmenlerin okul ergonomisiyle ilgili temelde anlamaları gereken şey, kendi menfaat ve güvenlerini sağlayacak çözümleri aynı zamanda öğrencilerle birlikte değerlendirmektir. Öğretmelerin, öğrencileri üzerinde çok büyük etkileri vardır. Bu nedenle sadece öğrencilerinin eğitiminde değil, aynı zamanda doğru postürü (duruş) göstermelerinde de önemli etkileri bulunur. Dolayısı ile öncelikle bu konuda öğretmenin görevinin tam olarak anlaşılması gerekir. İyi bir ergonomi çözümü için öncelikle öğretmen ve gözetiminde olan öğrencilerin isteklerinin anlaşılması gerekir. Genel Postür Amerikan Hastanesi, Fizik Tedavi ve Ortopedi Klinik Şefi Dr. Önder Çerezci, “Her gün doğru postürü muhafaza etmek önemlidir. Özellikle de küçük sınıflara eğitim veren öğretmenler, zamanlarının büyük bir kısmını yere eğilerek geçirmektedirler. Öğretmenlerin küçük çocukların eğitimini üstlendikleri ortamlar, daha çok küçük beden boyutlarına göre tasarlanmıştır. Bu nedenle uzun süreli oturmak ve kötü postürün oluşturduğu problemlerden kurtulmak için özellikle hareketin doğru kullanılması konusunda eğitilmeleri gerekir” diyor. Postür: Doğru postürün sık sık hatıra gelmesini sağlamak üzere bu konuyla ilgili eğitim broşürleri hazırlanmalı ve doğru postür biçimleri bunların üzerinden gösterilerek anlatılmalıdır. Çalışma pratiği: Kas iskelet sistemi hastalıklarının azaltılması amacıyla sık aralar vererek çalışmak gerekir. Özellikle zamanının büyük bir bölümünü bilgisayar kullanarak geçiren kişilerde bu önemlidir. Genel prensip olarak postür, 40 dakikada bir oturur pozisyondayken ayağa kalmak ya da ayaktan tekrar oturur pozisyona geçmek şeklinde olmalıdır. Çalışma masasının dizaynı: Çalışma masası mutlaka en konforlu şekilde dizayn edilmelidir. -Bilgisayar ve aksesuarları yerleştirilirken monitör tam karşıya yerleştirilmeli. • Monitör ekranının tepesi göz hizasında olmalı. -Monitör bir kol uzunluğu mesafesinde olmalı. -Klavye tam ön tarafa ve dirsekler 90° bükük iken rahat ulaşılabilecek şekilde yerleştirilmeli. -Mouse, kolu aşırı uzatmaya gerek bırakmayacak şekilde, dominant tarafta ya da ön tarafta kullanılmalı. -Vücudun büyük eklemleri herhangi bir gerginlik ya da ağrı hissettirmeden uygun postürde durmalı. Unutulmamalıdır ki; birden fazla kişinin kullanacağı masa, ayarlanabilir özellikler içermelidir. Genel Okul Mobilyaları -Mobilya seçimi oldukça önemlidir. Sıralar ve masalar sandalyelerle uyumlu olmalı. Çalışma masasında olduğu gibi, oturma sırasında da herhangi bir büyük eklemde gerginlik ve ağrı hissedilmemeli. -Sandalyeler sıraya ya da masaya mümkün olduğu kadar yanaştırılmalı. -Ayakların sıraların altına rahatlıkla girdiğinden emin olunmalı. -Yazı tahtası ile sıralar arısında öğrenci gidiş - gelişini engellemeyecek şekilde boşluk bırakılmalı. -Alternatif yöntemler kullanarak aynı masa seviyesinde okuma işleminin uzun süreli yapılması engellenmeli. Oturuş biçimi: Bilgisayar kullanımında olduğu gibi, sıralarda da uzun süreli oturmaktan kaçınmak gerekir. -Omuzlar ve kol rahat olmalı. -Sandalyenin iki taraflı kol desteklerinden faydalanılmalı. -Ayaklarımız yere tam ya da ayak dinlendirme platformunda tutulmalı. Çevre ile İlgili Düzenlemeler Işıklandırma: Monitörün ekranın ışık yansımalarından etkilenmeyecek şekilde yerleştirilmesi gerekir. Kullanılacak olan ışıklandırma, daima bilgisayar ekranına 90° açıyla gelmeli. Sıcaklık: Sınıflarda kullanılan bilgisayar sayısının artması nedeniyle, monitör ekranından kaynaklanan ısı, ortamın ısısını artırmaktadır. Dolayısıyla sınıfların yeteri kadar havalandırıldığından emin olmak gerekir. Kaldırmak ve Taşımak Taşınabilir bilgisayar ya da okul kitaplarının evden okula veya bir sınıftan diğerine taşınması, kas iskelet sisteminde bir takım adale gerginliklere neden olur. -Yükü en aza indirecek yöntemler bulunmalı. -Çek çek veya diğer mekanik yardım ekipmanlarından faydalanmalı. -Sadece gerekli olan taşınmalı. -Taşınanlar vücuda yakın tutularak mümkünse yükü sağ ve sola eşit dağıtarak taşınmalışi. -El çantası yerine sırt çantası taşımak, daha az enerji gerektirdiğinden ve doğru postürü sağladığından tercih edilmeli.